Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Levent Yamanel'den kritik açıklama!.. Kovid-19! 'Türkiye'nin R değeri 1'in üstüne çıktı'

Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi (GATA) Yoğun Bakım ve İç Hastalıkları Uzmanı ve Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Yamanel, tatil beldelerinde oluşan kalabalığın, okulların açılıp açılmayacağına nasıl etki yapacağını DHA'ya değerlendirdi. Prof. Dr. Yamanel, sürecin çok dinamik olduğunu belirterek, "Vaka sayıları gün gün takip ediliyor. Vaka sayıları artış gösterirse okulların açılmasıyla ilgili de yeni kararlar alınabilir. Vaka sayıları tatil beldelerinden gelen insanların bulaştırmasıyla artarsa eğer yeni kararlar alınabilir" dedi.

'TÜRKİYE'NİN R DEĞERİ 1'İN ÜZERİNE ÇIKTI'

Prof. Dr. Yamanel, Türkiye'nin R değerine (virüs bulaştırma katsayısı) ilişkin, "Türkiye'nin R değeri 1'in altına inmişti. Son artışlar ile R değeri 1'in üzerine çıktı. 'R değerinin 1'in üzerine çıkması' demek yayılımın artışını gösteren bir durum. Şu an da ikinci pik riski söz konusu değil ama 5-10 günlük periyot çok önemli. Eğer tatil beldelerinden bir yayılım söz konusu olursa o zaman birinci pikin üzerine ikinci artış da söz konusu olabilir" diye konuştu.

'DEĞİŞİKLİĞİN AMACI DÜNYADAKİ TABLOYA EŞLİK ETMEK'

Prof. Dr. Yamanel, Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı günlük koronavirüs tablosunda yapılan değişiklikle ilgili, "Bu değişikliğin amacı, bütün dünyada kullanılan tabloya eşlik etmek o nedenle yapıldı. Ağır hasta, ciddi hasta kategorisi eklendi. Yoğun bakım hastası ve entübe hasta sayıları da bu ciddi hastaların içine koyuldu" dedi.

Türkiye'deki aşı çalışmalarına da değinen Yamanel, "Türkiye'de 2 aşı çalışması çok önemli yol katetti. Çalışmanın fazları devam ediyor. 4-6 ay sonra aşı insanlar üzerinde denenecek duruma gelebilir" diye konuştu.

'KORONAVİRÜS MEVSİMSEL GRİP İLE KARIŞACAK'

Prof. Dr. Yamanel, sonbaharda görülen mevsimsel grip ile koronavirüsün karıştırılabileceğini belirterek, şunları söyledi:

"Koronavirüs grip benzeri bir tablo yapıyor. Bu nedenle tabi ki de mevsimsel grip ile karışacak. Bunun karışmaması için mümkün olduğu kadar grip aşısının olunması gerekir. Koronavirüs ile mevsimsel gribi birbirinden çok önemli ayıran şeyler yok. Ama koronavirüsün yaptığı enfeksiyonda özellikle tat ve koku almada bozukluk meydana geliyor. Bu gripte de meydana geliyor ama koronavirüs enfeksiyonlarında daha fazla oluyor. Koronavirüs ciddi enfeksiyon yapabilen ve hızla ilerleyen bir hastalık. Kendilerinde grip benzeri bulgular olan insanların müracaat edip bir hekim tarafından değerlendirilmeleri gerekir."

R DEĞERİ NEDİR?

R0 basit anlamıyla virüsün üreme sayısını gösteriyor. Bu sayı virüsün yayılma hızı olasılığını gösteriyor.

Vİrüsün yayılma yeteneği belirlenirken enfekte olmuş bir kişinin virüsü, kimsenin bağışık olmadığı ya da virüsten korunmak için önlem almadığı varsayılarak hesaplanıyor.

Bu ortamda virüslü bir kişiden virüsün ortalama olarak kaç kişiye bulaştırabileceği belirleniyor.

Bilinen en büyük üreme hızına sahip virüs kızamık. Kızamığın şehirlerdeki R0 değeri 15 olarak tespit edilmiş.

Dünyayı saran Sars-Cov-2 yani Covid 19 için ise R0 değeri ise son olarak yaklaşık 3 olarak tahmin ediliyor. Daha önce 2 ve 2,5 tahminleri yapılıyordu.

Virüsün üreme sayısı yani R0'ı 1'den büyükse vaka katlanarak artma riski taşıyor. Bunu kredi kartı borcunun ödenmemesi halinde kartopu gibi büyümesine benzetebiliriz.

Öte yandan bu sayı 1'den düşük olursa virüs salgını sürdürmek için yeterli sayıda insanı enfekte edemiyor ve salgın gerilemeye başlayarak sona eriyor.