Dünya resmen uçurumun kenarında... Çin'den peş peşe flaş hamleler

Çin'in tüm uyarılarına rağmen Tayvan'a giden ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi oldukça net açıklamalara imza atarken Çin'den jet hızında yanıt geldi.
Bölgede tansiyonun zirve yapmasına neden olan olasılık gerçek oldu. Pelosi'yi taşıyan uçağın dün akşam saatlerinde Tayvan'a inmesi ile kriz yeni bir boyut kazandı.

21 savaş uçağı

İngiliz Daily Mail gazetesinde yer alan habere göre, Pekin, Tayvan'ın hava savunma bölgesine 21 savaş uçağı ve J-20 uçağı gönderdi. Ziyareti 'son derece tehlikeli' olarak adlandıran Pekin yönetimi bölgedeki birliklerini teyakkuza geçirirken bir dizi tatbikan kararı aldı.

Çin'in Tayvan İlişkileri Dairesi'nden Ada'daki hükümete sert uyarı

Çin'de kabine işlevini yerine getiren Devlet Konseyi'nin Tayvan İlişkileri Dairesi, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin ardından, hükümete, "dış güçlerle ittifakla bağımsızlık arayışının felaketle sonuçlanacağı" uyarısında bulundu.

Dairenin Sözcüsü Ma Şiaoguang, yaptığı açıklamada, "(Tayvan lideri) Tsai Ing-wen ve Demokratik İlerici Parti (DPP) otoritelerini uyarıyoruz; provokatif eylemlerle ve dış güçlerle bir olarak 'bağımsızlık' arayışına girmek mahvınıza ve Tayvan'ın felakete sürüklenmesine yol açar." ifadelerini kullandı.

Açıklama, Pelosi ve heyetinin sabah saatlerinde Tayvan lideri Tsai ile yaptığı görüşmenin ardından geldi.

Tayvan liderinin Pelosi'ye şeref madalyası armağan ettiği görüşmede "demokrasinin savunulması" mesajı öne çıkmıştı. Tayvan'ın Çin'in artan askeri tehditlerine boyun eğmeyeceğini vurgulayan Tsai, "Ülkemizin egemenliğini kararlılıkla koruyacak, aynı zamanda demokrasi adına hattı müdafaayı sürdüreceğiz." ifadesini kullanmıştı.

Öte yandan Komünist Parti yayın organı Global Times'ın haberine göre, Komünist Parti Merkez Komitesi'nin Tayvan Çalışma Ofisi de Pelosi'nin ziyaretinin ardından "ayrılıkçı faaliyetleri" nedeniyle merkezi Tayvan'da bulunan iki vakıf ile bazı şirketlere yaptırım uygulanacağını bildirdi. Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetini taşıyan uçak dün gece Tayvan'a ulaşmıştı. İki haftadır hakkında spekülasyon yapılan, ABD ile Çin arasında gerilime sebep olan ziyaret, Pekin'in tepkisini çekmişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, Pelosi'nin uçağının Tayvan'a inmesinin hemen ardından yaptığı açıklamada, ziyareti kınadığını bildirmiş, Savunma Bakanlığı da Ada çevresinde "bir dizi askeri tatbikat" düzenleyeceğini duyurmuştu.

Nisanda planlanan ziyaret iptal edilmişti

82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesini tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu. Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı oldu. Daha önce 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.

Ziyarette Pelosi'ye, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Gregory Meeks, Gazi İşleri Komitesi Başkanı Mark Takano, Yollar ve Araçlar Komitesi Başkan Yardımcısı Suzan DelBene, İstihbarat Daimi Özel Komitesi üyesi Raja Krishnamoorthi ve Silahlı Kuvvetler Komitesi ile Dış İlişkiler Komitesi üyesi Andy Kim eşlik ediyor.

ABD savaş gemileri bölgede

Bölgede biri uçak gemisi olmak üzere 4 ABD savaş gemisinin olduğu biliniyor. ABD makamları bu haberleri doğrularken gemilerin kesin konumlarını güvenlik gerekçesi ile gizli tutuyor. Çin'in neredeyse sıfır noktasındaki bu tehlikeli hamlesine Tayvan'dan ilk tepki geldi.

Tayvan Savunma Bakanlığı, adanın yakınında planlanan Çin gerçek zamanlı askeri tatbikatlarının kilit limanları ve kentsel alanları tehdit ettiğini duyurdu. Adayı savunmak için önlemlerin alındığının vurgulandığı mesajda 'Savunma Bakanlığı zamanı geldiğinde uygun şekilde yanıt verecek' denildi.

Tsai'den net mesaj: Geri adım atmayacağız

Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen ise 'kasıtlı olarak yüksek askeri tehditlerle karşı karşıya kalan Tayvan, geri adım atmayacak' Tsai ile yaptığı görüşme sonraı Pelosi, Tayvan ziyaretinin küresel güvenliği artırmayı amaçladığını söyledi.

Pelosı amacını açıkladı

Al Jazeera'de yer alan habere göre, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı, 'Tayvan'ın iyi bir dostu' olarak anılmaktan onur duyduğunu ve adaya yaptığı ziyaretin üç ana amacı olduğunu söyledi.

Pelosi, 'Biri güvenlik, insanlarımız için güvenlik, küresel güvenlik. İkincisi, mümkün olduğu kadar çok refahı yaymak için ekonomi. Üçüncüsü ise yönetim' ifadelerini kullandı. Pelosi'yi taşıyan uçak dün TSİ 17:44'de Tayvan'a indi Pelosi'nin uçağı inmeden önce havalimanının ışıkları söndürüldü, güvenlik en üst düzeye çıkarıldı.

Çin'den 'boğaz geçildi' haberlerine yalanlama

Pelosi'nin uçağı havadayken Çin savaş jetlerinin kritik öneme sahip Tayvan Boğazı'nı geçtiği iddia edilmişti. AFP tarafından abonelerine servis edilen bu haber Çin makamlarınca yalanlandı. Pelosi, uzun yıllardır demokrasi ve insan hakları konularında Çin’e yönelttiği sert eleştirilerle biliniyor.

Pelosi, 1989 yılında meydana gelen Tiananmen olaylarından 2 yıl sonra Pekin’e yaptığı ziyarette Tiananmen Meydanı’na giderek, 'Çin’de demokrasi için ölenlerin anısına' yazılı siyah bir pankart açmıştı. Çinli güvenlik güçlerinin müdahalesiyle pankart kapatılmış, Pelosi ve beraberindekiler meydandan uzaklaştırılmıştı.

Çin, Tayvan’ı kendi topraklarının parçası olarak değerlendiriyor ve Çin yönetimi ‘barışçıl yeniden birleşme’ adı altında Tayvan’ın idaresini eline almayı isterken, bu uğurda güç kullanmaktan çekinmeyeceğini belirtiyor. Ayrıca diğer ülkelerin Tayvan ile resmi temas kurması Çin tarafından 'egemenlik ihlali' olarak değerlendiriyor.