Konumuz beslenme olunca, tükettiğimiz besinlerin hijyeninin de büyük önem taşıdığını unutmamamız gerekiyor. Besinlerin hijyeni özellikle bağırsak sağlığımız, mikrobiyotamız, bağışıklığımız ve genel sağlığımız açısından büyük oranda etkiye sahip.
Bu konuda Çevresel Çalışma Grubu (EWG) birçok gıda numunesini inceleyerek pestisit miktarlarını ölçüyor ve sınıflandırma yapıyor. Bu yıl, yani 2023 kılavuzunda, 46 meyve ve sebzenin 46 bin 569 örneğinden elde edilen verileri içeren bir analiz yayınladı.
Analiz sonuçlarına göre:
EN KİRLİ 12 GIDA
Çilek, ıspanak, lahanai karalahana ve hardal yeşillikleri, şeftali, armut, nektarin
Elmalar, üzüm, dolmalık ve acı biber, kirazlar, yaban mersini, yeşil fasulye
EN TEMİZ 15 GIDA
Havuç, karpuz, tatlı patates, mangolar, mantarlar, lahana
Kivi, tatlı kavun, kuşkonmaz, bezelye, papatya, soğan, ananas, tatlı mısır ve avokado
Peki pestisit nedir?
Pestisitler endüstriyel tarımda yetiştirilen ürünler için zararlı olabilecek böcek, ot gibi canlılar ile hastalık etmenlerine karşı, koruma amaçlı kullanılan kimyasal maddeler veya mikroorganizmalardır. Genel olarak kalıcı, biyobirikimli ve toksik etkileri olan bu maddeler insan sağlığı üzerine akut ve uzun süreli etkilere neden olabilmektedir.
Ülkemizde Avrupa Birliği ile uyumlu Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntıları Yönetmeliği ile ürünlerde kullanılabilecek pestisit limitleri belirlenmektedir. Bunun yanı sıra Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan denetimler, zincir marketler ve bu ürünleri dondurulmuş, konserve vb. için kullanmak isteyen üreticiler, ürünlerde kullanılabilecek pestisit limitlerinin aşılıp aşılmadığını kontrol etmektedir.
Peki bu besinleri tüketmemeli miyiz?
Tabii ki tüketmeliyiz. EWG’nin yapmış olduğu çalışmaya göre kirli sınıfında yer alan besinlerin birçoğu aynı zamanda çok yüksek oranda antioksidan, vitamin mineral içeren beslenmemizde mutlaka bulundurmamız gereken besinler. Bu sebeple hayatımızdan çıkartmak yerine, bu besinleri satın alırken organik tarım sertifikası olan üreticileri tercih etmek veya üretim aşamasında gerekli denetimlerden geçtiğini bildiğiniz güvenilir üreticilerin ürünlerini tüketmek oldukça önemli. Organik olup olmadığını bilmediğiniz ürünlerde ise doğru yıkama ve kabuk soyma işlemleriyle pestisitten arındırmak da mümkün.
Gıdalardaki pestisitleri azaltmanın en önemli dört yolu:
Yıkama, kabuk soyma
Isıl işlemlere maruz bırakmak
Doğru muhafaza etmek.
Özellikle pestisit içeriği yüksek besinleri doğru yıkayarak + doğru pişirerek birçok zararlı pestisitten arındırmak mümkün.