Hazine ve Maliye Bakanlığı yurt içi ve yurt dışındaki şirketlere iştirak edebilecek

Hazine ve Maliye Bakanlığına, yurt içindeki ya da yurt dışındaki şirketlere iştirak etmesini sağlama, finansal piyasalara ilişkin yurt içi ve yurt dışı gelişmeleri izleme, finansal sektörü geliştirici ve finansal istikrarı güçlendirici çalışmalar yapma görevleri verildi.

Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna göre, Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasına "Hazinenin Cumhurbaşkanı kararıyla yurt içindeki ya da yurt dışındaki şirketlere iştirak etmesini sağlamak" da eklendi.

Bakanlığa, "Finansal piyasalara ilişkin yurt içi ve yurt dışı gelişmeleri izlemek, değerlendirmek, finansal sektörü geliştirici ve finansal istikrarı güçlendirici çalışmalar yapmak" ile "sigortacılık ve özel emeklilik sistemine ilişkin faaliyetleri düzenlemek, uygulamak, uygulamayı izlemek, denetimini yürütmek ve geliştirilmesine ilişkin esasları tespit etmek" görevleri de verildi.

- Düzenlemenin amacı

Düzenleme ile hali hazırda Cumhurbaşkanlığı makamında olan ve pay sahipliği yürüten kurum olarak bakanlıkça geçmişten bu yana yürütülen görevlerin açıklığa kavuşturulması amaçlandı.

Konuya ilişkin Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile KİT'lerin veya bağlı kuruluşlarının bir anonim şirkete ortak olması hususunda kanuni bir zemin geçmişten bugüne bulunuyor. Söz konusu mevzuatta yurt dışında şirket kurulmasına ilişkin Cumhurbaşkanının yetkisi de yer alıyor. Başka bir ifadeyle Cumhurbaşkanlığı makamının, teşebbüsler tarafından yurt dışında şirket kurulmasına ya da kurulmuş bir şirkete ortak olunmasına dair hali hazırda kanunen yetkisi bulunuyor. 

- "Amaç bir takım şirketlerin kurtarılması değil"

Bugün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yurt içi ve dışındaki şirketlere iştirak edilmesi şeklindeki düzenlemenin Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasında sayılmasında, zaten Cumhurbaşkanlığı makamına verilmiş ve pay sahipliği yürüten kurum olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca geçmişten bu yana görev ve yetki olarak yürütülen bir konunun, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname dışındaki uygulamalar bakımından açıklığa kavuşturulması ve Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemiyle birlikte görev tanımına işlenmesi amaçlandı. 

Yapılan düzenlemedeki amaç bir takım şirketlerin kurtarılması olmayıp yapılmak istenenin sadece 233 sayılı KHK'daki mevcut uygulama ile paralellik sağlanarak söz konusu işlemin Hazine ve Maliye Bakanlığı görevleri arasında sayılmak suretiyle görev ve yetki konusunun açıklığa kavuşturulması olduğu ifade edildi.

- Bağlı hizmet birimlerinde de değişikliğe gidildi

Kararnameyle Bakanlığa bağlı hizmet birimlerinde de değişikliğe gidildi. Bu kapsamda, Baş Hukuk Müşavirliğinin adı "Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü", Muhasebat ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün adı "Muhasebat Genel Müdürlüğü" olarak değiştirildi.

Düzenlemeyle, Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm, Finansal Piyasalar ve Kambiyo, Ekonomik Programlar ve Araştırmalar ile Bilgi Teknolojileri genel müdürlükleri ile Teftiş Başkanlığı oluşturuldu. Gelir Düzenlemeleri Genel Müdürlüğü ise kaldırıldı.

- Genel müdürlüklerin görevleri

Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünün görevleri çerçevesinde, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla münhasıran dava ve icrayla ilgili işlerde Başhukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü, illerde muhakemat müdürü, ilçelerde ise yetkili Hazine avukatı doğrudan yazışma yetkisine sahip olacak. Hazine avukatı bulunmayan veya görevlendirilemediği yerlerde, ilgili daire amirleri de bu yetkiyi kullanabilecek.

Kamu Mali Yönetim ve Dönüşüm Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanınca belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde orta vadeli program hazırlıklarına katılmak ve orta vadeli mali plan ile sektörel plan ve programları, ilgili kamu idareleri ile Cumhurbaşkanlığı bünyesinde bulunan politika kurullarının görüşlerini de alarak Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile müştereken hazırlamak ve makro dengelerini oluşturmakla görevli olacak.

Genel Müdürlük, kamu harcamalarında etkinlik, etkililik, ekonomiklik ve verimlilik sağlamak amacıyla gerekli standartları tespit edecek, sınırlamalar koyacak, bu hususlarda tüm kamu kurum ve kuruluşları için uyulması zorunlu düzenlemeleri yapacak, tedbirleri alacak ve uygulamayı izleyecek.

Muhasebat Genel Müdürlüğü de kamu kurum ve kuruluşlarınca işletilen eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, çocuk bakım evi, kreş, spor tesisi ve benzeri sosyal tesislerden elde edilecek gelirlerin muhasebesine ilişkin esas ve usulleri tespit edecek.

Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğüne ise KİT'ler ve Hazinenin iştirak ettiği şirketlerle ilgili olarak Hazine pay sahipliğinin gerektirdiği her türlü işlemi yapma görevi verildi.

