Uyuşturucuyu en çok o mesleği yapan kadınlar kullanıyor

Narkotik Daire Başkanlığı’nın hazırladığı “Narkolog 2022” raporunda çok çarpıcı detaylar var. Türkiye’deki uyuşturucu kullanımının haritasının çıkarıldığı raporda satır arasında kalan öyle bir tespit var ki…

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, geçtiğimiz hafta çektiği bir videoda Türkiye'nin uyuşturucu parasıyla cari açık kapattığını ve ülkede bir metamfetamin salgını olduğunu iddia etmişti. Bu uyuşturucuyla mücadele eden kolluk güçlerine yönelik çok ağır bir iftiraydı. Oysa Kemal Kılıçdaroğlu, Narkotik Daire Başkanlığı’nın internet sitesine baksaydı veya baktırsaydı aslında tüm sorularına cevap bulabilecekti. 

Narkotik Daire Başkanlığı tüm detayları şeffaf bir şekilde internet sitesinde her yıl rapor olarak yayınlıyor. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu geçtiğimiz hafta TV100’de Ankara temsilcimiz Deniz Gürel’e konuk olmuş, “Narkolog 2022” raporuna dikkat çekmiş, rapordan örnekler vermişti. Merak edip o raporu okudum.

Narkotik polisi aslında üç yıldır metamfetaminin üzerinde duruyor. Tüm eğitim faaliyetlerinde metamfetamin bölümü var. Narkotik birimlerinde görevli olmayan polise, jandarmaya, bekçiye, özel güvenlikçilere kadar herkese bu tehlikeyle mücadele anlatılmaya çalışılıyor. “Narkolog 2022” raporunda devlet açık veri sunarak, saklamadan, gizlemeden profilleri veriyor. Buradaki hedef aslında aileler kendilerini kıyaslayabilsin, çocuğu kontrol edebilsin, zamanında müdahale edebilsin. Çalışma 2021 yılını kapsıyor. Bu bulgular, “Hayatında en az bir kez herhangi bir uyuşturucu maddeyi kullandığını beyan eden’’ 27 bin 779 kişinin verileriyle hazırlanarak çıkartılmış.

Raporda dikkatimi çeken bilgiler şöyle:

“2021 yılında uyuşturucuya başlama yaşı ortalama 21-22’dir. Ortanca yaş ise 20’dir. 2020 yılında ortalama başlama yaşı 20,9 ortanca ise 20’dir. Ayrıca 2018 yılında yapılan Genel Nüfusta Madde Kullanım Yaygınlığı anketine göre ise uyuşturucuya başlama yaş ortalaması 19,5’tir. Uyuşturucu maddeye kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en riskli grup olduğu söylenebilir. Bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı, 2020 yılında yüzde 73,6, 2021 yılında ise yüzde 73,7 olarak ölçülmüştür.”

BİRİNCİ NEDEN MERAK

“Narkotik maddeleri kendi evinde tüketenlerin yüzde 82,2’si aile fertleriyle birlikte yaşamaktadır. Bir önceki yıla göre bu oranda kısmi düşüş mevcuttur. Aile fertlerinin ya göz yumduğu ya farkında olmadığı ya da birlikte kullandığı düşünülmektedir. Örneklemde yüzde 33,8 oranla madde kullanmaya merak etkisi ile başlama olduğu görülmektedir.”

METAMFETAMİN’İ VE EROİNİ KADINLAR DAHA FAZLA KULLANIYOR

“Narkolog verileri çerçevesinde 'metamfetamin kullanıcısı' kişilerin profilinde, genel olarak uyuşturucu kullanımı ve suçlarında erkek egemen bir durum söz konusudur. Ancak metamfetamin kullanıcılarında kadınların oranının diğer madde kullanıcılarına göre yüksek olduğu görülmektedir. Metamfetamin kullanıcıların da diğer maddeleri kullananlara göre yalnız yaşayanların, boşananların ve ilk madde denediğinde evli olanların oranı yüksektir. Aynı şekilde başlama nedenlerinde ‘aile içi sorunlar’ ile kullanım sürecinde ‘aile ilişkilerim bozuldu’ diyenlerin oranı çok yüksektir. Metamfetamin kullanıcılarında bu maddeyi ‘metruk binalarda/arabada’ kullananların daha fazla olması da göze çarpmaktadır.”

