Gökçeada'da heyecanlandıran keşif

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Öğretim üyeleri tarafından yeni canlı türlerine ilişkin çalışma yapıldı. ÇOMÜ Deniz Teknolojileri Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Serpil Odabaşı, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Anıl Odabaşı ile Araştırma Görevlisi Dr. Seçil Acar’dan oluşan ekip 3, 5 yıl süren projenin tatlı sulardaki çalışmalarını tamamladı. Bilim Alıntı Endeksi (SCI) kapsamındaki uluslararası bir dergide yayımlanan makalede yer alan canlı türlerine, "Bythinella Gokceadaensis", "Grossuana Kayrae", "Pseudamnicola Cirikorum" ve "Pseudamnicola Radeae" isimleri verildi.

ÇOMÜ Öğretim Üyesi ve Projenin Yürütücüsü Dr. Öğr. Üyesi Serpil Odabaşı, Gökçeada’nın, tatlı su sistemleri bakımından çok zengin bir bölge olduğunu, Ege adaları arasında birinci, dünyada ise dördüncü sırada bulunduğunu belirterek şunları söyledi:

Deniz Bilimleri Fakültesinden hocaların da araştırmacı olarak katıldığı iç su ekosistemleri ile ilgili ortak bir BAP destekli proje yürüttük. Gökçeada, iç sular bakımından çok az çalışma yapılmış bir bölgemiz. O nedenle buralarda yeni tür kaydı yapmak, olabilirliği daha yüksek bir konu. Nitekim de öyle oldu. Çalışmamız sırasında 4 farklı sucul salyangoz türü belirlendi. Tespit ettiğimiz yeni canlı türleri ile ilgili makalemiz, SCI kapsamındaki uluslararası bir dergide yayımlandı. Gökçeada'nın tatlı su ekosistemlerinde gerçekleştirdiğimiz bu projede önemli verilere ulaştık ve çalışma süresince karşılaştığımız omurgasız canlılar arasından dördünün yeni tür olduğunu tespit ettik. Mollusca yani yumuşakçalar sınıfından olan bu omurgasız canlılar tatlı su ekosistemi içinde en temiz su niteliği sergileyen yeraltı suları ile beslenen ortamlarda yaşıyorlar. Bu nedenle, tespit ettiğimiz türleri temiz ortamların göstergesi veya belirteci olarak kabul ediyoruz. Aynı zamanda bu ortamlardaki ekolojik niş olarak nitelediğimiz bir boşluğu doldurarak besin zincirinde önemli bir yere sahip olduklarını da söyleyebiliriz."

Bu canlıların Gökçeada'ya özgü endemik türler olduğunu kaydeden Odabaşı sözlerine şöyle devam etti:

"Bu da bu türlerin sadece burada yaşadıkları anlamına geliyor. Ülkemiz iç sularında Bythinella ve Pseudamnicola cinslerine ait tanımlanan birkaç farklı tür mevcut, ancak Grossuana cinsi Türkiye'de ilk defa bu çalışma ile kayıt edildi. Dolayısıyla zoocoğrafik bakımdan da oldukça önemli bir çalışma oldu. Yeni tür olarak bildirdiğimiz sucul salyangozların sistematikteki yeri cins olarak Bythinella, Grossuana, Pseudamnicoladır. Tür bazında ise yeni keşfedildikleri için; Bythinella Gokceadaensis, Grossuana Kayrae, Pseudamnicola Cirikorum ve Pseudamnicola Radeae olarak isimlendirdik. 2019 Aralık ayında SCI kapsamındaki uluslararası dergide yayınlanan makale ile bu canlılar yeni tür olarak dünya literatürüne girdi. Tanımlanan yeni canlıların adlarından birini Gökçeadaya ithaf ettik (Bythinella Gokceadaensis). Bu çalışma esnasında, daha çok Balkanlarda dağılım gösterdiği bilinen bu cinslerin tanımlanmasından sonra, Atina Kapodistrian Üniversitesindeki iki bilim insanının da dahil olduğu bir TÜBİTAK projesi önerildi. Bu proje kapsamında, Gökçeada ve Balkanlardaki bu canlı türlerinin filogenetik yapılarını ortaya çıkarmış olacağız."