Kosova-Sırbistan arasında neler oluyor? 3. Dünya Savaşı mı geliyor? Kosova-Sırbistan arasında savaş mı başlıyor?

Balkanlarda gerilim tırmanıyor. Rusya Ukrayna Savaşı'nın ardından yeni bir savaş başlama ihtimali konuşuluyor. Öyle ki; Kosova'da dün sirens sesleri duyuldu ve bunun üzerine ülke basınındaki haberlerde; Kosovalı Sırpların ülkenin kuzeyinde Sırbistan ile olan sınır geçişlerini kapattığı öğrenildi. Bunun ardından Kosova-Sırbistan arasında neler oluyor? sorusu gündeme geldi. İki ülke 1990’lı yıllarda birçok şiddetli olay yaşamıştı. Yaşanan bu yeni gerilim, 3. Dünya Savaşı mı geliyor? sorusunu akıllara getirdi. Peki, Kosova-Sırbistan arasında savaş mı başlıyor?

KOSOVA-SIRBİSTAN ARASINDA NELER OLUYOR?

Tüm dünya Kosova'da çalan siren seslerini konuşuyor. Dün Kosova’nın Sırbistan sınırında yer alan Mitrovica şehrinde öğle saatlerinde siren sesleri duyuldu. Yaklaşık iki dakika süren siren sesinin kaynağı bilinmiyor. Siren sesleri üzerine Kosovalı Sırplar, ülkenin kuzeyinde Sırbistan ile olan sınır geçişlerini kapattı. Bir Kosovalı polisin AA'ya yaptığı açıklamada ayrıca bazı yerlerde silah sesleri duyulduğu, bunlardan bazılarının polis güçlerine yönelik olduğu fakat kimsenin yaralanmadığı öğrenildi.

Kosova hükümetinin sınırlarını kapatması üzerine bölgede tansiyon yeniden yükseldi. Yapılan düzenleme ile 1 Ağustos'tan itibaren Sırbistan’a ait kimlik ve pasaportlar ile Kosova’ya giriş yasaklanıyor. Kosova'ya girecek olan Sırplara 90 gün geçerli olan giriş belgesi verilecek. Yeni uygulamanın yürürlüğe girmesine saatlkler kaldı. Bunun üzerine Kosava'nın kuzeyinde yer alan Sırplar, yollara barikatlar kurmaya başladı.

Ülke basınındaki habere göre; Arnavut kökenli vatandaşlara saldırıda bulunuldu ve bu saldırılarda araçlarda hasar oluştu. Konuyla ilgili Sırbistan Savunma Bakanlığı'ndan açıklama geldi. Bakanlık, Kosova'ya herhangi bir müdahalede bulunmadıklarını ve sosyal medyada yaşanan dezenformasyona itibar edilmemesi gerektiğini bildirdi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ise bugün halka sesleniş konuşmasında, Kosova'daki Sırpların durumunu ele aldı ve "Kosovalı Sırplar, daha fazla zulme tahammül etmeyecek." diye konuştu. Vucic, Kosovalı Sırplardan, Arnavutlara yönelik bir saldırı ya da kışkırtma olmayacağı yönünde söz aldığına dikkat çekti ve bu durumun "Arnavutların yaptıklarından bağımsız olarak değişmeyeceğini" ancak Sırpların da kendi evlerini koruyacaklarını kaydetmiş ve "Biz barışı arayacağız ama söyleyeyim ki teslim olmayacağız." diye konuşmuştu.

Vucic ülkesinin çatışmalara neden olan ve çatışma isteyen taraf olmadığına dikkat çekerek, "Sırbistan, (Slobodan) Miloşeviç ve (Boris) Tadiç zamanında olduğu gibi kolayca yenebileceğiniz bir ülke değil." diye konuşmuştu. Kosova Başbakanı Kurti'den ise Vucic'e suçlama geldi. Kurti, Kosova’nın kuzeyinde yaşanan gerginliğin sorumlusu olarak, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Sırbistan’ın Kosova Sorumlusu Petar Petkoviç'i gördü.

Kurti, Belgrad'taki basın kuruluşları ile Kosova'da Belgrad'a bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde hizmet eden medyanın yanlış bilgilendirilmelerine izin verilmemesini istedi ve şunları söyledi:

"İlerleyen saatler, günler ve haftalar zorlu ve sorunlu olabilir. İyi tanıdığımız Sırp ulusal şovenizmi ile karşı karşıyayız. Siz vatandaşlarımız ve demokratik cumhuriyetimiz için gece gündüz çalışacağız, görevimizin başında olacağız. Birlikte, ülkenin her köşesine yerleştirerek düzen ve kanunu sağlamayı başarıyoruz."

