İsrail'de sokakları karıştıran yasa eylülde Yüksek Mahkeme'de görüşülecek

İsrail Yüksek Mahkemesi, pazartesi günü Meclis'te onaylanan "yargının yürütme üzerindeki denetimini kaldıracak yasa"nın iptaline ilişkin başvuruları eylül ayında görüşeceğini duyurdu.

İsrail basınındaki haberlere göre, Yüksek Mahkeme, İsrail Meclisi'nin pazartesi onayladığı Yüksek Mahkeme'nin yürütme üzerindeki denetimini kaldıracak yasa hakkında şu aşamada bir hüküm açıklamayacağını bildirdi.

Yasanın iptali için yapılan başvuruların eylül ayında görüşüleceğini açıklayan mahkemenin başvuruları görüşmeden 10 gün öncesine kadar dilekçeyi sunan taraflar ve İsrail hükümetinin savunmalarını talep ettiği kaydedildi.

Haberlerde, Yüksek Mahkeme'de liberal kanadı temsil ettiği aktarılan Mahkeme Başkanı Esther Hayut ile Yargıç Anat Baron'un emekli olmadan önce yasa ile ilgili başvuruların görüşüleceğine dikkat çekildi.

İsrail'de Yüksek Mahkeme'nin yürütme üzerindeki denetimini sınırlandıran yasa tasarısı, muhalefetin tepkilerine rağmen pazartesi Meclis'te onaylanmıştı.

"Akla yatkınlık" adıyla anılan yasa tasarısı, Yüksek Mahkeme'nin, hükümetin aldığı kararları, "kamu çıkarına hizmet etmediği, akla yatkın olmadığı veya çıkar çatışması doğurduğu" gibi gerekçelerle bozma yetkisini ortadan kaldırıyor.

İsrail Barolar Birliği, "Kaliteli Yönetim Hareketi" isimli sivil toplum kuruluşu, muhalefet partileri, eski milletvekilleri ve ordu yetkililerinin de yer aldığı 7 ayrı dilekçeyle Yüksek Mahkeme'ye Meclis'in onayladığı yasanın iptali için başvurulmuştu.

Yüksek Mahkeme'ye sunulan dilekçelerde, söz konusu yasa değişikliğinin, "yargının yürütme üzerindeki denetimi ve bağımsızlığını ortadan kaldırdığı, İsrail'deki demokratik sistemi değiştirdiği" gibi gerekçeler yer almıştı.

NE OLMUŞTU?

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin'in, 5 Ocak'ta duyurduğu "yargı reformu" Yüksek Mahkeme'nin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.

Başbakan Netanyahu, 27 Mart'ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclis'ten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.

Hükümet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının ardından yakın zamanda yargı düzenlemesi için yeniden düğmeye basmıştı.

Netanyahu hükümeti, Yüksek Mahkeme'nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısını ülke çapında kitlesel protestolar ve yoğun kamuoyu tartışmalarına rağmen pazartesi Meclis'te muhalefetin boykot ettiği oturumda kabul etmişti.

Hükümetin "yargı reformuna" karşı çıkan aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları ve diğer elit birliklerin yer aldığı binlerce İsrailli, gönüllü yedek askerlik görevini bırakma kararı almıştı.

İsrail'de siyaset, ordu, güvenlik, ekonomi ve yargıda üst düzey görevlerde bulunmuş isimler, hükümetin yargı düzenlemesine karşı olduklarını açıklamıştı.

Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi karşıtı protesto hareketi, yaklaşık 7 aydır gösterilerine devam ediyor.