Beşinci yargı paketi nedir ne değildir?
Yargı paketleri ardı ardına açıklanıyor. Heyecan veren yenilikler söz konusu. Ama unutmamak gerekirki önemli olan uygulayıcıların yani yargı ailesinin bu yargı paketleri sonucu getirilen yenilikleri benimsemesi.
Peki beşinci yargı paketi içerisinde ne tür yenilikler barındırıyor?
Beşinci yargı paketiyle 8 ayrı kanunda 54 yeni değişiklik ön görülüyor. Daha önce abonelik sözleşmelerine ilişkin icra takiplerinde merkezi takip sistemi getirilmişti. Bu tür icra takiplerine özel olarak iki yıl içerisinde haciz talebinde bulunulmazsa icra takipleri düşmekteydi. Yeni yargı paketiyle bu süre iki yıldan beş yıla çıkarılıyor. Buna göre icra dairelerinde toplu dosya olarak tabir edilen abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan alacaklarda, alacaklıların haklarının bir nebze korunduğunu söylemek mümkün. Diğer alacaklara ilişkin icra takiplerinde ise bu süre hala bir yıl.
Bir diğer değişiklik ise çok köklü bir alanda. Çocuk teslimleri artık icra müdürlükleri bünyesinde yapılmayacak. Boşanmış çiftlerin müşterek çocuklarını görmelerinde bir yol olan çocuk teslimi, icra müdürlükleri aracılığı ile yapılmaktaydı. Bu hem icra dairelerinin iş yükünü arttırmakta hem de yoğun iş yükünde icra müdürlüklerinden çocuklarının teslimini isteyen aileleri zor durumda bırakmaktaydı. Yeni düzenleme ile çocuk teslimleri Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğünce belirlenen teslim mekanlarında gerçekleştirilecek. Çocuk teslimi ya da çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair kararların yerine getirilmesi için hak sahibinin katlanması gereken mali külfet de ortadan kaldırılıyor. Bu iş ve işlemlerin yürütülmesi için yapılacak tüm masraflar, avukatlık ücreti hariç Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacak ayrıca harçtan da muaf tutulacak.
En çarpıcı düzenleme ise çocuk teslimine dair ilam ya da tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin teslim emrine aykırı hareket edenler ile emrin gereğinin yerine getirilmesini engelleyenlerin, bir ay içinde yapılacak şikayet üzerine, üç aya kadar disiplin hapsi ile cezalandırılması olacak.
İcra Dairesi Başkanlıklarının kurulması da yine çarpıcı değişikliklerden. Buna göre Adalet Bakanlığı’nca belirlenen yargı çevrelerinde İcra Dairesi Başkanlığı kurulacak bir başkan ve yeterli sayıda başkan yardımcısı atanacak. Başkan ve başkan yardımcıları muvafakatleri alınmak suretiyle hakim ve savcılar arasından seçilecek. Böylece icra dairelerinde bilhassa ihalelerde vatandaşı zor durumda bırakmaya çalışan bazı kimselerin önüne geçilmesi ve denetimlerin daha sıkı yapılması sağlanacaktır.
Türkiye’de icra dairesinde en çok mağdur olanlar herhalde borçlu kimseler. Borçluları da sevindirecek bir haber beşinci yargı paketinde var. Buna göre borçlular icrada haczedilen mallarını, kıymet takdiri kendilerine tebliğ edildiğinden itibaren yedi gün içerisinde isteyebilecek. Bunun en büyük faydası ise malları icrada çok ucuza satılan borçluları ciddi anlamda koruyacak. Yine borçlunun malı, kıymet takdirinde düşük bir fiyat olarak tespit edilmişse dahi serbest piyasada malını çok daha iyi bir rakama satıp borcunu kapatabilecek.
Yukarıda detaylandırdıklarımın yanı sıra, elektronik ortamda yapılan ihaleler, icrada satılan malların satış usulleri ve ödenmesi gereken masraflar, yerel mahkemelere tehir-i icra yetkisi getirilmesi, icra başmüdürlüğü atanabilmesi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin bir takım değişikliklerde ön görüyor beşinci yargı paketi.
Yargıda yapılan her olumlu reform beni heyecanlandırıyor. Gelişen teknolojiye hukuken ayak uydurulurken uygulamada da pratik yollara gidilmesi vatandaşın adalete ulaşmasında geçen süreyi kısaltacaktır.
