Çalışanlar dikkat! Bahşiş ödemeleri...

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından işçinin doğrudan aldığı bahşişin de işçilik alacaklarının hesabında dikkate alınması gerektiği belirtiyor. SGK da işverenin kontrolünde olmayan bahşişlerde, bahşiş miktarının araştırmasına girebilmekte eksik bildirim tespiti yapabiliyor. 

Bahşişlerin işverenin kontrolünde olmadığı işletmeler de bulunuyor. İşverenin kontrolünde olmayan bir ödemenin klasik anlamda ücret olarak değerlendirilmesi ve işverenin, iş hukuku, sosyal güvenlik ve vergisel yükümlülüklerine konu olması eleştiriliyor. Tartışma konusu olan bahşiş ödemelerinde, fazla çalışma, tazminat ve SGK primi açısından bahşişlere ilişkin detaylar… 

İşveren tarafından dağıtılan bahşiş temel ücret kavramının içinde yer alıyor. Buna bağlı olarak da aylık ücrete dahil bir unsur mu, yoksa fazla çalışmaya karşılık gelen bir ücret mi olduğu sorusu gündeme geliyor. Yargıtay’ın verdiği bir kararda, garanti ücret ve sürekli bahşiş uygulamasının olduğu işyerinde çalışan bir işçinin aldığı bahşişin ücret niteliğinde olduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle süreklilik arz eden bahşişin çıplak ücrete katılması gerekiyor. Fazla çalışmanın hesabında ise, bahşişin doğrudan fazla çalışmaya karşılık bir ücret olmadığı ve fakat fazla çalışma ücreti hesaplanırken temel ücretin 1.5 katı alınması gerekirken bahşişin sadece yüzde 50’lik kısmının alınması gerektiğini belirtildi. 

Bu, bahşişin normalin üstünde gösterilen çaba ile bağlantılı olduğunun kabulü anlamına gelmekte fakat bu çabanın karşılığı sadece bahşişle sınırlandırılmamakta. Bahşiş temel ücretin bir unsuru olarak farklı değerlendiriliyor.  

Yüzde usulü veya işverenin kontrolünde olan bahşiş temel ücretin bir unsuru olduğu için SGK primi ile vergi kesintileri yapılmalıdır. Bu tutarlar işçinin tazminatlarının hesabında dikkate alınmalıdır. Fazla çalışma ücretinin hesabında ise yukarıdaki doğrultuda farklı bir ücret kalemi olarak sadece yüzde ellilik kısmı dikkate alınabilecek.