Türkiye'de orman yangınlarının ardından yangın bölgelerinin ağaçlandırılmasına hızlı bir şekilde başlandı. Fakat bölgelerin ağaçlandırılmasının yanı sıra zararlı böcek türleriyle de mücadele etmek gerekiyor. Orman Genel Müdürlüğü'ne bağlı ekipler de oldukça istilacı olduğu bilinen bir böcek türüne karşı mücadele başlattı.
Kış döneminde tırtıl olarak topraktan çıkan ve ormanlar için önemli bir tehlike oluşturan çam kese böceklerinin popülasyonunda pik yılı dönemi yaşanıyor. Havanın ısınmasıyla 10-15 gün içinde yeniden toprağa inecek olan çam kese böcekleri, Anadolu'nun güney, batı ve kuzey kısımları, batı ve orta Karadeniz bölgesinin güney kesimlerinde yayılım gösteriyor. Çam kese böcekleri ülkede orman zararlısı böcekler arasında en tehlikeli ve yoğun görülen türlerden biri.
MÜCADELE YÖNTEMLERİ BİRBİRİNDEN FARKLI
Çam ağaçları üzerinde beyaz pamuksu tırtıl keseleriyle aslında bir kelebek türü olan çam kesesi böcekleri, yayıldıkları ormanlarda ağaçların gelişimini durduruyor. Yoğun görüldüğü ormanları kurumuş bir görüntüye dönüştürebilen orman zararlısı çam kese böceklerine karşı Orman Genel Müdürlüğü'nce beş farklı mücadele yöntemi izleniyor.
Orman Genel Müdürlüğü yetkilileri, çam ağaçlarının dallarında görülen bu beyaz keselerin, çam kese böceği tırtılları tarafından örüldüğüne, tırtılların ağaçların ibreleri ile beslendiğine, ağaçlar kurumuş gibi görünse de sadece belli bir dönem gelişimlerini yavaşlattığına dikkati çekti.
Orman Genel Müdürlüğü'nün çam kese böcekleriyle mücadelesinde ilk olarak orman görevlileri tarafından bu böceklerin ağaçlarda oluşturdukları beyaz pamuksu görünümdeki keseleri toplanıyor ve 'adacık' adı verilen özel havuzlar ile tel kafeslere koyuluyor. Böylece çam kese böceklerinin besin ayağı kesilirken, keselerde bulunan yararlı yırtıcı böcekler ise doğaya geri dönebiliyor. Havuzlardaki çam kese böcekleri imha ediliyor veya ikinci yöntem olarak sinekler tarafından yenilerek yok ediliyor.
Mücadelenin üçüncüncü ayağında ise terminatör böcekler kullanılıyor. Biyolojik mücadele için 2022 yılında Orman Genel Müdürlüğü laboratuvarlarında 5 milyondan fazla üretilen terminatör böcekler ormanlara bırakıldı. Yaklaşık 5 yıl yaşayan böceklerin, yıllık ortalama 1000 adet çam kese böceğini imha ettiği belirtildi.
Dördüncü yöntemde ise ormanlardaki 'doğal bekçiler' olarak bilinen kırmızı orman karıncaları kullanılıyor. Çam kese böceği ile biyolojik mücadeledeki en önemli silahlardan biri olarak gösterilen kırmızı onman karıncalarından bir koloninin, 4 hektar alanda yıllık ortalama 24 kilo zararlı böceği yok ettiği kaydedildi.
Çam kese böceklerine karşı mücadelede beşinci yöntem ise kuşlar. Kuşlar, çam kese böceklerinden kabuk böceklerine kadar ormanlara zarar veren pek çok böceğin doğal düşmanı olarak gösteriliyor. Böcekçil kuşların ormanlarda daha rahat barınıp, biyolojik mücadele yapması için Orman Genel Müdürlüğü ekiplerince ağaçlara yıllık ortalama 50 bin adet kuş yuvası asılıyor.
Çam kese böceklerinin 'çan eğrisi' dedikleri şekilde bazı yıllar pik yaptığını ve bu yılın da pik yıllardan biri olduğunu söyleyen Antalya Orman Bölge Müdürü Vedat Dikici, “Bu tür pik yıllarda zararını da en yüksek seviyede görürüz. Bazı yıllar düşer, onunla mücadele etmeye gerek yoktur, 'zaten doğanın kendisi dengesindedir' diye bırakırız. Bu yıl biraz fazlaydı, kış mevsimi eğer yumuşak geçerse çam kese böceği biraz daha fazla oluyor. Bu da o yıllardan biri" dedi.
Orman zararlılarına karşı artık kimyasal mücadele yapılmadığına işaret eden Vedat Dikici, “Ormanlara kesinlikle hiçbir kimyasal madde atmıyoruz. Genelde biyolojik ve mekanik mücadele yapıyoruz. Bazı yerlerde kese olan dalları kesip havuzlar veya kafeslerde topluyor ve imha ediyoruz. Bazılarını havuzlarda sinek yiyor. Ayrıca laboratuvarda bunları yiyen terminatör böcekler üretiyoruz. Bu şekilde biyolojik yöntemler uyguluyoruz" diye konuştu.
Çam kese böceğinin zarar verdiği ormanlık alanların, bütün yaprakları yedikleri için neredeyse yanık alanlar gibi görünür duruma dönüştüğünü dile getiren Dikici, “15 Mayıs sonrası onlar yeniden yeşerecek, ağaçları kurutmuyor ama verim kaybına neden oluyorlar. Biz de elimizden gelen mücadeleyi yapıyoruz. Bu sene çok şikayet aldık. Çam ağacı olan her yerde görülüyor.
İnsanlara da kaşıntı yapıyor, özellikle alerji yaptığından rahatsız edici. Ama artık toprağa iniyor. Bundan sonrası önümüzdeki 10-15 gün içinde bu olumsuzlukları görmeyeceğiz. Aralık sonlarına doğru tekrar popülasyona bakacağız" dedi.