Plaka krizi sona ermişti! İki ülke sınırında yeni gerilim
Kasım ayında plaka krizinin çözümü için anlaşmaya varan Sırbistan ile Kosova arasında yeni kriz patlak verdi. Sırbistan hükümeti, Kosova'yı Brüksel Anlaşması'nı 'gömmek' ile suçlayarak, polislerin tam teçhizatlı şekilde sınıra geldiğini bildirdi.
Sırbistan Hükümeti Kosova Ofisi Direktörü Petar Petkovic, Kosova İçişleri Bakanı Xhelal Sveçla'nın, ülkenin kuzeyindeki Sırp nüfuslu bölgelerde güvenlik güçlerinin mevcudiyetinin artırıldığını bildirmesinin ardından basın toplantısı düzenledi.
Kosova Polisinin ülkenin kuzeyine girişini sert şekilde eleştiren Petkovic, "(Kosova Başbakanı) Albin Kurti, Kosova'nın kuzeyindeki işgalini sürdürdü. Bugün, çocuklar anaokulunda uyurken, polisler okulların bahçelerine girdi. Bildiğimiz kadarıyla 300 ila 350 özel kuvvet mensubu polis, Sırpların yaşadığı bölgelere, ardından ise karışık yaşanan bölgelere geçti." diye konuştu.
Petkovic, şöyle devam etti:
"Bir kez daha hatırlatayım, Kosova Polisi, Brüksel Anlaşması'na göre, hakları olmadığı halde Kosova'nın kuzeyine girdi. Durumun böyle olduğunu herkes biliyor ancak Albin Kurti'nin Brüksel Anlaşması'nı 'gömmeye' yönelik eylemlerine izin veriyorlar. Polisler, tam teçhizatlı şekilde bölgeye geldi."
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in gelecek günlerde önemli toplantılar gerçekleştireceğini kaydeden Petkovic, Kurti'nin, Sırpları Kosova'nın kuzeyinden uzaklaştırmak için "şiddet kullandığını" ileri sürdü.
Petkovic ayrıca Cumhurbaşkanı Vucic'in olayla ilgili açıklama yapacağını kaydetti.
Kosova'nın kuzeyindeki patlamalar
Kosova'nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık'ta yapılacak erken yerel seçimler öncesi, dün kuzeydeki bazı şehirlerde patlama ve siren sesleri duyulmuştu.
Mitrovica kentinin güney ve kuzey yakasını birbirine bağlayan İber Köprüsü'nde Avrupa Birliği (AB) Hukukun Üstünlüğü Misyonuna (EULEX) bağlı güçler mevcudiyetini artırmıştı.
Kosova Merkez Seçim Komisyonu (KQZ) görevlileri, Kosova polisi eşliğinde kuzeydeki ofislerine gitmiş ancak buraya girişleri mümkün olmamıştı.
Kosova Polisinin açıklamasına göre, 7 Aralık'ta da devam eden patlamalarda ses bombası, el bombası ve ateşli silah kullanılmıştı. Olaylarda yaralanmalar olmazken, belediye seçim komisyonu ofislerine zarar verilmişti.
Kosova-Sırbistan gerginliği
Kosova hükümeti, temmuz sonunda Sırbistan'a mütekabiliyet ilkesi doğrultusunda "Sırbistan kimlik kartlarıyla Kosova'ya giriş/çıkış yapanlara geçici beyan formları verilmesi" ve "Sırp makamlarınca Kosova'daki Sırplara verilen araç plakalarının 'RKS' (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi" ile ilgili kararların yürürlüğe gireceğini duyurmuştu.
Kosova'daki Sırplar, buna tepki göstererek ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapatmış ve ülkede gerilim artmıştı.
Kosova hükümeti, daha sonra Sırbistan ile sınır kapılarına giden yollara konulan tüm barikatların kaldırılması şartıyla krize neden olan uygulamayı 1 Eylül'e erteleme kararı almıştı.
Kosova tarafı, son olarak "yasa dışı" olarak nitelendirdikleri araç plakalarının yeniden tescil sürecinin Nisan 2023'e ertelendiğini, bu araçların sahiplerine önce uyarıda bulunulacağını, ardından ceza verileceğini ve son olarak test plakalarının yerleştirileceğini bildirmişti.
Taraflar, AB arabuluculuğunda 23 Kasım'da gerginliği düşürmek ve ilişkileri normalleştirme yolunda ilerlemek üzere anlaşmaya varmıştı.
Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor.
AB'nin arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci, ilişkilerin normalleşmesini ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanımasını amaçlıyor.