Dışişleri'nden ABD'ye sert tepki: Şiddetle kınıyoruz

1915 Ermeni olaylarının soykırım olarak tanınmasını öngören karar tasarısı ile Türkiye’ye Suriye’nin kuzeyine gerçekleştirdiği Barış Pınarı harekâtı nedeniyle yaptırımlar öngören yasa tasarısı ABD Temsilciler Meclisi’nde kabul edildi.

405 evet'e karşı, 11 hayır oyu

“Ermeni soykırımını anmanın ABD politikası olduğu, soykırımı inkâr çabalarının reddedildiği ve bu konuda eğitimin desteklendiği” ifade edilen tavsiye niteliğindeki karar tasarısının bağlayıcılığı bulunmuyor. Söz konusu karar 405 ‘evet’e karşı 11 ‘hayır’ oyu ile geçti.

Benzer tasarı 2010’da da gündeme gelmiş, Türkiye’nin tepkisi üzerine dönemin başkanı Barack Obama’nın devreye girmesiyle Temsilciler Meclisi’nde oylanmamıştı. Türkiye’ye yaptırım öngören yasa tasarısı ise 400 ‘evet’e karşı 16 ‘hayır’ ile kabul edildi.

Tasarı sonraki aşamada Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato’da ele alınacak. Burada da kabul edilmesi halinde son onay için ABD Başkanı Donald Trump’ın önüne gidecek. Trump’ın veto yetkisi bulunuyor.

Pakette Suriye operasyonuyla ilgili Türk yetkililere vize verilmemesi ve varsa ABD’deki varlıklarının dondurulması gibi yaptırımlar yer alıyor. Ayrıca Türk savunma sanayi ve Halkbank da hedef alınıyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Ermeni tasarısının kabulünün ardından “utanç verici bir karar” diyerek ABD’li vekillere tepki gösterdi.

Dışişleri Bakanlığı'ndan konuyla ilgil yazılı açıklama yapıldı

Açıklamada, "ABD Temsilciler Meclisi'nce bugün kabul edilen 'Ermeni Soykırımı konusunda ABD'nin Tutumunu Teyit' başlıklı, Temsilciler Meclisi'nin hissiyatını yansıtan H.Res.296 sayılı kararı reddediyoruz. İç politika saikleriyle alınmış olan bu kararın tarihi ve hukuki dayanağı bulunmamaktadır." ifadelerine yer verildi.

Barış Pınarı Harekatı'nı engelleyemeyerek hüsrana uğrayanların, Türkiye'den bu yolla intikam almaya çalışmalarının yanılgı olduğu belirtilen açıklamada, "Bu kararın Türk Hükümeti ve halkı nezdinde hiçbir geçerliliği ve hükmü bulunmamaktadır." değerlendirmesi yapıldı.
Açıklamada, kararın yasal bağlayıcılığının bulunmadığına vurgu yapılarak, "ABD'deki Ermeni lobisi ve Türkiye aleyhtarı çevreleri memnun etmeye yönelik siyasi bir adım olmanın ötesinde bir anlam da taşımamaktadır. Tarihin meclislerin siyasi hissiyatına göre şekillendirilmeye çalışılmasından daha vahim bir yanılgı olamaz." denildi.

Kararın, 1948 tarihli Soykırımın Önlenmesi Sözleşmesi hükümleriyle bağdaşmayacak şekilde soykırım isnadında bulunması hasebiyle ABD hukukuna ve uluslararası hukuka da aykırı olduğu belirtilen açıklamada, "Uluslararası hukukta 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanımlayan bir karar bulunmamaktadır. Aksine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu konunun meşru bir tartışma konusu olduğunu hükme bağlamıştır. Söz konusu dönemde vuku bulan gelişmeler siyasetin değil tarih biliminin alanıdır." ifadelerine yer verildi.

Türkiye'nin "Ortak Tarih Komisyonu" kurulması yönünde 2005 yılında yapmış olduğu önerinin Ermenistan tarafından reddedildiği hatırlatılan açıklamada, şunlara işaret edildi:

"Uluslararası ve bölgesel güvenlik bakımından fevkalade hassas bir dönemde alınan, Türkiye ve ABD ilişkilerini zora sokmaya yönelik bu kararın ABD'nin ulusal çıkarlarına verdiği ve vereceği zararların takdiri Amerikalı siyasetçi ve yöneticiler ile ABD halkınındır. Öte yandan, ABD Yönetimi'nin 1915 olayları konusundaki tutumunda bir değişiklik olmaması da not edilmiştir. Şüphesiz bu karar ABD Temsilciler Meclisi'nin saygınlığına gölge düşürdüğü gibi, Türkiye kamuoyundaki ABD algısına da olumsuz yansıyacaktır. Türkiye ve ABD arasındaki müttefiklik bağının ve dostane ilişkilerin devamına destek veren Amerikalı dostlarımızın bu vahim hatayı sorgulayacaklarına ve sorumlularının ABD halkının vicdanında yargılanacağına inanıyoruz."

Bakan Çavuşoğlu: Karar yok hükmündedir

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Twitter'dan yaptığı açıklamada "Daha fazla Barış Pınarı Harekatı’yla büyük oyunu bozduk. Projeleri hüsrana uğrayanlar raflardaki köhne tasarılara sarıldılar. Bizden bu yolla intikam alacaklarını sananlar yanılıyorlar.Tarihi siyasete alet edenlerin bu utanç verici kararı; Hükümetimizin ve Halkımızın gözünde yok hükmündedir!" dedi.

Sözcü Kalın'dan ABD'ye tepki

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "Amerikan Temsilciler Meclisi'nin Ermeni tasarısı, tarihin siyasete alet edilmesinin utanç verici örneklerinden biridir." ifadelerini kullandı.

Sözcü Kalın, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda ABD Temsilciler Meclisi'nin sözde "Ermeni soykırımı" tasarısını kabul etmesine tepki göstererek, şunları kaydetti:

"Amerikan Temsilciler Meclisi'nin Ermeni tasarısı, tarihin siyasete alet edilmesinin utanç verici örneklerinden biridir. Türkiye'ye soykırım suçlamasında bulunanlar önce kendi tarihlerine ve destekledikleri ASALA ve PKK terör örgütlerinin kanlı geçmişine baksınlar."