Dünyanın gözü bu zirvede! Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çabalarıyla tahıl krizi aşılıyor! Tahıl sevkiyatı anlaşması bugün yapılacak

Türkiye'nin tahıl krizinin çözülebilmesi için ortaya koyduğu çaba sonuç verdi. Taraflar, İstanbul'da bir araya gelerek Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imzalayacak. Böylece, savaş nedeniyle Ukrayna'dan sevkiyatı yapılamayan tonlarca tahıl, Karadeniz üzerinden dünya piyasasına ulaşabilecek. Tarafları anlaşmaya ikna etmede Türkiye kilit rol oynadı.

Anlaşmaya ilişkin açıklama, İletişim Başkanlığı'ndan geldi. Açıklamada saat 16.30'da Dolmabahçe Ofisi'nde, Ukrayna ve Rusya taraflarının katılımıyla imza töreni yapılacağı ifade edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de imza töreninde hazır bulunacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'tahıl koridorunun' hayata geçirilebilmesi için yoğun bir diplomasi trafiği yürüttü. İki tarafın heyetleri, 13 Temmuz'da Tahıl Koridoru Zirvesi için İstanbul'da yüz yüze buluştu.

Zirvede sağlanan uzlaşı anlaşmanın kapısını açtı

Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Tahran'da gerçekleşen Türkiye-İran-Rusya 3'lü Zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Putin ile de bir araya gelmişti. Dönüşünde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, "Ev sahibi sıfatıyla ara buluculuğumuz var" ifadelerini kullanmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada anlaşmanın önemine dikkat çekildi. Açıklamada "Ukrayna tahılının çıkarılmasına yönelik anlaşmadan memnuniyet duyuyoruz" denildi.  

Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle ülkelerdeki tahılın dünyaya sevk edilememesi nedeniyle yaşanan tahıl krizi, Türkiye'nin aldığı inisiyatifle çözüm aşamasına geldi. Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imza töreni, Ukrayna ve Rusya tarafları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in katılımıyla bugün Dolmabahçe Ofisi'nde gerçekleştirilecek.

Türkiye baş rol oynadı

Savaşın başından bu yana hem Rusya hem Ukrayna'nın güvendiği tek ülke olarak öne çıkan Türkiye tahıl krizinin çözümünde de başat rol oynadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın krizin başından bu yana üstlendiği kritik misyon tüm dünya tarafından övgüyle karşılanırken, Türkiye iki ülke arasındaki görüşmelerin merkezi haline geldi.

Tarafların İstanbul'da gerçekleştirdiği görüşmeler neticesinde 'dünyayı doyuracak' koridorun açılması için imzalar atılma aşamasına geldi. Türkiye'nin görüşmelerin 'sonuç odaklı' olması yönündeki telkinleri de sürecin hızlanmasına vesile oldu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tahran'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yüz yüze görüşmesinin ardından gerçekleştirilen basın toplantısında "İstanbul'da yapılan görüşmelerin neticeleri memnuniyetle karşılandığını" dile getirmişti.

Erdoğan ile Putin'in Tahran'daki görüşmesinden günler sonra imza aşamasına gelinmesi de Türkiye'nin süreçteki hızlandırıcı rolünü bir kez daha ortaya çıkardı.

BM genel sekreteri katılım gösterecek

Gıda güvenliği açısından dünyayı yakından ilgilendiren savaş nedeniyle deniz yoluyla ihraç edilemeyen tarım ürünleri konusunda güvenli bir koridor oluşturulması için Türkiye üzerine düşeni yaptı.

Ankara, Birleşmiş Milletler'in Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında oluşturulmasını öngören mekanizma planının 'uygulanabilir bir plan' olarak nitelendirdi. Tarafların çekincelerini paylaşacağı diyalog ortamının kurulmasına zemin hazırlanırken, çeşitli düzeylerde Türkiye kritik ziyaretlere ev sahipliği yaptı.

Geçtiğimiz ay Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmek üzere Ankara'ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un çantasında da 'tahıl krizi' dosyası vardı. Çavuşoğlu, görüşme sonrası "Tahıl ürünlerinin uluslararası piyasalara ulaştırılması konusunda Rusya'nın yaptırımları kaldırma talebini haklı görüyoruz" açıklamasında bulundu.

Bugün gerçekleştirilecek imza törenine de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in katılım göstermesi krizin çözülmesinin dünya için önemine işaret ettiği şeklinde değerlendiriliyor.

Tarafların çekinceleri görüşüldü

Taraflar önceki görüşmelerinde 'tahıl koridoru' konusunda prensip olarak uzlaşmaya istekli tutum sergilerken, gemilerin çıkış güzergâhında döşeli mayınlar konusunda teknik detayların görüşülmesi ve karşılıklı garantilerin verilmesi hususları masaya yatırıldı.

Ukrayna, Rus savaş gemilerinin Odessa limanlarına girmesine karşı dururken; Rusya ise Ukrayna'ya yük gemileriyle silah taşınmasını istemedi. Ukrayna tarafı mayınların iki haftada temizlenmesinin mümkün olduğunu belirterek, Rus gemilerinin limanlara girmemesi için taahhüt gerektiğini vurguladı.

Konuya ilişkin SABAH'a değerlendirmelerde bulunan Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar da "Türkiye'nin güvenilir bir partner ve arabulucu olduğunu belirterek, "Mayın temizleme operasyonuna Türkiye'nin dahil olmasını isteriz" ifadelerini kullanmıştı.

Öte yandan Rusya da görüşmelerde Rus gemilerine sigorta alanında uygulanan yaptırımların kaldırılması ve gemilere uluslararası limanlarda hizmet sunulmaya devam edilmesi gerektiğini dile getirdi.