Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı tv100'e konuştu! Afgan çoban tartışmasına ne dedi?

tv100 canlı yayınında Kübra Par’a konuk olan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarım politikaları konusunda açıklamalarda bulundu.

Bakan Yumaklı, çiftçilerin, ürünlerini uygun fiyatla satamamaları, ülkemizdeki hayvan sayısı ve et ithalatı ile yıllardan beri tartışılan saman ithalatı gibi konularda önemli açıklamalarda bulundu.

Yumaklı ayrıca Afgan çoban tartışmasıyla ilgili de "Tarımsal üretim içinde böyle bir ihtiyaç var. Toplumun gelişimi itibariyle de süreç buna gidiyor belki de. Tamamen sıfırlandı diye bir şey yok. Bu, bize gelecekteki problemi gösteriyor. Şimdiden tedbirini almak zorundayız." ifadelerini kullandı.

Bakan Yumaklı'nın açıklamalarından ve programdaki soru-yanıtlardan öne çıkanlar şu şekilde:

- Domateslerini sokaklara döken çiftçiler gördük. Bunun sebebi planlama eksiği mi?

"Nisan 2023’te bunu alt yapısı için çalışmalar yaptık. Tarım matruşka gibidir. Bir konuyu açarsınız, altından başka bir şey çıkar.

Salçalık domates için firmalarla üreticiler sözleşme yaparlar. Bu dönemde 2 sorun karşımıza çıktı. Üreticiyle sanayici  arasında anlaşmazlık ve sözleşme yapmayanların “Ürünümü nereye satacağım” feveranıydı. Bu çiftçilerimizin ürünlerin, satması için bizim de çözümlerimiz oldu.

Firmalar, ürünü alırken sözleşmelilere öncelik veriyor. Hasatın da aynı döneme denk gelmesi burada işi zorlaştırdı.

Ancak sözleşmeli üretim yapanların böyle bir sorunu olmadı. Bazı sanayiciler, ürünün yarısını sözleşmeli, yarısını sözleşmesiz almak isteyince Sanayi Bakanlığı ile birlikte duruma el attık."

ET FİYATLARI NEDEN YÜKSEK?

Et fiyatları niye yüksek? Kağıthandeki bir semt kasabında kuşbaşının kilo fiyatı 570, kıyma da 540. Nişantaşı'nda kuşbaşı 800, kıyma 700 lira. Bu fark çok fazla değil mi?

"Bir davranış biçimini sorguluyorsunuz şu anda. Nişantaşı’ndaki elbise ile başka semtteki elbise fiyatı da aynı değil. Bundan 2 ay önce tv ekranları kasap reyonu gibiydi. Artık böyle bir şey yok. Çünkü müdahale ettik. Ette yüzde 95 oranında kendimize yeterliyiz. İthalat sadece regülasyon için."

"Yüzde 95" gazeteci olarak ezberimi bozdu. Dolaysıyla kesimlik hayvanı olan çok azaldı, Türkiye dışarıodan et alıyor. Bu söylem doğru değil mi?

"Türkiye’nin ihtiyacına karşılık verecek kadar hayvan var. Konu şu: Deprem zamanından örnek vereceğim. Depremin birinci günüyle üçüncü günü aasında kiloda 30 liranın üzerinde fiyat koydu. Daha sonra bir gün içinde 3 tane fiyat yayınlandı. Bunların hepsi piyasa yapıcıların fırsattan istifade etmeleri nedeniyle oldu. Onlar bunu dikkate almayınca ülkenin ihtiyacı olan ürünü biz getireceğiz, piyasayı regüle edeceğiz. Üretimi artırmak için de yol haritamızı devreye koyacağız."

Et üretimi arttı mı?

"Hemen bir günde artmaz. Öncelikle üretim alanlarımızı tekrar belirledik. Üreticilere destekleri belirledik. Öncekine bakarak 4 kata yakın destekleri artırdık. Bu sene hiç şap hastalığı konuşmadık. Çünkü tedbirleri aldık."

540 lira kıyma için pahalı değil mi?

"Pahalı. Aynı zamanda gelirlerin de arttığı bir dönem ama..."

Emeklilerin et yiyemediği bir dönem. Ne yapıp da düşüreceğiz? 540’tan 300 liraya düşürecek bir hamle yapılabilir mi?

"Et ve Süt Kurumu'nda 340 lira. Kasabın tüm maliyetlerini ben cevaplayamam. Kasapta bu şekilde, markette farklıysa bu farklı bir durumdur. Piyasadaki fiyat artışı ışık hızıyla olunca ben devlet olarak tedbir almak zorundayım.

Hangi üreticinin elinde ne kadar hayvan sayısı var biliyor muyuz?

"Tarım sayımı dediğinizde işletme, makine parkı, çalışan sayısı söz konusudur. 16 milyon 800 bin büyükbaş hayvan olduğunu kulak küpelerinden görüyoruz. 53 milyonun üzerinde de küçükbaş hayvanımız olduğunu görüyoruz.

SAMAN İTHALİ TARTIŞMASI

'Saman ithal ediyoruz' söylemini bırakmak istiyoruz. 25 milyon ton saman üretiyoruz. Sadece 90 ton ithal edilmiş, muhtemelen özel amaçlı. 2023’te de 100 tonluk bir ithalat var. Bu tartışma doğru değil. Biz ihtiyacımız olduğu için saman ithal etmiyoruz."

21 üründe açığımız olduğu doğru mu? Narenciye, fındık, üzüm satıyoruz fakat ayçiçeği, mercimek, gübre, kuru fasulye, soğan dönem dönem alıyoruz. Böyle bir durum var mı?

"Dünyada hiçbir ülke kendine kendine yeterli değildir ama Türkiye büyük oranda değildir. Ayçiçeğinde üretimimiz, ihtiyacımızın yüzde 60’ını karşılıyor. Tarımda 35 milyar dolara doğru gideceğiz bu sene. Tarımda net ihracatçıyız."

AFGAN ÇOBAN KONUSU

Ticaret Bakanı Ömer Bolat 'Afgan çobanlar olmasa tarım ve hayvancılık yapılamaz' dedi. Hakikaten Afgan çobanlar olmasa çoban bulamayacak mıyız?

"Tarım futbol gibi. Herkesin mutlaka fikri var. 'Sizin mutlaka bir köye dönüş projesi geliştirmeniz lazım’ deniyor bana. Peki o zaman sizin çocuğunuzdan başlayabilir miyiz, diyorum ‘Yok benim çocuğum olmasın’ diyorlar demek ki biz gerçeklerden hareket edeceğiz. 

Ömer Bey’in bağlamını bilmiyorum, yorum yapmayacağım. G20 Zirvesi’nden geldim dün. Davet edilen ülkeler ve kuruluşlar 2 konudan biri yaşlanan nüfus konusuydu. Dünya nüfusu yaşlanıyor ve bu yaşlanma kırsal kesimden başlıyor. Bu sadece bizim problemimiz de değil. Dolayısıyla buna uygun hareket etmeniz gerekir. Gençlerimizin ve kadınlarımızın tarımsal üretim içinde bulunması hayati bir konudur. 

Bu bizim gerçeğimiz. Biz bunu nasıl cesaretlendirebiliriz konusunda Çalışma Bakanı'mızla konuşuyoruz.

Sadece çoban olarak bakılmasın. Tarımsal üretim içinde böyle bir ihtiyaç var. Toplumun gelişimi itibariyle de süreç buna gidiyor belki de. Tamamen sıfırlandı diye bir şey yok. Bu, bize gelecekteki problemi gösteriyor. Şimdiden tedbirini almak zorundayız."