EYT'liler dikkat! Zaman daralıyor, başvuru için acele edin! EYT düzenlemesinde borçlanma detayı...
Milyonlarca vatandaş EYT için gün sayıyor. Yıl sonu yaklaşırken eksik prim gün sayıları olanlar da ne yapacağını düşünüyor. EYT düzenlemesiyle emekli olmak için borçlanma yapmayı düşünen vatandaşların, asgari zammıyla birlikte borçlanmalara da gelecek artıştan etkilenmemesi için harekete geçmeleri gerekiyor. Peki, emekli olacaklar ne zamana kadar dilekçe verebilir?
Asgari ücrete, yeni yılda gelecek zamla birlikte 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren doğum, yurtdışı ve askerlik borçlanmalarının da maliyetleri artış gösterecek. Borçlanma yoluyla sigorta başlangıcını öne çekmek isteyen emekli adaylarının maliyet artışından etkilenmemeleri için 3 hafta gibi bir süreleri kaldı.
EYT düzenlemesiyle birlikte emekli olacak vatandaşlar gün sayarken, eksik prim gün sayısı olan vatandaşlar da borçlanma yaparak prim gün sayısını öne çekmeyi planlıyor. Ancak yıl sonuna yaklaşırken asgari ücret zammı da kapıda. Böylece asgari ücrete göre hesaplanan borçlanma tutarlarında da maliyet artışı yaşanacak. Öyle ki asgari ücrete yüzde 50 zam gelmesi halinde şu an 37 bin TL olarak yapılabilen askerlik borçlanması 55 bin TL'lere çıkabilir. Bu maliyet artışından etkilenmek istemeyenlerin çok az bir süresi kaldı. Bir an önce dilekçe verilmesi halinde, 18 aylık askerlik borçlanması 13 bin TL daha az maliyetli olabilir.
EYT kapsamından faydalanmak isteyen ancak eksik prim gün sayısı bulunan vatandaşlar, borçlanma için dilekçe vererek yasanın çıkmasını bekleyebilir. Sadece EYT'liler değil, çalışanlar da borçlanarak emekliliklerini erkene çekebilir.
Asgari ücretle birlikte borçlanmalar da artacak
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yeni yılda asgari ücret zammını belirlemek için yarın ikinci toplantısını gerçekleştirecek. Asgari ücret artışı sadece bu ücretle çalışanları değil bütün kamuoyunu yakından ilgilendiriyor.
Asgari ücret zammı, çalışanların yanı sıra kamuoyunun tamamını da etkiliyor. Asgari ücret zammına bağlı ödemelere de aynı oranda artış gelecek. Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan borçlanmalar başta olmak üzere pek çok ödeme kalemi artacak.
Sigortalı olarak çalışanlar, çalışmadıkları döneme ilişkin prim ve hizmet sürelerini sonradan borçlanabilmektedir. Çalışan kadınlar doğum, erkekler askerlik, doktora öğrenimi, tıpta uzmanlık, avukatlık stajını yapanların staj süreleri, kısmi süreli çalışılan döneme ait eksik süreler için borçlanma yapılabilir. Bu tarz borçlanmar için ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32'si, en yüksek tutar da yüzde 32'sinin 7.5 katı kadar olabilir. Çalışan vatandaşlar, belirdikleri tutar üzerinden borçlanma seçeneğini kullanabilir.
EYT'liler dilekçe vererek bekleyebilir
EYT kapsamına giren ve eksik prim gün sayısı olan vatandaşlar, borçlanma yapmak için şimdiden dilekçe verebilir. Dilekçelerini 1 Ocak 2023 tarihinden önce veren vatandaşlar, borçlanmalara gelecek artıştan etkilenmeyecektir. Yasa çıktığında bir aylık süre tamamlanmadan ödemesini gerçekleştirebilir. Bugün itibarıyla günlük 69 TL borçlanma imkanı veriliyor.
Asgari ücret artışıyla birlikte yeni yılda borçlanmalar da artacak. Öyle ki, asgari ücrete yüzde 50 zam gelmesi halinde şu an 37 bin TL olan askerlik borçlanması, 55 bin TL'ye yükselecek. Yıl bitmeden 3 hafta içinde dilekçe veren EYT adayları, 18 ay askerlik için borçlanmaları durumunda 13 bin TL daha az ödeme yapacak. Aynı zamanda tek çocuk için 720 günlük borçlanma yapmak isteyenler 50 bin TL ödeme yapacakken 2023 itibarıyla, 75 bin TL ödeme yapmaları gerekecek. Bu yıl bir çocuk için 720 günü borçlanan da 25 bin lira az ödemiş olacak.
EYT düzenlemesi Ocak 2023'e sarkabilir
Emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) yönelik düzenlemenin, Aralık 2022'de sonuca varacağı konuşuluyordu ancak açıklamalar devam ederken, çalışmaların sürdüğünü bildiren yetkililer en sağlıklı şekilde düzenlemeyi yürürlüğe koymak için Ocak 2023 tarihine de sarkabileceğini aktardı. EYT düzenlemesi konusunda Meclis takvimi de netleşmeye başladı. AK Parti kaynaklarından alınan bilgiye göre, EYT düzenlemesine ilişkin kanun teklifinin, 2023 yılı bütçe takvimi dolayısıyla aralık ayında görüşülmesi imkanının olmayabileceği ifade edildi. Teklifin, ocak ayında Meclise sunulması bekleniyor.
EYT için borçlanmalar emekliliği öne çekebiliyor
EYT düzenlemesinden faydalanmak isteyen ve eksik prim gün sayısı olanlar, borçlanma yaparak eksik günlerini tamamlayabiliyor. Ancak borçlanma, emeklilik yaşına etki etmiyor. Belirlenen yaş şartının dolması ve prim gün sayısının tamamlanması ile emekli olunabiliyor. Yaşı dolan ve eksik prim günü olanlar borçlanma yöntemini kullanabilir. Kadınlar da üç doğum için 6 yıllık süre borçlanma yapılabilir. Aynı zamanda, er ve erbaş olarak ya da yedek subay okulunda görev yapanlar da, orada geçirdikleri süreler için emeklilik borçlanması yapabilirler. Askerlik borçlanması süresi, en fazla askerlik süresi kadar yapılabiliyor. Askerlik borçlanması çalışılmaya başlamadan önceki süre için de yapılabiliyor.
Hizmet borçlanmaları için zorunlu başvuru şartı
Hizmet borçlanmaları için zorunlu başvuru şartı mevcut. Sosyal Güvenlik Kurumu'na giderek direkt olarak başvuru yapılabilir ya da e-Devlet üzerinden de online olarak başvuru yapılabilir.
Borçlanmalar vergiden düşüyor
Emekli adayları, eksik prim gün sayıları için borçlanmaya başvurmaları halinde iş yerlerine ödedikleri borçlanmaya yönelik primlerin vergisinden düşmesini talep edebilir. Eğitim döneminde yapılan stajlar, sigorta için başlangıç sayılmıyor. Bunun sebebi, staj sigortaları, emekliliğe esas olan uzun vadeli sigorta primi olarak ödenmiyor. Ancak doğum borçlanmasında başlangıç olarak kabul ediliyor. Staj sonrası doğum yapan kadın çalışanlar, tescil şartını yerine getirmiş kabul ediliyor.