Ermenistan'ın Nahçıvan'a saldırısı Türkiye'ye müdahale hakkı mı tanıyor?

Dağlık Karabağ'da hezimet yaşayan Ermenistan ordusu bu kez de Azerbaycan'a bağlı Nahcıvan'a roketli saldırı düzenledi.Azerbaycan Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında, Ermenistan’ın Karabağ’da işgal ettiği Gubadlı bölgesinden dün sabah saatlerinde Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki Ordubad iline roketli saldırı düzenlediği belirtildi.

Açıklamada, saldırı neticesinde sivil halkın ve yerleşim yerlerinin zarar görmediği bilgisine yer verildi.

1921 tarihli Moskova anlaşması Türkiye'ye haklar veriyor

İstiklal Savaşı döneminde, Atatürk'ün girişimiyle Rusya ile masaya oturuldu ve 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlaşması imzalandı. Böylelikle Türkiye ve Sovyetler Birliği, Nahçıvan'ın garantör ülkeleri oldu. Bu anlaşmadan sonra 13 Ekim'de Kars Anlaşması imzalandı ve Nahçıvan'ın Azerbaycan'ın koruyuculuğunda özerk bir bölge olması teyit edildi. Kars Antlaşması'nı Türkiye ve Sovyetler Birliği ile birlikte Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan imzaladı. Anlaşma, Nahçıvan'ın toprak bütünlüğünü hükme bağlamakta ve garantör ülkeye askeri müdahale yetkisi vermekte.

Nahçıvan hakkında

Azerbaycan'a bağlı olmakla birlikte, bu ülkeyle fiziki bağlantısı olmayan Nahçıvan, Türk devletleri arasında Türkiye ile kara sınırı bulunan tek toprak parçası. 1 Ocak 2018 resmî verilerine göre Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin toplam nüfusu 452,800 kişiden oluşuyor. Etnik yapı ise 01.08.2011 resmi verilerine göre 405.900 Azerbaycan Türkü, 2.280 Kürt, 517 Rus, 140 Ukraynalı, 91 Tatar, 147 Ermeni, 11 Lezgi, (%0,021) ise diğer halkların temsilcilerinden oluşuyor.

Kars Antlaşması

Kars Antlaşması Türkiye'nin doğu sınırının belirlenmesini sağlayan ve doğudaki sorunların aşılmasını sağlayan en önemli anlaşmalardan bir tanesidir. Anlaşmanın yapıldığı süreçte Doğu sorununun çözülmesi Her devlet için bölgede güvenliği sağlamak amacıyla önem arz etmektedir. Bölgede bulunan devletler kargaşadan uzak kalarak rahat hareket etme imkanı elde edeceklerdir.

Kars Antlaşması Azerbaycan ile yapılan en önemli anlaşmalardan bir tanesi olarak görülür. Anlaşması ile Ermenilerin çıkarabileceği sorunlar ve karşı önlem alınmış ve Ermenilere karşı sınırlar korunmuştur. Ermenistan dışında diğer ülkeler arasında anlaşmada değişiklikler yapılmamış anlaşma maddeleri birebir uygulanmıştır.

Anlaşma sayesinde devletler hızlı bir gelişme kat etmiştir. Kars Antlaşması TBMM için çok avantajı bir anlaşmasına anlaşma olmasına rağmen negatif yönü Misak-ı Milli sınırları içinde yer alan Batum'un Gürcistan'a bırakılmasıdır. Ancak dönemin şartlarına göre bu taviz bölgedeki kargaşayı önlemek açısından alınan bir tedbirdir.

Ermenistan hükümeti Kars Antlaşması'nın tanımamıştır bu süreçte Sovyet Rusya’nın dağılması ile Ermenistan bağımsızlığını kazanmıştır.