EYT'li milyonları ilgilendiriyor! Prim, yaş, yıl hangisi daha önemli?
EYT yani emeklilikte yaşa takılanlar, daha erken emekli olmak isteyenlerin ortak problemi haline geldi. Yaş fark etmeksizin çoğu çalışanın hayali olan erken emeklilik için hükümet çalışmalarına devam ediyor. EYT için masadaki formül hangisi? EYT'de prim ödeme gün sayısı mı, yaş mı ya da yıl mı daha önemli? Maaş hesabında son 7 yıl kuralı işleyecek mi? Bağkur'lular da EYT kapsamına alınacak mı? İşte EYT ile ilgili merak edilenler...
EYT’lilere çözüm için çalışmalar son sürat devam ediyor. Masada 3 formül düşünülürken aralarından 2 formül kesinleşti. Bu formül üzerinden çözüme dair tasarı Meclis'te oylamaya sunulacak. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için masadaki formüller neler, nasıl bir yol haritası izlenecek? Aylıkta kesinti olacak mı? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı taslağında ne var?
Geçtiğimzi günlerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, masada tek bir formül olduğunu belirtmişti. Ayrıca aylıkta kesinti yapılması formülünün söz konusu olmadığını da ifade etmişti. Çözüm için masada tartışılan tek bir formül var ve bu formül üzerinden çözüme dair tasarı Meclis’e gelecek. Milliyet'ten Cem Kılıç'ın yazısı.
EYT’de akla takılan bazı soruların yanıtları şöyle:
Prim ödeme gün sayısı mı, yaş mı, yoksa yıl mı daha önemli?
Emeklilikte yaşa takılanlar için getirilecek tasarıya göre bu sorunun cevabı netleşecek. Ancak beklentiler prim ödeme gün sayısı fazla olanın avantajlı olacağı yönünde. Dolayısıyla daha çok çalışan bir yaşa takılanın getirilecek düzenlemeye göre aylık bağlatma imkanı daha yüksek olabilir.
Maaş hesabı nasıl yapılacak, son 7 yıl kuralı burada da işleyecek mi?
Şu an için aylık bağlama oranı ya da son 1.261 günün sigortalılık statüsüne etkisi konusunda bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı belli değil. Ancak bu iki konuda bir değişiklik olmazsa aylık hesabı ve son 1.261 gün kuralında bir değişiklik olmayacaktır.
Eylül 1999 sonrası sigortaya girenler borçlanarak EYT’li olur mu?
Sigorta girişi 9 Eylül 1999 ve sonrasında olmakla birlikte sigorta girişini öne çeken askerlik gibi bir borçlanma hakkı olan kişiler borçlanma ile sigorta girişlerini 8 Eylül 1999 ve öncesine çekerlerse yapılacak düzenlemeden yararlanabilirler.
EYT bütün sigorta kolları için de aynı şartları mı içeriyor?
Sosyal güvenlik sisteminde sigorta kollarından sağlanacak yardımlar için belirli bir süre prim ödenmesi ve belirli bir süre sigortalı olunması şartı var. Değişiklik beklenmiyor.
Bağkur’lular EYT kapsamında mı?
4447 sayılı Kanun sigortalılarla birlikte Bağ-Kur’lular için de emeklilik şartlarını ağırlaştırdı. 8 Eylül 1999’dan önce Bağ-Kur girişi olan kişilerin, 1 Haziran 2002 itibarıyla olan prim ödeme gün sayısına bağlı olarak emekli olabilecekleri yaş 2 ile 17 yıl arasında artırıldı.
Düzenlemeye göre 1 Haziran 2002 itibarıyla emekli olmak için gerekli 20 yıllık süresini tamamlamasına 2 yıl ve daha az süre kalanlar 40 yaşında emekli olabilecekken 16 yıldan fazla kalanlar ise 55 yaşında emekli olabilecek duruma geldiler.
Benzer durum erkekler için de söz konusu oldu. 4447 sayılı Kanun 8 Eylül 1999 ve öncesinde Bağ-Kur’lu olan kişiler için koşulları değiştirirken 1 Ekim 1999 ila 30 Nisan 2008 arasında ilk kez Bağ-Kur’lu olanlar için de emeklilik koşullarını erkeklerde 60 yaş, 9.000 prim günü, kadınlar için ise 9.000 gün 58 yaş olarak belirledi.
Yaş haddinden emeklilik şartları ise erkeklerde 5.400 prim günü 62 yaş, kadınlarda ise 5.400 prim günü 60 yaş olarak belirlendi. 30 Nisan 2008 ve sonrasında ilk kez Bağ-Kur’lu olan kişiler için ise 9.000 prim gününün tamamlandığı tarihe göre yaş şartları değişirken, 1 Ocak 2048 sonrasında 9.000 günü tamamlayacak erkek ve kadınlar 65 yaşında aylık bağlatabilecekler.
Bağ-Kur’luların da düzenlemenin kapsamında olması doğru olacaktır.