Bilim insanları yüksek hızlı plazma fırlatan bir kara delik keşfetti

10 Nisan'da ilk kez bir kara deliğin fotoğrafı çekilmiş, dünya bunu konuşmuştu. Bilim insanları bu kez bilinen tüm kara deliklerden daha farklı bir özelliğe sahip bir bulguya ulaştı. V404 Cygni ismi verilen kara delik, henüz bilinmeyen bir sebepten ötürü içten dışa doğru plazma bulutları gönderiyor. Bilim insanların ilk tahmini, hatalı düzlemde olduğu için olabileceği yönünde.

Normalde etraflarındaki yıldızların gazlarını emen kara deliklerin aksine, dışarıya yüksek hızlı plazma bulutları gönderen bu kara deliğin, yeni sorular doğurması bekleniyor. 8 bin ışık yılı uzaktaki kara deliğin sürekli titreşim halinde olması bilim insanları çekince, olay araştırılmaya başlandı.

Uluslararası Radyo Astronomi Araştırma Merkezi (ICRAR), tarafından yapılan çalışmalar Nature dergisinde yayımlanarak dünyaya duyuruldu. Yoğun radyasyonun, toplama diskinin şişmesine ve top gibi dönmesine sebep olduğu düşünülüyor.

En olağanüstü kara delik

Araştırmanın yazarlarından Profesör James Miller-Jones, yaptıkları keşfin önemine vurgu yaparak, "Bir çok kara delik gibi yanındaki yıldızlardan besleniyor. Gazı yıldızdan uzağa çekiyor ve kara deliği çevreleyen ve yerçekimine doğru spiraller şeklinde bir malzeme diski oluşturuyor. V404 Cygni'de malzeme diski ile kara deliğin yanlış hizalandığını düşünüyoruz. Bu da diskin topaç gibi sallanmasına ve farklı yönlerde ateşlemelere sebep oluyor. Bu olağanüstü bir şey" dedi.

İlk kez 1989 yılında keşfedilen kara delik, jet patlamaların ardından takibe başlandı. 2015'te art arda büyük patlamalar yaşandı. Ardından gelişmiş teleskoplarla yapılan incelemede net olmayan görüntüler elde edildi. Patlamalar o kadar yüksek hızdaydı ki, 4 saatlik görüntüden anlık bulanık görüntüler elde edilebildi.

Bilim insanları bu keşfin 'sıradışı olayları' anlamaya yardımcı olacağını düşünüyor.

Kara delik nedir?

Kara delik, astrofizikte, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve ışınımın kendisinden kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük bir kozmik cisimdir. Kara delik, uzayda belirli nicelikteki maddenin bir noktaya toplanması ile meydana gelen bir nesnedir de denilebilir. Bu tür nesneler ışık yaymadıklarından kara olarak nitelenirler. Kara deliklerin, "tekillik"leri dolayısıyla, üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları kabul edilir. Karadeliklerin içinde zamanın ise yavaş aktığı veya akmadığı tahmin edilmektedir. Kara delikler Einstein'ın genel görelilik kuramıyla tanımlanmışlardır. Doğrudan gözlemlenememekle birlikte, çeşitli dalga boylarını kullanan dolaylı gözlem teknikleri sayesinde keşfedilmişlerdir. Bu teknikler aynı zamanda çevrelerinde sürüklenen oluşumların da incelenme olanağını sağlamıştır. Örneğin, bir kara deliğin potansiyel kuyusunun çok derin olması nedeniyle yakın çevresinde oluşacak yığılma diskinin üzerine düşen maddeler diskin çok yüksek sıcaklıklara erişmesine neden olacak, bu da diskin (ve dolaylı olarak kara deliğin) yayılan x-ışınları sayesinde saptanmasını sağlayacaktır. Günümüzde, kara deliklerin varlığı, ilgili bilimsel topluluğun (astrofizikçiler ve kuramsal fizikçilerden oluşan) hemen hemen tüm bireyleri tarafından onaylanarak kesinlik kazanmış durumdadır.