Aylardır 1700 koyun güneş panelleri arasından otlatılıyordu. Yeni bir araştırma beklenmedik sonucu ortaya çıkardı

Koyunlar, fotovoltaik tesislerin etrafındaki bitki örtüsünün bakımını sağlamak için adeta ekolojik çim biçme makineleri gibi kullanılıyor. Sözcü'de yer alan habere göre ancak Avustralya'da yapılan yeni bir araştırma, bu uygulamanın koyunlar ve yünlerinin kalitesi açısından beklenmedik faydalar sunduğunu ortaya koydu. BEKLENMEDİK BİR BULGUYA İŞARET ETTİŞubat 2025'te yayımlanan araştırma sonuçları, beklenmedik bir bulguya işaret ediyor. Güneş panelleri altında otlatmanın, yün kalitesi üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığı gibi, bazı parametrelerde iyileşmeler de gözlemlendi. Araştırmacılar, güneş enerjisi çiftliklerinde yetiştirilen koyunlarda, potansiyel olarak daha fazla yün büyümesi ve lif dayanıklılığı tespit ettiler. YÜN KALİTESİNİ İYİLEŞTİRMEYE YARDIMCI OLABİLİRBu olumlu sonuçları açıklamak için birkaç olası hipotez bulunmaktadır. İlk olarak, güneş panelleri, koyunları sıcak hava stresinden koruyarak ve sert hava koşullarından uzak tutarak dış etkenlerden koruma sağlar. Ayrıca, panellerin oluşturduğu gölge, toprağın nem dengesini koruyarak çim kalitesini artırırken toz oluşumunu da azaltıyor; bu da daha kaliteli yün üretimine yol açabilir. Bunun yanı sıra, tesislerin yapısı, koyun parazitlerini uzak tutarak yün kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. DAHA GENİŞ KAPSAMLI FAYDALARIÇalışmada, yünün niteliksel faydalarının ötesinde, tarımsal voltaiğin daha geniş kapsamlı faydaları vurgulanıyor. Lightsourcebp'den Brendan Clarke, sürdürülebilir bir gelecek için bu sinerjilerin önemini vurguluyor. Bu uygulama, temiz enerji üretimiyle geleneksel tarımsal faaliyetleri birleştirerek arazinin ikili kullanımını mümkün kılıyor. Koyunlar, bitki örtüsünü koruyarak güneş enerjisi tesislerinin bakım maliyetlerini düşürürken, makine ve bitki sağlığı ürünlerinin kullanımını da sınırlıyor. UMUT VERİCİ BİR ÇÖZÜMTarımsal voltaik, hem enerji dönüşümüne hem de sürdürülebilir tarımın zorluklarına yanıt veren umut verici bir çözüm olarak dikkat çekiyor. Avustralya'daki koyunlar üzerine yapılan araştırma, bu çözümün sadece bir örneğidir. Fransa gibi birçok ülkede, güneş enerjisi üretimiyle bağlantılı tarım faaliyetlerinin (bahçecilik, bağcılık vb.) yer aldığı benzer girişimler hızla artmaktadır. Bayerische Landesanstalt für Landwirtschaft'ın 2023 yılında yayımladığı kılavuz da bu çalışmalardan biridir. DİKKATLİ OLMAKTA FAYDA VARTarımsal voltaik uygulamalarının faydaları tartışılmaz, ancak dikkatli olmakta fayda var. Avustralya'daki araştırma kesin sonuçlar verse de, bu çalışma petrol devi bp'nin yan kuruluşu olan yenilenebilir enerji şirketi Lightsourcebp tarafından yürütülmüş olup, objektiflik konusunda bazı soru işaretleri doğurabilir. Ayrıca, her tarımsal ve iklimsel koşul farklıdır ve her durum için uygulamaların dikkatle uyarlanması gerekmektedir. Tarımsal elektrik üretiminin uyumlu bir şekilde bir arada yürütülmesini sağlamak için, projelerin uygulanmasında titiz bir etki değerlendirmesi yapılması büyük önem taşımaktadır. YENİ BİR DÖNEMİ BAŞLATABİLİRTüm bu çekincelere rağmen, Avustralya'daki araştırma umut verici sonuçlar sunuyor. Tarım ile güneş enerjisi arasındaki işbirliğinin yalnızca uygulanabilir olmadığını, aynı zamanda karşılıklı fayda sağlayabileceğini de ortaya koyuyor. Tarımsal voltaik, koyunların kaliteli yün üretmesinin yanı sıra, güneş enerjisi parklarımızın koruyucuları haline gelerek tarım ve enerji sektörlerinde yeni bir dönemi başlatabilir. Çift amaçlı kullanımın faydaları açıkça ortadadır: su kaybının azalması, ısıdan korunma ve arılar için daha iyi bir yaşam alanı oluşturulması gibi çevresel kazanımlar sağlanmaktadır.