Bakan Özhaseki'den tv100'e depreme ilişkin açıklama: Kentsel dönüşümden başka bu işin çaresi yok

tv100 Ankara Temsilcisi Deniz Gürel, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile yaptığı görüşmenin detaylarını Gürkan Hacır ile Taksim Meydanı programında anlattı.

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye bir deprem bölgesi. Hepimizin buna uygun hareket etmesi lazım. Bunun şakası yok. Üç tane meşhur fay kırığı var. Kuzey Anadolu fay hattı, Doğu Anadolu fay hattı bir de Ege Bölgesi. Bu üç taraf da binlerce yıldır enerji birikmesi oluyor kırılıyor. Deprem olduğunda sanki ilk defa olmuş gibi şaşırıyoruz dizimize vuruyoruz. Ölenleri gömüyoruz, ağlıyoruz, sızlıyoruz aynen yola devam ediyoruz. Ama bir müddet sonra bir daha oluyor. O yüzden kentsel dönüşümden başka bu işin çaresi yok.

Herkes bir şey söylüyor kentsel dönüşüme, özellikle sol mahfiller. Kimi milletin elinden malı alınacak diyor. Kimi Sultanbeyli’den alınacaklar Kadıköy’e getirilecekler diyor. Hiç olmayacak şeyleri söyleyerek insanları ürkütüyorlar. Ama yapılması gereken bir an önce depreme dayanıklı sağlam evler yapmak. Bunun lamı cimi yok ki. Peki evler yapılmış. Evler depreme dayanıklı mı değil mi diye baktığımızda, dayanıklı değil. Ne yapmak lazım? Dönüştürmek lazım. Baştan sona bir milli güvenlik meselesinden bahsediyorum.

Deniz gürel: kentsel dönüşümle ilgili adımlar hızlanacak mı? bunun bir son tarihi var mı? şu tarihe kadar dönüştürmemiz lazım gibi…

2012 yılında yasa çıkmış o yasaya dayalı olarak tüm Türkiye’de 2 milyon 200 bin konut değişip yenilenmiş. Şu an 400 binde inşaat devam ediyor. Yani 11 sene içinde 2 milyon 200’ü yapılmış, 400’ü devam ediyor. 2 milyon 600 bin bağımsız birim. Bu yetiyor mu? yetmiyor. Türkiye’de şu anda toplamda dükkân, iş yeri vs. 37 milyon bağımsız birim var. Bunun 6 milyonu neredeyse riskli. Bunların bir an önce yenilenmesi lazım. Çok hızlı bir şekilde. Depremin ne zaman geleceğini bilemiyoruz tabi. Belirli aralıklarla aynı hatlarda olduğunu da biliyoruz. Kuzey Anadolu fay hattı kıpkırmızı bir çizgi. Her deprem olduğunda bir kırmızı çizgi daha oluşuyor. Van Gölü civarından başlıyor, Akdeniz’e doğru iniyor, Hatay’dan. Orası da kıpkırmızı olmuş. Belli buralar kırılıyor sürekli. Depremin illa şu tarih, şu saatte olacak diye bilinmesine gerek yok ki… bilsek ne olacak, şu tarihte şu saatte oluyor diye? hiçbir anlamı yok. Evimizi güvenli hale getirirsek, ne zaman olursa olsun diyecek hale geliriz. İş yerimizi güvenli hale getirirsek canımızdan emin oluruz.

Deniz gürel: dönüşüm için takvim nasıl işleyecek?

Önümüzdeki 15-20 gün içinde İstanbul için neler yapabileceğimiz ile ilgili anlatacağım. Kentsel dönüşümü izah edeceğim orada. Sadece bakanlığın çabasıyla olmuyor. Doğru ben kanunları çıkarıyorum, destek paketlerini çıkarıyorum, ben İmamoğlu oradan laf atınca, “işine bak kardeşim, bakanlığın ne yapacağını sana mı anlatacağım” dedim doğru. O üstüne vazife olmayan bir şeye atladığı için söyledim ben onu. Yani bakanlığın dışında, belediyenin de ve tabi ki vatandaşımızın da evet demesi lazım. Eğer böyle komple müşterek bir biçimde bu işe sahip çıkılırsa dönüşüm başarılabilir. Bir grup ister öbürleri yan durursa yapılamaz bu iş.

“Bu işi siyasi değerlendirmemek gerekiyor” mu diyorsunuz?

Evet. Bu siyaset üstü bir kurum diye söylüyorum her yerde. Dediğim gibi;

1-     Kesinlikle bakanlığın bu işin içinde olması lazım. Her türlü desteği vermesi lazım. Kira yardımı dâhil. Rezerv alanlar dâhil vs.

2-     Belediyelerin vatandaşlarla görüşüp ikna etmesi lazım. Türkiye’nin her köşesindeki kentsel dönüşümü bakanlık takip edemez, oradaki belediye takip edecek.

3-     Vatandaşın bu işe gönüllü olması lazım.

Bunlar bir araya gelirse kentsel dönüşüm dört başı mahmur yürür. 3’ü bir araya gelmezse bu iş yürümez.

Maraş depremi ders olmadıysa…

Deniz gürel: Siz umutlu musunuz? Başta İstanbul olmak üzere Türkiye’deki 6 milyon bağımsız birim olarak değerlendirilen riskli yapı dönüştürülebilir mi? 

Yani eğer bu yıl içerisinde yaşadığımız Kahramanmaraş depremi ki bugün de deprem yaşadık ders olmadıysa bize hiçbir şey ders olmamış demektir. 50 bin kişi kaybettik ya. Savaş gibi adeta.

Son 100 yıl içerisinde gerek denizlerimizde gerekse ana karamızda yıkıcı diyebileceğimiz deprem sayısı 226. 100 yılda 226 tane deprem var. 6, 6.5, 7, 7,5 şiddetinde. Ölen insan sayısı 130 bin. Sadece ana karada son 100 yıl içerisinde meydana gelen deprem sayısı 60. Anadolu coğrafyasında meydana gelen deprem sayısı 60. ne diyebiliriz ki bundan büyük ders olur mu?"