Aşure günü ne zaman? Aşure nasıl yapılır? Aşure zamandan beri yapılıyor? İşte aşure hakkında her şey...

Aşure adı, dilimize Arapça "aşura" kelimesinden geçmiştir. İbranice “onuncu” anlamındaki "asor " kelimesinden gelmektedir. 

Aşurenin Tarihi

Yüzyıllardan beri gelen geleneğin ürünü olan aşurenin yapılış amacı ve aşurenin içine koyulan malzemeler farklı topluluklarda değişiklik gösterebiliyor. Özellikle toplumuzda önemli bir yere sahip aşure geleneği Osmanlı döneminde bayram havasında kutlanırdı. Türkiye’de aşure ayı olarak bilinen muharrem ayında gerçekleştiğine inanılan olaylara ilişkin birçok rivayet vardır. Bunlardan en yaygın olarak bilinenler; Hz. Nuh’un gemisinin karaya oturması, Hz. Âdem’in tövbesinin kabul edilmesi, Hz. İbrahim’in ateşten kurtulmasıdır. Muharrem ayının 10. gününde aşure, yaygın olarak Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in Kerbela’da şehit edilişini anmak için yapılmaktadır.

Aşure geleneğini uygulayan toplulukların bu güne yükledikleri anlama göre aşurenin içine konan malzeme, yapılış tarihi ve amacı değişiklik göstermektedir. Aşure, bu geleneği uygulayan topluluklara göre çeşidi ve sayısı değişse de içine konan malzemenin çokluğu ile ün yapmış bir yiyecektir ve genel olarak kabuğu alınmış buğday ile birlikte, fasulye, nohut, kayısı, ceviz, üzüm, incir gibi bakliyat ve yemişlerin uzun süre kaynatılmasıyla pişirilir.

Ülkemizde Aşure Geleneği

Pişirilen aşurenin duası yapılır; şifalı olduğuna inanıldığı için önce hasta ve çocuklara yedirilir, sonra yakın çevreden başlamak üzere birçok kişiye dağıtılır. Aşurenin kabı yıkanmadan iade edilir. Aşure artarsa meyve ağaçlarının dibine dökülür ve bu ağaçların daha çok meyve vereceğine inanılır.

Aşure geleneği, İslam mezheplerinde kendine yer bulduğu gibi Musevilerde ve Hıristiyanlarda da farklı isimlerle bilinmektedir. Anadolu’nun hemen her yerinde bilinen ve hâlâ uygulanan aşure geleneği, günümüzde köy derneklerinin düzenlediği çeşitli organizasyonlar yoluyla bir şenliğe de dönüştürülmüştür.

Aşure Malzemeleri Nelerdir?

(15 Kaselik)

2 su bardağı aşurelik buğday
2 yemek kaşığı pirinç
2 su bardağı haşlanmış nohut
2 su bardağı haşlanmış fasulye
150 gram kuru kayısı
150 gram kuru incir
150 gram kuru üzüm
1 su bardağından biraz az fındık
2 litre su (buğdayları pişirmek için)
4 litre sıcak su (su azaldıkça eklemek için)
1 tatlı kaşığı karanfil
1 çay bardağı su (karanfili kaynatmak için)
1,5 su bardağı sıcak süt
3 su bardağı toz şeker
1 fiske tuz
1 fiske karabiber

Aşure Nasıl Yapılır?

İlk olarak nohut ve fasulyeyi ayrı ayrı haşlayalım.
Buğdayı yıkayıp, tencereye alalım, üzerine kaynar su ekleyip 10 dk kaynatalım. Çıkan sarı suyu süzelim. Aynı işlemi bir kez daha yapalım ve suyunu süzelim.
Daha sonra üzerine 2 litre kadar su ekleyip, 50 dk kadar buğdayı kaynatalım. (Dilerseniz akşamdan iki kez kaynatıp, suyunu süzerek daha sonra sıcak suda sabaha kadar bekletebilirsiniz. Akşamdan ıslatırsanız, 15 dk kaynatmak yeterli olacaktır.).
Kuru kayısı ve kuru inciri küçük küçük doğrayalım.
Ardından doğradığımız bu meyveleri ve kuru üzümü geniş bir kaseye alarak üzerine sıcak su ekleyelim ve bekletelim.
Arada gerektikçe sıcak su eklemeyi ihmal etmeyin. Suyu azalan buğdaylarımıza biraz daha sıcak su ekleyelim.
Yaklaşık 50 dakika kadar kaynattığımız ve yumuşayan buğdaya yıkanmış pirinç, pişmiş nohut, haşlanmış fasulye, küçük doğranmış kayısı, incir ve kuru üzümünde suyunu süzerek ekleyelim ve 15 dk kadar kaynatalım.
Küçük bir cezve içerisine karanfil alalım ve suyu da ekleyerek 10 dakika kadar kaynamaya bırakalım.
Bu sırada suyu azalan buğdaylarımızın üzerine tekrar sıcak su ilave edelim.
Son olarak süzgeçten geçirdiğimiz karanfil suyu, fındık, sıcak süt, şeker, isteğe bağlı tuz, karabiber ekleyerek karıştıralım ve yaklaşık 15-20 dk daha kaynatalım.
Hazırladığımız aşuremizi tek tek cam kaselere bölüştürelim. Biz bu ölçüler ile 15 kase aşure elde ettik.
Aşure kaselerde soğumaya yüz tutunca, üzerini fındık, ceviz, fıstık, kuş üzümü, kuru üzüm ve nar taneleri ile süsleyebilirsiniz. Afiyet olsun.