Bilim insanları şimdiye kadar keşfedilen en eski uzay kayalarından birini analiz etti. Veriler, gezegenlerin doğuşu sırasında güneş sisteminin başlangıç aşamasındaki sırlarını ortaya çıkarabilir ve aynı zamanda bilim adamlarının Dünya'ya düşen en eski meteorların yaşlarını daha iyi belirlemesine yardımcı olabilir.
Yeşil kristallerle kaplı 4,6 milyar yıllık Erg Chech 002 göktaşı, 2020 yılında Cezayir'in Sahra Çölü'nün Erg Chech bölgesinde keşfedilmişti. Bunun gibi meteorların, yeni doğan güneşin etrafındaki gaz ve toz diskindeki malzemeden oluştuğuna inanılıyor.
GEZEGENLERİN YAPI TAŞI
Bu "güneş bulutsusunun" soğuk, yoğun parçaları çökerek gezegenleri doğurdu, ancak kalan malzeme kuyruklu yıldızları ve asteroitleri oluşturdu; bu meteorlar onlardan kopuyor ve çoğu zaman meteorit şeklinde Dünya yüzeyine yolunu buluyor. Bu, göktaşlarının gezegenlerin yapı taşı olarak görev yapan elementlerin resmini çizebileceği anlamına gelir.
"GEZEGENSEL ERİME"
Erg Chech 002 oluştuğunda radyoaktif izotop Alüminyum-26'yı içeriyordu; bu önemli çünkü Alüminyum'un bu kararsız formunun, "gezegensel erime" olarak adlandırılan Dünya evriminin daha sonraki bir aşamasında önemli olduğuna inanılıyor. Avustralya Ulusal Üniversitesi bilim adamı Evgenii Krestianinov, Nature Communications'da yayınlanan bir makalede şunu yazdı.
YOĞUN MALZEME GEZEGENİN ÇEKİRDEĞİNE BATAR
Gezegensel erimenin, bizimki gibi kayalık gezegenlerin farklı katmanlarda "farklılaştığı" veya farklı bileşimler oluşturduğu bir süreç olduğuna inanılıyor. Bunun nedeni, erimenin daha yoğun malzemenin gezegenlerin çekirdeğine batmasına izin vermesidir.
GEZEGEN EVRİMİNİ ANLAMAK İÇİN ÖNEMLİ
Yaklaşık 4,6 milyar yıl önce gezegenler oluşurken Alüminyum-26'nın nasıl dağıldığını anlamak, güneş sisteminin kayalık iç gezegenlerinin nasıl evrimleştiğine dair bir resim oluşturmak açısından önemlidir. Ek olarak, Alüminyum-26, Magnezyumun kararlı bir formu olan Magnezyum-26'ya bozunduğundan, uzay kayaları için tarihleme sistemi olarak kullanılabilir.
YAŞINI BELİRLEMEK İÇİN ÖLÇÜM YAPILDI
Ekip, Erg Chech 002'nin yaşını 4,566 milyar yıl olarak belirlemek için içindeki kurşun izotoplarının miktarını ölçtü; ancak ironik bir şekilde bu, bilim adamlarına benzer meteorlar için başka bir tarihleme stratejisi geliştirmenin bir yolunu sağlayabilirdi.
"ÇOK FAYDALI BİR MALZEME"
Krestianinov, "Alüminyum-26, güneş sisteminin nasıl oluştuğunu ve geliştiğini anlamak isteyen bilim adamları için çok faydalı bir malzemedir. Zamanla bozulduğu için bunu, özellikle güneş sisteminin ömrünün ilk dört veya beş milyon yılı içindeki olayları tarihlendirmek için kullanabiliriz." dedi.
GÖKTAŞI TARİHLENDİRMESİ ARTIK KOLAY
Alüminyum-26'nın yarı ömrü yaklaşık 717.000 yıl olup, bu da onun 4,6 milyon yıllık uzay kayasında doğrudan büyük miktarlarda bulunamayacak kadar kısa ömürlü olduğu anlamına gelir. Ancak alüminyumun bu radyoaktif izotopu bozunduğunda, geride Magnezyumun radyoaktif olmayan, kararlı bir izotopu olan Magnezyum-26'yı bırakır.
UZAY KAYALARI İÇİN TARİHLEME SİSTEMİ
Bu, Magnezyum-26'nın, Erg Chech 002 gibi bir uzay kayasındaki Alüminyum-26'nın başlangıç miktarını belirlemek için kullanılabileceği ve bunun, uzay kayaları için bir tarihleme sistemi (kronometre olarak da bilinir) olarak kullanılabileceği anlamına gelir. Ancak öncelikle bilim adamlarının bilmesi gereken bir şey var.
Yazarlar, "Alüminyum-26 – Magnezyum-26 bozunma sistemi aynı zamanda yüksek çözünürlüklü bir göreceli kronometre görevi de görüyor" diye yazıyor ve bunu yapmak için Alüminyum-26'nın güneş bulutsusu boyunca eşit olmayan veya eşit bir şekilde dağılıp dağılmadığını belirlemenin önemli olduğunu ekliyorlar. güneş sisteminin gezegenlerini, asteroitlerini ve kuyruklu yıldızlarını doğuran şey.
DÜNYA'DAKİ VOLKANİK KAYALARA BENZİYOR
Araştırmacıların, gezegenciklerin erimesiyle oluşan bir akondrit kayası olan Erg Chech 002 üzerinde yaptığı çalışma, nadir bir akondrit grubu olan angrit meteoritlerle ilgili mevcut verilerle birleştirildi. Akondritler, erime deneyiminin belirtilerini gösteren ve Dünya'daki volkanik kayalara benzer özelliklere sahip meteoritlerdir.