Girişimlerde KOBİ'lerin payı yüzde 99,8

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılı Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri'ni açıkladı. 2019 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,8'ini KOBİ'ler oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın yüzde 72,4'ünü, personel maliyetinin yüzde 51,8'ini, cironun yüzde 50,4'ünü, üretim değerinin yüzde 44,1'ini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 44'ü onlardan oluşuyor.

Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına göre 2019 yılında KOBİ'lerin; yüzde 36,3'ü toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, yüzde 14,4'ü ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,4'ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.

2019 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27,4 olurken, personel maliyeti için bu oran yüzde 24, ciroda yüzde 52,5, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 25,5 ve üretim değerinde ise yüzde 15,7 olarak gerçekleşti.

KOBİ girişimleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma değer 15 bin TL iken, 2019 yılında bu değer 54 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2019 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 29 bin TL ve 108 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 19 bin TL ve 66 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 22 bin TL olarak gerçekleşti.

İmalat sanayindeki KOBİ'ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüzde 56,9'u düşük teknoloji ile çalışırken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran yüzde 49 oldu.

KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin yüzde 57,6'sı düşük teknoloji, yüzde 32,4'ü orta-düşük teknoloji, yüzde 9,5'i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,5'i yüksek teknoloji ile çalıştı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla yüzde 52,7, yüzde 29,5, yüzde 16,8 ve yüzde 0,9 iken orta ölçekli girişimlerde yüzde 52,6, yüzde 27,8, yüzde 18,1 ve yüzde 1,5 oldu.

KOBİ'ler toplam ihracatın yüzde 36,6'sını gerçekleştirdi

2019 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 36,6'sı, ithalatın ise yüzde 21,5'i KOBİ'ler tarafından gerçekleştirildi.

2019 yılı toplam ihracatta; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 3,8 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 14,1, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 18,7 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 63,4 olarak gerçekleşti.

Girişimlerin ana faaliyetine göre, KOBİ'lerin ihracatının yüzde 58,4'ü ticaret sektöründe, yüzde 37,5'i ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı.

KOBİ'lerin ithalattaki payı yüzde 21,5 oldu

2019 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 1,5, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 7,5, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 12,5 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 78,5 olarak gerçekleşti.

Girişimin ana faaliyetine göre, KOBİ'lerin ithalatının yüzde 63,9'u ticaret sektöründe, yüzde 30,9'u ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından gerçekleştirildi.

KOBİ'lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat değeri 2019 yılında 65 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan değer, 2019 yılında 43 milyar dolara düştü.   

KOBİ'lerin toplam ihracatının yüzde 46,1'i Avrupa ülkelerine yapıldı

KOBİ'ler tarafından 2019 yılında yapılan ihracatın yüzde 46,1'ini Avrupa ülkelerine, yüzde 36,5'sı Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ'ler ithalatının yüzde 42,9'u Avrupa ülkelerinden, yüzde 47'sini Asya ülkelerinden yaptı.

KOBİ'lerin 2019 yılı ihracatında giyim eşyası sektörünün payı yüzde 14,4, tekstil ürünlerinin payı yüzde 10,2 ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 10,1 oldu. KOBİ'lerin 2019 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 20,1 ile ana metaller, yüzde 16,8 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, yüzde 10,8 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar ve yüzde 6,5 ile tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetler oldu.

KOBİ'ler Ar-Ge harcamalarının yüzde 31'ini gerçekleştirdi

Mali ve mali olmayan şirketlerin 2019 yılına ilişkin toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 8 milyar 984 milyon TL'sini KOBİ'ler gerçekleştirmiştir. Bu harcama mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının  yüzde 31'ini oluşturmaktadır. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 112 bin 338 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. TZE cinsinden bu personelin yüzde 47,1'i KOBİ'lerde istihdam edildi.

KOBİ'lerin 325 patenti tescil edildi

2019 yılında KOBİ'lerin toplam patent başvuru sayısı bin 416 olurken, aynı yıl 325 patent tescil edilmiştir. KOBİ ölçeklerinde ise en yüksek patent başvurusu 491 ile mikro ölçekli girişimler tarafından yapılırken, patent tescil sayısında ise 137 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer almıştır.