Oy pusulası
Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim takviminin bütün hızıyla devam ettiği bu günlerde milletvekili seçiminde kullanılacak birleşik oy pusulalarının basımına, milletvekili kesin aday listelerinin Resmî Gazete ’de ilan edilmesiyle 19 Nisan 2023 Çarşamba günü başlandı.
Oy pusulasının teknik detayları ile bağımsız adayların pusulada nasıl gösterileceğini, daha önceki milletvekili genel seçimlerinde yüzbinlerce oyun geçersiz sayılmasına neden olan detayları yazımızda birlikte inceleyelim.
OY PUSULASINDA HANGİ PARTİLER GÖSTERİLECEK?
Milletvekili 28. Dönem Genel Seçimleri ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 14 Mayıs 2023 tarihinde birlikte yapılacak olması ve aday listelerinin kesinleşmiş olması nedeniyle Yüksek Seçim Kurulu seçimlerde kullanılacak oy pusulalarının basımına başladı.
İttifak halinde seçimlere katılacak siyasi partilerin bir kısmı oy pusulasında bazı seçim mahallerinde gösterilemeyecekken, Cumhuriyet Halk Partisi listesinden seçime katılacak Gelecek Parti, DEVA Parti, Demokrat Parti ve Saadet Partisi oy pusulasında yer almayacak.
Millet İttifakı partilerinden Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ Parti seçim pusulasında kendi logosu ile seçimlere katılabilecekken fermuar yöntemin kullanıldığı 16 şehirde; Adıyaman, Bartın, Batman, Çorum, Düzce, Erzincan, Hakkâri, Rize, Van seçim çevrelerinde Cumhuriyet Halk Partisi logosu altında; Aksaray, Bayburt, Bitlis, Çankırı, Gümüşhane, Muş, Yozgat seçim çevrelerinde İYİ Pati logosu altında seçimlere katılacak.
Cumhur İttifakı’na dahil olan; Büyük Birlik Partisi, Adalet ve Kalkınma Partisi, Yeniden Refah Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ise 87 seçim çevresinde kendi logoları altında seçime katılarak birleşik oy pusulalarındaki yerini alacak.
OY PUSULASININ UZUNLUĞU BİR METRE
28. Dönem Milletvekili Seçimleri için kullanılacak oy pusulasının uzunluğu tam bir metre olacak. 24 siyasi parti logosunun basılı olacağı birleşik oy pusulasında her siyasi parti için 4 cm’lik bir alan ayrılmış olacak. Siyasi parti logosunun bulunduğu alanın dışına tercih/evet mührünün basılması halinde kullanılan oy geçersiz sayılacak.
BAĞIMSIZ ADAYLAR SİYASİ PARTİLERİN ALTINDA YER ALACAK
Seçim çevrelerinde bağımsız olarak seçime katılacak adaylar siyasi partiler için ayrılacak çerçevenin hemen altında yer alacak. Bu durum 2015 Milletvekili Genel Seçimlerinde sadece İstanbul ilinde 537 bin oyun geçersiz sayılmasına neden olmuştu.
Buna göre; İstanbul 1. Bölge seçim çevresinde 168 bin oy, İstanbul 2. Bölge seçim çevresinde 174 bin oy, İstanbul 3. Bölge seçim çevresinde 194 bin oyun hem siyasi parti logosu altına tercih/evet basılması hem de bağımsız milletvekili adayına ait ismin altına tercih/evet mührünün basılması nedeniyle 537 bin oy geçersiz sayılmıştı.
Yine 2018 Milletvekilliği Genel Seçimlerinde çok daha az sayıda bağımsız milletvekili adayı İstanbul’dan seçimlere katılmış olmasına rağmen İstanbul 1. Bölge seçim çevresinde 53 bin oy, İstanbul 2. Bölge seçim çevresinde 43 bin oy, İstanbul 3. bölge seçim çevresinde 52.000 olmak üzere toplam 149 bin oy geçersiz sayılmıştı.
2023 SEÇİMLERİNDE İSTANBUL'UN BAĞIMSIZ MİLLETVEKİLİ ADAYLARI
Basılacak birleşik oy pusulasında siyasi parti logolarının hemen altında yer alacak bağımsız milletvekili adaylarına oy verilmesi için ayrılan alanda seçmeni bilgilendiren herhangi bir yazı bulunmaması nedeniyle “seçmen” hem siyasi parti logosuna hem de siyasi parti logosunun hemen alt tarafında yer alacak bağımsız aday tercih kısmına tercih/evet basma ihtimali milletvekili genel seçimlerinde geçersiz oy sayılarının yüksek çıkmasına neden olabilir.
2023 Milletvekili Genel Seçimlerinde; İstanbul 1. Bölge seçim çevresinde beş bağımsız aday, İstanbul 2. Bölge seçim çevresinde sekiz bağımsız Aday, İstanbul 3. Bölge seçim çevresinde 10 Bağımsız Aday yarışacak.
İSTANBUL SEÇİM ÇEVRESİNİN GENEL SEÇİME ETKİSİ
Kuşkusuz Türkiye’nin en büyük seçim çevreleri İstanbul’a ait. 2023 Milletvekili Genel Seçimlerinde 11 milyon 350 bin 971 kayıtlı seçmen 30 bin 802 sandıkta 14 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul’da sandığa gidecek. Yurt içi ve yurt dışı kayıtlı seçmen sayısının 64 milyon 113 bin 941 olduğu öngörüldüğünde 28. Dönem Milletvekilliği ve Cumhurbaşkanlığı seçiminde oy kullanacak altı seçmenden bir tanesinin İstanbul da kayıtlı olması çok önemlidir.