- Kamu-özel sektör projeleri için borç üstlenim taahhüdü

Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü, uluslararası mali piyasalarda mevcut finansman ve türev araçlarını kullanarak dış borç yükünü hafifletici veya kaynak çeşitliliği oluşturmaya yönelik her türlü işlemi yapacak, altyapı projelerinin yerli ve yabancı özel sektör katılımı ile gerçekleştirilmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde garanti verecek, buna ilişkin işlemleri yapacak ve bu projelerle ilgili hazırlık, fizibilite ve akit çalışmalarına katılarak, farklı finansman alternatifleri oluşturmaya yönelik çalışmalar yürütecek.

Genel Müdürlük, kamu-özel iş birliği projeleri için, gerekmesi halinde, ilgili mevzuat çerçevesinde Bakanlık tarafından sağlanacak borç üstlenim taahhüdüne ilişkin iş ve işlemleri yürütecek.

- Finansal piyasalara özel genel müdürlük

Kararnameyle, Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğünün bazı yetkileri Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğüne devredildi.

Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü ise finansal istikrarın sürdürülmesi amacıyla sistemik risklerin izlenmesi ve yönetilmesine ilişkin kurumsal çerçeveyi güçlendirmek, bu risklere karşı tedbir almak, faizsiz finans sektörünün geliştirilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlarla eşgüdüm içerisinde çalışmalar yapmak, finansal piyasalardaki yenilikler başta olmak üzere küresel ve yerel gelişmeleri takip etmek, değerlendirmek ve finansal sektörü geliştirici çalışmalar yapmakla görevli olacak.

Genel Müdürlük, finansal araç ve piyasalar ile girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine ve tasarrufların artırılmasına ilişkin çalışmalar yürütecek, girişim sermayesi fonları ile üst fonlara Bakanlık bütçesinden kaynak aktarılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Ayrıca, işletmelerin finansmana erişimini kolaylaştıracak politika ve araçlar geliştirecek ve bu kapsamda Hazine destekli kredi garanti sistemine ilişkin çalışmaları yapacak. Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak ile finansal düzenleyici ve denetleyici kurum ve kuruluşlar ve bankalarla koordinasyonu sağlamak da bu genel müdürlüğün görevleri arasında olacak.

Ekonomik Programlar ve Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı Programı, Orta Vadeli Program ve Cumhurbaşkanlığı yıllık programını, ilgili kamu idareleri ile Cumhurbaşkanlığı bünyesinde bulunan politika kurullarının görüşlerini de alarak Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile müştereken hazırlayacak ve makro dengelerini oluşturacak. Söz konusu plan ve programların uygulanmasını izleyecek.

Genel Müdürlükçe, devlet desteklerinin ilke ve esaslarının belirlenmesi amacıyla politika önerileri de oluşturulacak, devlet desteği uygulamalarının izlenmesi ve raporlanması için gerekli altyapı kurulacak. Genel Müdürlük, Türkiye ekonomisi ile ilgili kısa ve orta-uzun vadelerde makroekonomik tahmin ve senaryo analizleri de gerçekleştirecek.

Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğü de bakanlığın hedef ve politikalar ile iş modelleri ve yürütülen iş süreçlerine uygun olarak bilişim hedeflerini belirleyecek, iş planlarını, mali planlar ve kaynak planlarını hazırlayacak, bu hususlarda gerekli bilişim standartlarını tespit edecek. Bakanlığın mevcut bilişim altyapısının kurulumu, bakımı, ikmali, geliştirilmesi ve güncellenmesi, haberleşme ve siber güvenliğin sağlanması görevlerini yerine getirecek.

- Özel emeklilik düzenlemesi

Hazine Kontrolörleri Kurulu da "başkanlık" unvanıyla yeniden yapılandırılırken, bu başkanlığın inceleme yetkileri genişletildi. Düzenlemeyle Sigortacılık Genel Müdürlüğüne, sigortacılık yanında özel emeklilikle ilgili mevzuatı hazırlama, uygulama ve izleme görevi de verildi. Sigorta Denetleme Kurulu da "başkanlık" olarak yapılandırılırken, yetkileri arasına özel emeklilik konusu da eklendi.

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı da suç gelirlerinin aklanması yanında terörizmin finansmanının önlenmesi amacıyla da görev yapacak. Kurul, bu amaçla veri toplayacak, şüpheli işlem bildirimlerini alacak, analiz edecek, bunları kaydedecek, istihbarat üretecek ve gerekli gördüğünde üretilen istihbarat ve analiz sonuçları hakkında ilgili birimleri bilgilendirecek. Kurul anılan konularda, istihbarat ve kolluk birimleriyle iş birliği yapacak, bilgi alışverişinde bulunacak.

Öte yandan, Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulunda istihbarat ve güvenlik birimlerinde yetkililer de yer alacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığında vergi başmüfettişi, vergi müfettişi ve yeterlik sınavında başarı göstermiş olmak kaydıyla vergi müfettiş yardımcısı kadrolarında bulunanlardan uygun görülenler, 3 ay içerisinde durumlarına uygun hazine ve maliye başmüfettişi, hazine ve maliye müfettişi ya da hazine ve maliye müfettiş yardımcısı kadrolarına Hazine ve Maliye Bakanınca doğrudan atanabilecek. Bu şekilde atanacakların sayısı hazine ve maliye müfettişi kadro sayısının yüzde 50'sini geçemeyecek.