İngiltere'de siyasi kriz sürüyor: Başbakanlık için hangi isimler öne çıkıyor?

İngiltere Başbakanı Liz Truss'ın istifa ettiğini açıklamasının ardından Muhafazakâr Parti'de bir kez daha liderlik yarışı başlıyor.

Partinin yeni lideri ve dolayısıyla İngiltere'nin yeni başbakanının kim olacağını belirleyecek sürecin önümüzdeki hafta sonuna dek tamamlanması bekleniyor.

Yarışa katılmak isteyen isimlerin 100 Muhafazakâr Parti milletvekili tarafından aday gösterilmesi gerekiyor.

Parlamentoda partinin toplamda 357 milletvekili olduğu için adaylık yarışına ancak üç isim katılabilecek.

Uygulamada ise iki adayın yarışa gireceği, hatta parti üyelerinin oylamasına gerek kalmaması için tek bir adayın dahi gösterilebileceği tahmin ediliyor.

Henüz hiçbir isim adaylık için resmen başvuruda bulunmadı.

BBC Türkçe'nin aktardığına göre, yarışa girmesi muhtemel bazı isimler şöyle:

Rishi Sunak: Truss'la yarıştı; Truss'ın vergi planlarının ekonomiye zarar vereceğini savundu

Rishi Sunak, Boris Johnson'dan boşalan başbakanlık koltuğuna oturmak için bu yaz Muhafazakâr Parti liderliğine adaylığını koydu. Sunak, Liz Truss'la birlikte son rounda kaldı, Muhafazakâr Parti milletvekillerinin çoğunluğunun desteğini aldı. Ancak delegelerin tercihi Liz Truss'tan yana oldu. Rishi Sunak, kampanyası boyunca rakibi Liz Truss'ın vergi planlarının ekonomiye zarar vereceğini savundu. Buna karşın delegeleri ikna etmeyi başaramadı.
Liderlik yarışını 21 bin oy farkıyla Truss'a kaybetti.

Rishi Sunak, 2015 yılında Richmond milletvekili olarak parlamentoya girdi.
Siyaset çevrelerinde adı az bilinen biri olmasına karşın Şubat 2020'de Maliye Bakanlığı görevine getirildi. Kısa süre sonra koronavirüs salgınının ekonomik etkileriyle mücadele etmeye başladı ve karantina döneminde ekonomiyi çevirebilmek için bütçeden epey kaynak harcadı.

Siyaseten düşük vergi ve düşük hükümet harcamalarını destekleyen, partinin Thatchercı kanadından biri olan Sunak için bunlar kolay adımlar değildi, ama halk nezdinde popülaritesini arttırdı. Eşinin vergi kesintileriyle ilgili usülsüzlük iddiaları ve akabinde karantina yasaklarını ihlal ettiği gerekçesiyle aldığı ceza itibarına zarar verdi.

Muhafazakâr milletvekili Angela Richardson şimdiden Sunak'ın adaylığına desteğini açıkladı ve şöyle konuştu: "Yaz boyunca Sunak'ın liderlik kampanyasını destekledikten sonra kendisinin bu göreve yakışacağı konusundaki görüşüm değişmedi. Aksine son altı hafta bu görüşlerimi daha da sağlamlaştırdı."

Penny Mordaunt: 2019'da İngiltere'nin ilk kadın savunma bakanı oldu

Penny Mordaunt bu hafta başında Liz Truss'ın yerine parlamentodaki bir oturuma katıldığında başbakanlığın tadını biraz olsun aldı. Kürsüde gösterdiği kendinden emin performans övgüyle karşılanan Mordaunt, bir kez daha liderlik yarışına girmek isteyebilir.

Penny Mordaunt da Boris Johnson'ın görevi bırakmasının ardından başlayan Muhafazakâr Parti'nin liderliği yarışına katılmış, güçlü destek almayı da başarmış, ancak son ikiye kalamamıştı. Truss'a desteğini açıklaması sayesinde Avam Kamarası'nın liderliğine getirildi.
Mordaunt, 2019'da İngiltere'nin ilk kadın savunma bakanı oldu. Eski bir deniz kuvvetleri subayı olan Mordaunt, Boris Johnson hükümetinde de ticaret politikalarından sorumlu bakan yardımcısıydı.

Penny Mordaunt'a halihazırda dört Muhafazakâr Parti milletvekili desteklerini açıklamış durumda.

