Toksik bağlardan kurtulun: Sağlıklı hayata adım atın! Uzmanı tv100.com'a açıkladı
İlişkiler, insan ve doğa yaşamının vazgeçilmez bir unsurudur. İnsan yaşamının anlamlandıran ve anlamlandırdıkça zenginleştiren, güçlendiren sağlıklı ilişkiler gibi bizi tüketen, ruhsal dengemizi altüst eden ve hayattan keyif almamızı engelleyen ilişkilerle de karşılaşabiliriz. Toksik ilişkiler olarak tanımlanan bu durumu ve başa çıkabilmenin yollarını Psikolog Serhat Çıkman tv100.com'a açıkladı.
Sürekli eleştiri, manipülasyon ve duygusal yük, bireylerin hem ruhsal hem de fiziksel sağlığını olumsuz etkiliyor. İnsan yaşamının anlamlandıran ve anlamlandırdıkça zenginleştiren, güçlendiren sağlıklı ilişkiler gibi bizi tüketen, ruhsal dengemizi altüst eden ve hayattan keyif almamızı engelleyen ilişkilerle de karşılaşabiliriz. Bu tür ilişkiler “toksik ilişki” olarak tanımlanır. Günümüzde birçok insan, farkında olmadan toksik bir ilişkinin ağını örmüş veya örülen bu ağa düşmüş durumdadır.
Psikolog Serhat Çıkman bu tarz ilişkilerin insan yaşamına olumsuz etkilerini ve kurtulmanın yollarını tv100.com'a anlattı.
Toksik ilişkiler yalnızca romantik ilişkilerle sınırlı değildir; arkadaşlık, aile ve iş ilişkilerinde de toksik dinamiklerle karşılaşmak mümkündür. Peki, toksik bir ilişkinin bizi nasıl etkilediğini anlamak ve bu döngüden kurtulmak için ne yapmalıyız?
TOKSİK İLİŞKİ NEDİR?
Psikolog Çıkman, "Toksik bir ilişki, iki tarafın birbirine ruhsal olarak zarar verdiği ve bir tarafın diğerini baskı ve zorakiliğin hissettirdiği ilişkilerdir. Bu ilişkilerde sevgi ve destek yerine, suçlama, manipülasyon ve duygusal yıpratmalar ön plandadır. Toksik ilişkiler, bireyin özgüvenini zedeleyen ve sağlıklı bir duygusal bağ kurmasını engelleyen bir döngü yaratır" dedi.
"Toksik bir ilişki, taraflardan birinin veya her ikisinin de birbirini olumsuz etkilediği, sürekli stres, gerginlik ve mutsuzluk yarattığı bir ilişki biçimidir. Bu tür ilişkilerde genellikle aşağıdaki özellikler bulunur:
Kontrol ve Manipülasyon: Partnerlerden biri diğerini sürekli kontrol etmeye çalışır ve kararlarını manipüle eder. Baskı altındaki bireyin özgüvenini zedelemeyi amaçlar.
Saygı Eksikliği: Karşılıklı saygının olmadığı ilişkilerde taraflardan biri sürekli küçümsenir ya da önemsenmez. Bu durum baskı altındaki kişinin öz saygınlığını bitirmesine sebep olur
Sürekli Eleştiri ve Suçlama: Toksik ilişkilerde bir taraf, diğer tarafı sürekli eleştirir ve suçlayarak kendisini haklı çıkarmaya çalışır. Bu durum her iki taraf için de kötü tartışmaları beraberinde getirir.
Empati Eksikliği: Partnerler birbirlerinin duygularına karşı duyarsızdır ve anlayış göstermez. Bu durum ikili bireyler arasındaki birbirlerine olan saygılarının da tükenmesine sebep olur.
Bu belirtiler, bireyin kendini yalnız, değersiz ve güçsüz hissetmesine yol açar. Toksik bir ilişkiyi tanımlamak her zaman kolay değildir; çünkü sevgi ve bağlanma, bu ilişkilerdeki olumsuzlukları görmezden gelmemize neden olabilir. Ancak bu durum hem psikolojik olarak hem de bedensel olarak sağlığımıza ciddi zararlar verebilir."
TOKSİK İLİŞKİLERİN ZARARLARI
Toksik bir ilişki, bireyin yaşamını birçok açıdan olumsuz etkileyebilir:
Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Toksik ilişkiler, depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruhsal sorunlara yol açabilir. Sürekli eleştirilmek ve değersiz hissettirilmek, bireyin özgüvenini ve özsaygısını zedeler.
Fiziki Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Uzun süreli stres, vücudun bağışıklık sistemini zayıflatır ve kronik yorgunluk, uyku bozuklukları, hatta kalp hastalıkları gibi sorunlara neden olabilir. Dirençsizleşen vücut, hastalıklara karşı savunmasız kalır. Etkilenen bireyin karar verme mekanizmaları ve sağlıklı düşünme yetisinde sorunlar oluşabilir.
