Korona virüs bahane oldu, fırsatçılardan maske vurgunu

Komşu ülkelerde koronavirüs ortaya çıkınca vatandaşın ‘maske’ talebi arttı. Birkaç hafta öncesine daha uygun fiyatlara tüketiciye sunulan filtreli maskelerin fiyatları hızla yükseldi. Özellikle internetten satışlarda aynı ürünün farklı sitelerde, birbirinden çok farklı fiyatlarla sunulması dikkat çekiyor.

İnternette ‘virüse karşı korumalı’ olarak ilan edilen bir adet filtreli maskeyi 9 liraya satan da var, 160 liraya satan da. Bu konuda sektör temsilcileri, vatandaşların maske gibi hijyen ürünlerini eczaneler ya da medikal ürün satan firmalardan temin edebileceğini dile getiriyor. Tek kullanımlık maskelerin fiyatlarında da artış gözlemleniyor. ‘Bir adet’ tek kullanımlık cerrahi maskeyi 4 liraya satan da var, 17 liraya satan da.

Öte yandan virüs korkusu yaşayan vatandaşların hijyen pazarına yönelik rağbeti de arttı. Antibakteriyel ıslak mendil ve sabun, dezenfektan, kolonya gibi ürünler de yok satıyor. Uzmanlar da el temizliği konusunda vatandaşları uyarıyor.

 ‘Haksız uygulama’

Milliyet'te yer alan habere göre, virüs nedeniyle yüksek talep gören maskelerde çok fazla fiyat artışı olduğunu söyleyen Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Serbest piyasa ekonomisi deniyor, fakat unuttukları bir şey var. 2018 Ağustos’ta kur dalgalanmasının ardından ürünlerindeki girdi maliyetlerinde artış olmamasına rağmen fiyat artışı uygulayanlar için bir düzenleme yapıldı. Bu gibi uygulamalar Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da haksız ticari uygulamalar kapsamına alındı” dedi.

Tüketicilerin haksız fiyat artışı gözlemlediğinde CİMER’e, Reklam Kurulu’na ve ALO 175 Hattı’na başvurması gerektiğini belirten Ağaoğlu şöyle dedi:

“Tüketiciler online ticaret sitelerinden alışveriş yapmadan önce piyasayı araştırmalı. Bazen satıcılar farklı ya da eksik ürün gönderebiliyor. Tüketiciler, kargo görevlisinin ürün teslimi sırasında verdiği belgeyi, ‘eksiksiz aldım’ maddesini düşerek imzalamalı.”

 Aynı ürün farklı fiyat

Bir e-ticaret sitesinde iki ayrı mağaza aynı markanın aynı model maskesini satıyor. Ürünü tek tek satanda fiyat 160 TL. 10’lu pakette 2499 liraya satanda ise tek fiyat yaklaşık 250 liraya geliyor.

Tulum fiyatı da arttı

Son bir aydır telefonların susmadığını söyleyen DMB İş Güvenliği Yetkilisi Atakan Aksu, “Yerli maske fiyatları daha uygun ama onlar da 2-3 ay sonraya teslim randevusu veriyorlar. Kimyasal tulumları da çok fazla alıyorlar. Aracılar çoğaldı, herkes maske fiyatlarının üzerine fiyat ekleyerek satıyor. Çin, İran, Almanya ve Fransa gibi ülkelerden maskeler için talep geliyor” dedi. Virüs nedeniyle satın alındığı için endüstrinin ürün bulma konusunda etkilendiğini dile getiren Aksu şöyle devam etti: “Kimyasal tulum fiyatları salgından önce 15-20 liraydı şimdi 50 liradan başlıyor. Koruma gözlükleri 12 liradan başlıyor. 120 liraya gaz maskeleri var. Bunların filtreleri değişiyor. Normal filtreli maskeler birkaç kez kullanıldıktan sonra atılması gerekiyor. Bazı tedarikçiler 10 milyon kutu istediklerine dair mail atıyorlar.”

Vitrin mankeninin maskesini aldılar

Perpa Ticaret Merkezi’ndeki bir esnaf, “3M filtreli normalde 7-8 liraydı, salgından sonra fiyatı 30 liraya kadar çıktı. Bu filtreli maskelerde temiz havada nefes alma ihtiyacı duyduğunuz an aslında ömrü bitmiş oluyor. Tek kullanımlık maskelerde ise fiyatlar 3-6 lira arasında değişiyor” dedi.

Perpa’da başka bir esnaf ise, “Biz elimizdeki ürünleri normal liste fiyatlarından satıyoruz. Uluslararası firmalardan da ‘endüstriye ürün verin, tek satışlar yapmayın mal tedarikinde sıkıntı olacak’ diye uyarılar da aldık. Maske kalmadı zaten. Vitrinlerdeki maskelerin üzerinde maske kaldı, geçenlerde biri geldi o mankenlerin üzerindeki maskeleri alıp gitti” ifadelerini kullandı.

 ‘Bizde 5 kutu kaldı’

İstoç Ticaret Merkezi’nde iş güvenliği malzemeleri satan bir firmanın yetkilisi filtreli maskeleri 20 liraya sattıklarını söyledi. Yetkili, “Bir kolide ortalama 300 adet maske oluyor. Paketlerde de 15 adet. Tanesi 8 liraya da var 20 liraya da. Bazı yerlerde 75 liraya kadar satıyorlar. Elimizde 5 kutu maske kaldı” dedi. Bazı eczacılar ise maske fiyatlarında spekülasyon olduğu için maske satışı yapmadıklarını söyledi.

Fırsatçıya ceza

Maske fiyatlarındaki artış, Reklam Kurulu’nun da takibinde... Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, şikayetlerin Reklam Kurulu’nda görüşüleceğini açıklamıştı. Pekcan, Reklam Kurulu’nun haksız fiyat artışı saptaması durumunda 10 bin lira ila 104 bin lira arasında para cezası vereceğini dile getirmişti. Vatandaşlar, Haksız Fiyat Artışı (HFA) uygulamasına ürün fiyatı ve fotoğrafını göndererek ya da ALO 175 hattını arayarak şikayetlerini iletebiliyor.