Boris Johnson: Çok sayıda müttefiki ve desteği bulunuyor

Yalnızca bir hafta içinde yeni bir lider seçileceği için adaylığını koyacak isimlerin tanıdık simalar olması bekleniyor. Kuşkusuz daha birkaç hafta önce başbakanlığa veda eden Boris Johnson da siyaset sahnesinin en tanıdık Muhafazakâr simalarından biri. Johnson, Temmuz ayında milletvekillerinin ayaklanması karşısında istifasını açıklamak zorunda kalmıştı.

İstifaya giden süreçte karantina döneminde Başbakanlık konutunda verilen partilerin görüntülerinin basına sızması, adı cinsel taciz iddialarına karışan Chris Pincher'ı partinin grup başkanvekilliğine ataması ve başka skandallar rol oynadı. Ancak Boris Johnson'ın her şeye rağmen gerek parlamento içinde gerekse parti delegeleri nezdinde çok sayıda müttefiki ve desteği bulunuyor.

Eski Kültür Bakanı Nadine Dorries, Johnson'ın 2019'daki genel seçimleri kazandığı için halk tarafından kendisine yetki verilmiş tek isim olduğunu ve başbakanlığa geri dönmesi gerektiğini söyledi. Boris Johnson'a şimdiden desteğini açıklayan dört Muhafazakâr Parti vekili daha var.

Ben Wallace: Savunma Bakanı ve vekillerin güven duyduğu bir isim olarak öne çıkıyor

Muhafazakâr Parti'nin önde gelen birçok ismi parti içinde görüş ayrılıklarına yol açarken Savunma Bakanı Ben Wallace vekillerin güven duyduğu bir isim olarak öne çıkıyor.

Ben Wallace'ın profili Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından kısa süre sonra İngiltere'nin Kiev'e silah ve askeri eğitim desteği vereceğini açıklamasıyla yükseldi.

Brexit'e karşı çıkmasına karşın Boris Johnson'ın yakın müttefiklerinden biri olan Wallace 2019'da kabineye girdi.

Siyasete atılmadan önce Almanya, Kıbrıs, Belize ve Kuzey İrlanda'da askerlik yaptı. IRA'nın İngiliz askerlerini hedef alan bir bombalı saldırı planını önledi.

Boris Johnson'ın istifasının ardından Ben Wallace'ın da liderlik yarışına katılacağı tahminleri yapılmış, ancak Wallace Liz Truss'ı desteklemeyi seçmişti.

Kemi Badenoch: Uluslararası ticaret departmanının başkanıydı

Kemi Badenoch, Muhafazakâr Parti'deki liderlik yarışının sürpriz isimlerinden biriydi. Yarışı kazanamadı, ancak yarışa katılmış olması siyaset sahnesinde profilini hayli yükseltti.

Güney Londra'nın Wimbledon semtinde doğan Badenoch, psikoloji profesörü annesinin işi nedeniyle ABD ve Nijerya'da büyüdü.

Milletvekili seçilmeden önce özel banka Coutts'da ve Spectator dergisinde çalıştı.

Hükümetteki en üst düzey görevi uluslararası ticaret departmanının başkanlığıydı.

Suella Braverman: İstafasıyla Truss'ın üzerindeki baskı artmıştı

İçişleri Bakanı Suella Braverman'ın istifası Liz Truss üzerindeki baskıyı arttırdı ve başbakan 24 saatten kısa süre sonra kendi istifasını açıklamak zorunda kaldı. Braverman'ın istifasının gerekçesi hassas bir elektronik postayı özel hesabından paylaşarak kuralları çiğnediğini kabul etmesiydi. Ancak öfkeli istifa mektubu Liz Truss'la göçmen politikaları konusunda ciddi anlaşmazlıklar yaşandığına işaret ediyordu.

İngiltere'deki göçmenleri Ruanda'ya yollamanın "hayali" olduğunu söyleyen Braverman, sosyal konulardaki duruşuyla partinin sağ kanadının desteğini kazanmaya çalıştı.

Brexit'i destekleyen Suella Braverman, Boris Johnson hükümetinde İngiltere ve Galler başsavcısı olarak görev yaptı. Johnson'ın istifasının ardından Muhafazakâr Parti'deki liderlik yarışına katıldı, ancak ikinci roundda elendi.

Braverman'ın ailesi 1960'lı yıllarda Kenya ve Moritanya'dan İngiltere'ye göç etmişlerdi.