KOVID-19'un genomunu ilk tespit eden Çinli profesörden kritik açıklamalar

Profesör Zhang Yongzhen, geçtiğimiz yıllar boyunca bilinmeyen binlerce virüsün genetik kod dizilimiyle uğraştı ama bunun özellikle kötü olduğunu hemen anladı. Profesör Yongzhen, virüsü ilk tespit ettiği andan bu yana olan pek çok ayrıntıyı TIME'a anlattı.

Yongzhen'in saat 13:30 civarında 3 Ocak'ta Şangay'daki laboratuvarlarına metal bir kutu içinde gelen pakette, Wuhan şehrini karıştıran ve tuhaf bir zatürreeden muzdarip bir hastanın testini içeren bir test tüpü vardı.

Zhang ve ekibi, en son teknolojiyi kullanarak ve örnekleri analiz ederek çalışmaya başladı. 5 Ocak sabah saat 2'de yani iki gece boyunca çalıştıktan sonra, şu anda dünya çapında 23 milyon hastalanan ve 830 bin kişiyi öldüren virüsün ilk tam genomunun haritasını çıkardılar. Zhang o anları TIME'a anlatırken "40 saatten az sürdü, çok çok hızlıydı. Sonra anladım ki bu virüs SARS ile yakından muhtemelen% 80 oranında yakın ilişkiliydi. Bu yüzden kesinlikle çok tehlikeliydi" diyor.

Zhang, genomu ilk tespit ettikten sonra, ilgili hastanın klinik verilerini istemek için hemen Wuhan Merkez Hastanesi Solunum Böl. Başkanı Dr. Zhao Su'yu aradığını söylüyor. Zhang, "SARS'tan daha tehlikeli olduğunu söyleyemem ancak ona grip veya kuş gribi H5N1'den kesinlikle daha tehlikeli olduğunu söyledim" diyor.

Ardından Zhang hızlıca Çin Sağlık Bakanlığı ile temasa geçti ve Wuhan'a gitti. Burada da 8 Ocak'ta akşam yemeğinde üst düzey halk sağlığı yetkilileriyle konuştu. Zhang, "İki yargılamam vardı: ilki SARS benzeri bir virüs; ikincisi, virüsün solunum yolu ile bulaşmasıydı. Buna bağlı olarak da iki önerim vardı: Bu hastalığa karşı korunmak için bazı acil kamu önlemleri almalıyız ve klinikler antiviral tedaviler geliştirmeliydi."

11 Ocak sabahı, Sydney Üniversitesi'nden bir meslektaşı olan Profesör Edward Holmes'dan bir telefon aldığında Zhang Şangay Hongqiao Havaalanı'ydı. Zhang'in arkadaşı Holmes genomu halka açıklamak izin istedi. Zhang, "Bana düşünmem için bir dakika vermesini istedim sonra tamam dedim. İki saat sonra 35.000 fit yükseklikten indiğimde tüm dünya haberdar olmuştu bile" diye o anları anlatıyor.

Bu olayın dünyayı sarsmasından çok kısa süre sonra hükümet yetkilileri açıklama talep etmek için Zhang'in laboratuvarına saldırdı. Zhang, "Belki de genom dizisini nasıl bu kadar hızlı elde ettiğimizi anlayamadılar" diyor ve ekliyor "Belki de genomumuza tam olarak inanmadılar. Bu nedenle, yetkililerin laboratuvarımızı, protokollerimizi kontrol etmelerinin normal olduğunu düşünüyorum."

Bu olayların ardından Çin hükümeti, 20 Ocak'ta virüsün insandan insana bulaştığını ilk defa kabul etti ve 2 gün sonra Wuhan’da sokağa çıkma yasağı ilan etti.

ABD'Yİ 5 OCAK'TA HABERDAR ETTİK

Zhang'in belki de en dikkat çeken iddialarından biri genomu ilk olarak 5 Ocak'ta ABD Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi'ne (NCBI) bildirdikleri oldu. Zhang, "Genomu 5 Ocak'ta yayınladığımızda, Amerika Birleşik Devletleri kesinlikle bu virüsü biliyordu" diyor. Ancak NCBI'nin bir gönderiye bakmasının günler hatta haftalar alabildiğini bilen Zhang, durumun ciddiyetini göz önüne alarak arkadaşlarının da teşvikiyle kamuya duyurulmasını hızlandırmayı seçti.

Çin, İngiltere ve ABD'deki bilim insanları tarafından yapılan ortak bir çalışmaya göre, Çin'de üç hafta önce karantina önlemleri getirilmiş olsaydı şu an vaka oranının % 95 daha az olacağı ifade ediliyor. Araştırmaya göre eğer iki hafta erken tespit edilseydi % 86, bir hafta erken tespit edilseydi de en az % 66 daha az vaka görülebilirdi.

Zhang'e göre artık patojenlerin ve çevrenin nasıl etkileşime girdiğini anlamak üzerine odaklanılmalı ve çözüm bulunmalı. Tıpkı uyduların hava durumu tahminlerini hatasız bir şekilde güvenilir hale getirmesi gibi; Zhang da bilimin, viral salgınları şu anda tahmin ettiğimiz tayfun ve kasırga ile benzer doğrulukla tahmin etmenin anahtarı olduğuna inanıyor ve "Bu hastalıktan ders almazsak, insanlık başka bir acı çekecek" diyor.