Almanya'daki bir kamu araştırma üniversitesi olan Julius-Maximilians-Universität Würzburg'a göre, kayıp dil, hepsinin tek bir tarih öncesi atayı paylaştığı düşünülen yüzlerce akraba dili içeren Hint-Avrupa ailesine aittir.
HİNT-AVRUPA DİL AİLESİNDEN
Dünya nüfusunun yarısından biraz azı, Avrupa'nın çoğuna, İran platosuna ve kuzey Hindistan alt kıtasına özgü bir Hint-Avrupa dili konuşuyor. En yaygın olarak konuşulan Hint-Avrupa dillerinden bazıları İngilizce, Hintçe, İspanyolca, Fransızca, Rusça, Portekizce, Almanca, Pencapça ve Bengalce'dir.
HATTUŞA'DA BULUNDU
Tespit edilen son Hint-Avrupa dili, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Boğazköy-Hattuşa'da bulunan bir tablete yazılan ritüel metni sayesinde keşfedildi.
100 YILDIR AYNI YERDE KAZI YAPILIYOR
Boğazköy-Hattuşa, MÖ 1650-1200 yılları arasındaki Geç Tunç Çağı'nda Yakın Doğu'nun büyük güçlerinden Hitit İmparatorluğu'nun başkentiydi. Boğazköy-Hattuşa'da yüzyılı aşkın süredir Alman Arkeoloji Enstitüsü (DAI) başkanlığında kazılar yapılıyor.
30.000 KİL TABLET BULUNDU
Arkeologlara göre bölgede bugüne kadar Hitit döneminde yaşamın çeşitli yönlerine ışık tutan yaklaşık 30.000 kil tablet bulundu. Tabletler, genellikle bilinen en eski yazı sistemi olarak kabul edilen çivi yazısıyla yazılmış yazıtlar içeriyor.
ÇİVİ YAZISI KULLANILDI
Çivi yazısı, 5.000 yıldan fazla bir süre önce Mezopotamya'nın eski Sümerleri tarafından geliştirilen ve eski Yakın Doğu'nun birçok dilini yazmak için kullanılan bir yazıdır.
Boğazköy-Hattuşa'da bulunan yazıtların çoğu, Hint-Avrupa ailesinin kanıtlanmış en eski üyesi olan, nesli tükenmiş Hitit dilini kaydetmektedir. Sitede Luvice ve Palaic gibi diğer diller de temsil edilmektedir.
NESLİ TÜKENMİŞ BİR DİL
Ancak bu yıl DAI İstanbul Bölümü'nden Profesör Dr. Andreas Schachner başkanlığında yürütülen kazılarda, şaşırtıcı bir şekilde, daha önce bilinmeyen, nesli tükenmiş bir dilin okunuşu ortaya çıkarıldı.
ESKİDEN BOLU'DA YAŞAMIŞLAR
Dil, Hititçe yazılmış bir ritüel metnini içeren çivi yazılı bir tabletin üzerinde gizlenmişti. Hitit ritüel metni, kayıp dilin, muhtemelen bugün Türkiye'nin kuzeyindeki Bolu veya Gerede kasabalarının bulunduğu yere karşılık gelen bir bölge olan Kalaşma ülkesinin dili olduğunu belirtir.
"RİTÜEL KAYDETMEYE İLGİLERİ VARDI"
Julius-Maximilians-Universität Würzburg Antik Yakın Doğu Çalışmaları Başkanı Daniel Schwemer, bir basın açıklamasında "Hititlerin yabancı dillerdeki ritüelleri kaydetmeye özel bir ilgileri vardı" dedi.
Yakın zamanda keşfedilen dil büyük ölçüde anlaşılmaz olmaya devam ediyor. Ancak Julius-Maximilians-Universität Würzburg'a göre, Almanya'nın Marburg Philipps Üniversitesi'nden Anadolu dilleri uzmanı profesör Elisabeth Rieken, Kalasma dilinin Hint-Avrupa dil ailesine ait olduğunu doğruladı.
Bu yılın başlarında araştırmacılar, bilim adamlarının onlarca yıldır anlayamadığı eski bir yazıyı çözmeyi başardıklarını duyurdular. Transactions of the Philological Society dergisinde yayınlanan bir araştırmada, bilim adamlarından oluşan bir ekip, bir zamanlar Orta Asya'nın bazı bölgelerinde MÖ 200 ile MS 700 yılları arasında kullanılan eski bir yazı sistemi olan "bilinmeyen" Kuşan alfabesini nasıl kısmen çözdüklerini anlatıyor.