Ev sahibinin kira baskısı!

Ev ya da dükkân sahipleri diledikleri gibi kiraya zam yapamaz ve kiracısını sırf bu yüzden ev ya da dükkânından çıkaramazlar. Kiralayan sadece ekonomik koşulların ağırlaşması sebebiyle, kiracısına karşı sözleşmece daha evvel belirlenmiş oranın üzerinde bir kira artışı yapamaz. Taraflar yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek şartıyla yapılan sözleşmeler geçerlidir.  

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, TÜFE'de 2021 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,39, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 15,75, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19,89 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 17,09 artış gerçekleşti. Bu durumda yapılabilecek kira artışındaki en yüksek oran yüzde 17,09’dur. Kiraya veren mal sahibinin bu miktarın üzerinde bir kira artışı yapması hukuken mümkün değildir.

Kira Sözleşmem 5 yıldan daha uzun süreli olursa, kira bedelini kiraya veren mi belirler?

Kiracı ve kiralayan arasında tanzim edilen bir kira sözleşmesinde, beş yıldan uzun süreli kira sözleşmesinin ya da beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde kiraya veren istediği şekilde ve dilediği miktarda kirayı arttıramaz. Yasa koyucu kiraya verenin keyfe keder zam artışı yapmasının önüne geçerek kiracıyı korumuştur. 

Yeni kira oranına hakim karar verir

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenecektir.

Bu ve benzerleri gibi uzun süreli kira sözleşmelerinde beş yıl geçmeden kira bedelinin belirlenmesi adına kira bedelinin tespiti ve kira bedelinin arttırılması için dava açılamaz.