“Eroin kullanıcılarında, metamfetamin kullanıcılarında da olduğu gibi kadınların oranının daha yüksek olduğu görülmektedir. Eroin kullananlarda ortalama başlama yaşı diğerlerine göre daha düşüktür. Genel olarak hem uyuşturucu maddeyi ilk denediğinde hem de mevcut medeni durumda bekarların oranının daha yüksek olması bekarların hedef olma potansiyelinin daha yüksek olduğunun bir göstergesidir. Eroin kullanıcısı kişilerde bu durum daha fazla görülmektedir. Önemli bir husus ise eroin kullanıcılarında ‘kişisel sorun sebepli başlamanın’, ‘arkadaş ısrarı’ ve madde kullanımından kaynaklı ‘sosyal güçlük çekenlerin’ oranının yüksek olmasıdır. Bu grupta madde kullanımında ‘metruk yerlerin’ ve ‘arkadaş evinin’ en çok tercih edilen alanlar olması dikkat çeken diğer başlıklardır.”

BONZAİ’DE SEYYAR SATICILAR, HURDACILAR

“Bonzai kullananlarda ortalama başlama yaşı diğerlerine göre daha düşüktür. Genel olarak hem uyuşturucu maddeyi ilk denediğinde hem de mevcut medeni durumda bekârların oranı daha yüksektir. Ayrıca uyuşturucu maddeye başlama nedenleri arasında eğlence/keyif ile uyuşturucunun ilk temininde arkadaş/arkadaş çevresi/yakın çevre faktörlerindeki oranların yüksekliği hep birlikte aynı potada değerlendirildiğinde, genç yaştaki bekârların hedef olma potansiyelinin daha yüksek olduğu bir görünüm ortaya çıkmaktadır. Bonzai kullanıcılarında ‘düzenli bir işim var' diyenlerin oranının düşüklüğü, diğer yandan ‘ara ara çalışıyorum’ diyenlerin oranının ve günübirlik işler olarak yapılabilecek hurdacı, seyyar satıcı ve boyacı meslek grupları içerisindeki oranların yüksekliği, bu madde kullanımı ile düzenli çalışma hayatı arasında bir ilişkinin olup olmadığı konusundaki soruyu akla getirmektedir. Bonzai kullanan kişilerde sosyal güçlükler arasında, özellikle ‘işten çıkarıldım/işten atıldım’ ve ‘okuldan atıldım’ diyenlerin oranının fazlalığı göze çarpmaktadır.”

KUAFÖRLÜK YAPAN KADINLARDA ORAN YÜKSEK

“İlk denenen maddelere bakıldığında kadın kullanıcıların, erkeklere göre çok daha ağır uyuşturucular ile başladığı ve devam ettiği dikkat çekmektedir. Metamfetamin, eroin, kokain ve ecstasy gibi ağır uyuşturucularla kullanıma başlama ve devam etme erkeklere göre çok yaygındır. Erkeklerde ise kadınların aksine esrar ön plandadır. Madde kullanımı sebeplerinde işsizliğin bir sebep olduğu fakat doğrudan etkili olmadığı söylenebilir. Ancak kadınlardaki işsizlik oranı erkeklere göre çok daha fazladır. Çalışan kadınlara bakıldığında en sık görülen meslekler, garsonluk, işçilik, kuaförlük, kasiyerliktir.”

“Ayrıca bu gruptaki kullanıcıların anne mesleği incelendiğinde ‘ev hanımı’ oranı, erkeklere oranla daha düşüktür. Kadın kullanıcıların aile yapısı incelendiğinde çarpıcı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Anne - baba arası şiddet, aile içi şiddet ve anne-baba boşanmalar, erkek ebeveynlerine göre çok fazladır. Kadınların hem mevcut hem de maddeyi ilk denediği zamanki medeni durumunda evli veya boşanmış olanların yüksek olması, genel anlamda evli kadınların uyuşturucu kullanımı bağlamında daha riskli grup olduğu yönünde bir izlenim ortaya koymaktadır. Kadın kullanıcılarda yalnız yaşama, ev arkadaşı ile yaşama ve sevgili/partner ile yaşama oranı fazladır. Erkeklerde ise tam aksine aile bireyleri ile birlikte yaşayanlar fazladır. Kadınlardaki ilk temin şeklinde ‘eşim/sevgilim verdi’ diyenlerin oranı yüksek iken erkeklerde ‘bir arkadaştan’ temin etme şekli ön plana çıkmaktadır. Madde kullanım alanlarına bakıldığında kadınların, ‘kendi evinde’, ‘arkadaşının evinde’ ve ‘otel/motel/ hotelde’ kullanım oranı fazladır.”