Sosyal İlişkilerdeki İzolasyon
Toksik ilişkilerde, birey genellikle sosyal çevresinden kopar ve yalnızlaşır. Bu durum, kişinin dış dünyadan destek almasını engelleyerek toksik partnerine daha bağımlı hale gelmesine yol açar. Sağlıklı iletişim kuramayan bireyin toplumdan dışlanmasına kadar giden bir sürece girer.
Bir toksik ilişki, bireyin iş hayatındaki, arkadaşlık ilişkilerinde veya eğitimindeki performansını düşürebilir. Enerjisini tüketen bu ilişkiler, kişinin hayallerine ve hedeflerine ulaşmasını engelleyebilir.
TOKSİK İLİŞKİDEN KURTULMA YOLLARI
Toksik bir ilişkiyi sonlandırmak kolay değildir. Bu süreç, kararlılık ve cesaret gerektirir. Ancak doğru adımlarla, birey kendini bu döngüden kurtarabilir ve yeniden sağlıklı bir hayat kurabilir.
İlişkinin Toksik Olduğunu Kabul Edin
İlk adım, içinde bulunduğunuz ilişkiyi dürüstçe değerlendirmektir. İlişkinin size zarar verdiğini kabul etmek, iyileşme yolunda en önemli adımdır. Toksik ilişki olduğunu kabul ettikten sonra bu durumu iyileştirmek veya düzenlenmesi yollarına başvurmak daha kolaylaşacaktır
Sınırlar Belirleyin
Toksik ilişkilerde sınırlar genellikle ihlal edilir. Kendinizi korumak için net sınırlar koyun ve bu sınırları karşınızdaki kişiye açıkça ifade edin. Belirlediğiniz sınırların ihlal edilmesi durumunda korunmak daha kolaylaşacaktır
Sosyal veya Profesyonel Destek Alın
Arkadaşlarınızdan, ailenizden veya güvendiğiniz birinden destek almak, bu süreçte yalnız olmadığınızı hissetmenizi sağlar. Ayrıca, bir terapistten profesyonel yardım almak, duygusal iyileşmenizi hızlandırabilir.
Kendinize Maksimum Odaklanın
Toksik bir ilişki sonrası, kendinizi yeniden keşfetmek ve iyileştirmek önemlidir. Sevdiğiniz aktivitelere yönelmek, yeni hobiler edinmek ve kişisel gelişiminize yatırım yapmak, özgüveninizi geri kazanmanıza yardımcı olur.
Toksik İlişkilerde Kıskançlıklar
Toksik birey kıskançlık, güvensizlik gibi duygusal problemler yaşayarak kontrol ve güç arzusu ile hareket etmektedir. Zorlayıcı ve sağlıksız olan toksik ilişki özellikleri: Duygusal ve fiziksel destek eksikliği: İlişkide partnerler birbirlerinden destek alması gerekirken toksik ilişkilerde bu destekler görülmemektedir
TOKSİK İLİŞKİNİN NORMALE DÖNMESİ MEVCUT MU?
Toksik bir ilişkinin düzelme olasılığı az da olsa düzelme durumu vardır, fakat bu olasılık büyük ancaklar ve fakatları kelimelerini beraberinde getirir. Toksik bir ilişki sadece her iki bireyin rızasıyla; açık bir iletişim, dürüstlük ve karşılıklı saygınlık, kendini yansıtma ve birlikte üstesinden gelmeye çabalarıyla değişime uğrayabilir.
TOKSİK OLUP OLMADIĞIMI NASIL ANLARIM
Baskıya uğrayan tarafın mutsuz olması, sürekli aşağılanması, yok sayılması, fikirlerinin değer görmemesi, kaba bir dille karşılaşması, karşı taraftan destek görmemesi, sürekli yalanlarla karşılaşması toksik ilişkinin genel özellikleridir. Baskı yapan kişinin kendini karşı taraftan üstün ve her zamanki gibi haklı olarak görmesi toksik olmanın özelliklerindendir.
Sonuç Olarak;
Psikolog Serhat Çıkman tv100.com okuyucularına uyarıda bulunarak, "Unutmayın, bir ilişki sizi geliştirmiyor ve mutlu etmiyorsa, o ilişki doğru bir ilişki değildir. Kendinize ve hayatınıza değer verin. Sağlıklı sınırlar koyarak, toksik bağlardan özgürleşebilir ve yeniden güçlü bir birey olarak hayata adım atabilirsiniz.
Hayat, sizi aşağı çeken bağlar için fazla değerlidir. Sağlıklı ilişkiler kurmak hem ruhsal hem de fiziksel sağlığınız için bir öncelik olmalıdır. Bu yüzden, toksik bir ilişkinin gölgesinden çıkarak kendinize hak ettiğiniz huzurlu ve mutlu hayatı sunun." ifadelerini kulladı.