Kosova hükümeti tarafından 1 Ağustos'ta hayata geçirilmesi planlanan ve Kosova'da yaşayan Sırplar dahil herkesin Kosova kimlik kartı ve araç plakasına sahip olmasını zorunlu kılan kararın 1 Eylül'e kadar ertelendiği açıklandı. Hükümet, Kosovalı Sırpların dün akşam sınır geçişlerini kapatma eylemini kınadığını işaret etti. Hükümerin yapılan açıklamada;  bunların Sırbistan'ın başkenti Belgrad tarafından hazırlandığı iddia edildi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Sırbistan Genelkurmay Başkanı Mojsilovic ve Kosova'daki NATO Gücü komutanıyla Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da yapılan toplantıda bir araya geldi.  Vucic, Kosova ile önümüzdeki dönemde bir çözüm yolu bulmayı ümit ettiklerini bildirdi ve "Umarım iyi haberler alacağız ve bu durum yarın çözülecek" diye konuştu.

Vucic, önümüzdeki haftaların ve ayların oldukça zor bir siyasi mücadeleyle geçeceğine belirterek, "Kendilerine hakim olanlara, özellikle de Kosovalı Sırplara teşekkür ediyorum. Teslim olmayacağımızı ve Sırbistan'ın kazanacağını bir kez daha tekrarlamak istiyorum" dedi.

3. DÜNYA SAVAŞI MI GELİYOR?

Rusya-Ukrayna Savaşı ve Türkiye-Yunanistan arasında yaşanan gerginliğin ardından Kosova-Sırbistan arasında da gerginlik başlaması "3. Dünya Savaşı mı geliyor?" sorusunu akıllara getirdi. Öyle ki bu ülkeler arasındaki gerginlik tarihte çok öncesine dayanıyor. 

Kosova, Yugoslavya döneminde Sırbistan Federal Cumhuriyeti'nin bir parçasıydı. 1974 yılında Kosova özerk bir ülke olsa da verilen bu karar 1989'da aşırı Sırp milliyetçisi Slobodan Milosevic tarafından iptal edildi. Yugoslavya dağılma sürecine girdi ve Kosovalı Arnavutlar artan Sırp milliyetçiliğinden rahatsız oldu. Bunun üzerine Kosovalı Arnavutlat, Kosova Kurtuluş Ordusunun (UÇK) temellerini attı.

Hırvatistan ve Bosna Hersek'te yaşanan korkunç çatışmalar 1998'de ise Kosova'da yaşandı. 1998'de, Sırp polisi ile UÇK arasında çatışmalar başladı ve Milosevic emrindeki Sırp güçleri Arnavut köylerini bastı, sivilleri katletti. Sırp güçlerinin Kosova'ya yönelik saldırıları, 24 Mart 1999 tarihinde başlayan ve tam 78 gün süren operasyon sonunda NATO'nun Yugoslavya'yı bombalamasıyla sona erdi.

Savaşta; 8 binden fazla Arnavut, 10 binden fazla Kosovalı, 800 bine yakın Arnavut öldürüldü.  1 milyonunun üzerinde farklı etnik gruplardan Kosovalı evlerini terk etti. Yaşanan bu korkunç savaştan sorna büyük ölçekteki ilk kriz 2004 yılında yaşandı. Bu olaylar "Mart Ayaklanmaları" olarak adlandırıldı. Bu ayaklanmalarda 11'i Arnavut, 8'i Sırp olmka üzere toplam 19 kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı.

2005'te Kosova Özel Temsilcisi Martti Ahtisaari, 2007'de Kosova'nın bağımsız olması gerektiğini belirten bir raporu BM Güvenlik Konseyine sundu. Sırbistan ise "denetimli özerklik" önerisinde bulundu. Ahtisaari, Planı ve BM'nin 1244 sayılı kararıyla Kosova Meclisi, 17 Şubat 2008 tarihinde tek taraflı bağımsızlığını ilan etti.

Kosova'nın bağımsızlığını Türkiye de dahil birçok ülke hemen tanıdı. Fakat Kosova, Sırbistan'ın en büyük destekçisi olarak bilinen Rusya'nın vetosundan dolayı hala BM üyesi olamadı. Kov aile Sırbıstan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi amacıyla 2011'de AB ara buluculuğunda diyalog süreci başlatılmasına rağmen yaşanan gerginlikler nedeniyle bu süreç kesintiye uğradı.