Güney Afrika'daki bilim insanlarının yaptığı son keşif, dünyanın 10000'lerce yıllık geçmişine ışık tutarken aynı zamanda gelecekte dünyayı bekleyen felaketlere karşı hazırlık yapılmasına katkı sağlayabilir. Dünyanın bilinen en eski aktif termit tepelerini keşfeden bilim insanları, son radyokarbon tarihlemesinin bu höyüklerin daha önce bilinenlerden çok daha eski olduğunu ve bazılarının 34.000 yıl öncesine kadar uzandığını ortaya çıkardı.
SON BUZULDAN BİLE DAHA ESKİ
Bu, Avrupa'daki ikonik mağara resimlerinden daha eski ve hatta geniş buz tabakalarının kaplandığı Son Buzul Maksimum'dan bile daha eski. Mayıs ayında Science of the Total Environment dergisinde yayınlanan çalışmanın baş yazarı Michele Francis, yaptığı bir açıklamada şunları söyledi: Kuzey yarımkürenin büyük bir kısmı.
DEVASA BÖCEK MESKENİ
Devasa böcek meskeni, Güney Afrika'nın batı kıyısında yer alan ve arazinin yaklaşık yüzde 20'sinin bu tür tepeciklerle kaplı olduğu Namaqualand'daki Buffels Nehri kıyılarında keşfedildi. Afrikanca'da "heuweltjies" adı verilen bu antik "küçük tepelerin" sakinleri, güneydeki hasatçı termitlerdir (Microhodotermes viator).
KARBON AÇISINDAN ZENGİN
Bu termitler günlük yiyeceklerini tüketirken, yuvalarına ekledikleri odun parçalarını toplarlar. Yıllar geçtikçe bu organik maddeler birikerek karbon açısından zengin bir rezervuar oluşturuyor.
HER BİR TÜMSEK 15 TON KARBON BARINDIRIYOR
Stellenbosch Üniversitesi'nde çevre bilimci olan Francis ve ekibi tarafından yapılan daha önceki bir araştırma, her bir termit tümseğinin yaklaşık 15 ton karbon barındırabileceğini tahmin ediyordu.
KİMYASAL ANALİZİ GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Dolayısıyla Francis, yeraltı suyunun, atmosferin ve bu küçük tepelerdeki toprağın bu kadar çok karbonu hapsetmek için nasıl etkileşime girdiğini anlamakla ilgileniyordu. Bunu yapmak için ekip, termit tepelerinin kimyasal analizini gerçekleştirdi ve atmosferik karbonu küçük tepelere aktaran kimyasal süreçleri tanımladı.
SUYUN SIZMASINI KOLAYLAŞTIRIYOR
Termitlerin organik maddeleri toplayıp yuvalarına getirdikçe toprağı bozduklarını ve suyun sızmasını kolaylaştırdıklarını buldular. Geçmiş araştırmalar, topraktaki mikropların daha sonra bu karbon depolarını kalsiyum karbonata dönüştürdüğünü buldu.
KİMYASAL OLARAK REAKSİYONA GİRER
Şiddetli yağmurlar sırasında, tümseklerdeki kalsiyum karbonat, atmosferik karbondioksitin yağmur suyunda çözünmesiyle oluşan karbonik asitle kimyasal olarak reaksiyona girer. Kimyasal çağlayan, atmosferdeki karbondioksitin tutulmasını artırır. Francis, The Conversation'da bu sürecin yeni karbonu uzun süreli depolamada yüzeyin yaklaşık 1 metre altına kilitlediğini yazdı.
DAHA ÖNCE KEŞFEDİLEN EN ESKİ TEPE 4.000 YAŞINDAYDI
Açıklamada, "Bilim insanları bu tepeleri inceleyerek, doğanın kendi karbon tutma süreçlerini kullanarak iklim değişikliğiyle nasıl mücadele edebileceklerini daha iyi anlayabilirler" dedi. Bilim insanları radyokarbon tarihleme yöntemiyle bu termit tepeciklerinin yaşını tahmin ettiler. Brezilya'da bulunan ve daha önce keşfedilen en eski termit tepecikleri 4.000 yaşındaydı.
AYAKLARIMIN ALTINDA SAKLI İNANILMAZ TARİHİN KANITI
Francis yaptığı açıklamada, "Namaqualand'da dünyanın en eski termit tepelerinin keşfi, ayaklarımızın altında saklı olan inanılmaz tarihin bir kanıtıdır. Bu höyükler yalnızca geçmişi aydınlatmakla kalmıyor, aynı zamanda geleceğimiz için de hayati ipuçları sunuyor. Bu antik yapıların sırlarını açığa çıkarmaya devam ettikçe, bunlar iklim, çevre ve dünyadaki yaşam arasındaki hassas etkileşimin bir hatırlatıcısı olarak duruyor." dedi.