Müzeden 'parayı aldı ve kaçtı!' Geride içi boş iki resim kaldı
Aalborg'daki Kunsten Modern Sanat Müzesi, Danimarkalı sanatçı Jens Haaning'e iki sanat eseri yapması için 534.000 Danimarka kronu verdi. Elinde içi boş iki resimle dönen sanatçı yaptığı resme 'Parayı Al ve Kaç' adını verdi. Aldığı parayı müzeye vermeyen Jens Haaning'in parayı çaldığı iddia edildi.
Danimarkalı sanatçı Jens Haaning'ten bir sergi için aha önce yaptığı iki eseri tekrar yapması istendi. Sanatçı, Aalborg'daki Kunsten Modern Sanat Müzesi'nden yapacağı resimler için 534.000 Danimarka kronu aldı. Sefil çalışma koşullarını protesto etmek için resim yapan Jens Haaning, elinde iki boş tuvalle döndü. Yaptığı resmin adını 'Parayı Al ve Kaç' koydu. Müzeden aldığı parayı vermeyen Jens Haaning, parayı çalmakla ithaf edildi.
İki resim istendi fakat...
Haaning'den önceki çalışmalarından ikisini yeniden yapması istendi: Biri 2010'da sergilenen "Danimarka'nın Ortalama Yıllık Geliri" adlı eseri, diğeri ise ilk kez 2007'de sergilenen "Avusturya'nın Ortalama Yıllık Geliri" adlı eserlerdi.
Sanatçı Jens Haaning, sanat ve çalışma hayatı arasındaki ilişkiye odaklanan "Work it Out" başlıklı bir sergi için, iki sanat eseri yapmak istedi. Bunun üzerine sanatçı, Aalborg'daki Kunsten Modern Sanat Müzesi'nden 534.000 Danimarka kronu (71.808 €) aldı.
Müze, Haaning'den, Danimarka ve Avusturya'daki bir kişinin ortalama yıllık gelirini gösteren ve nakit para içeren iki resim göndermesini bekliyordu. Fakat sanatçı, müzenin isteği dışında kavramsal bir sanat eseri olarak müzeye iki boş tuval teslim etti. Resimlerin adını "Parayı Al ve Kaç" koyan sanatçının müzeden aldığı parayı cebe indirdiği düşünüldü.
"Yaptığım sanat eserinin parasını aldım"
Kunsten, Euronews Next'e Haaning'in hamlesinin beklenmedik olduğunu aktardı.
Bir müze sözcüsü durumla ilgili şöyle dedi:
"Küratör, Jens Haaning'in eseri yaptığını ve adını da "Parayı Al ve Çalıştır" koyduğunu anlatan bir mail aldı. Fakat daha sonra paranın esere yatırılmadığını tespit ettik."
Geri ödemesi bekleniyordu
Kunsten'in bir sözcüsü Euronews Next'e verdiği demeçte, gelecek yılın başlarında paranın müzeye geri ödenmesinin beklendiğini söyledi.16 Ocak 2022'de fuar bittiği zaman Haaning'in parayı geri ödemesi gerektiğini içeren bir anlaşmalarının olduğunu ve bu anlaşmanın hala geçerli olduğunu söylediler.
Müzenin parasını vermeyeceğini söyledi
Ancak Haaning, Danimarka ulusal yayın kuruluşu DR'ye müzenin parasını iade etme niyetinde olmadığını söyledi.
Haaning, "Hayır, olmayacak. İş, onların parasını almış olmam" dedi.
"Alabildiğini al ve çek git"
Sanatçı, DR'ye yeni çalışmasında Kunsten'in sergi için kendisine teklif ettiği ücretten ilham aldığını söyledi. Haaning'e göre, iki eseri yeniden yaratmak için kendi cebinden yaklaşık 3.300 € ödemek zorunda kalacaktı. Çalışma koşulları kendisininki kadar kötü olan insanları da kendi yaptığına teşvik eden Haaning, "Eğer boktan bir iş yapıyorlarsa, maaş almıyorlarsa ve aslında işe gitmek için para ödemeleri isteniyorsa, o zaman alabildiğinizi alın ve çekip gidin" dedi.
Jens Haaning, "Herkes daha fazla paraya sahip olmak ister ve toplumumuzda çalışma sektörlerinde farklı ücretler verilir. Sanat eseri esasen sanatçıların çalışma koşulları ile ilgilidir. Bu, bizim de parçası olduğumuz yapıları sorgulama sorumluluğumuz olduğunu söyleyen bir ifadedir. Bu yapılar tamamen mantıksızsa, onlardan kopmamız gerekir. Evliliğiniz, işiniz vs. her türlü toplumsal yapı olabilir" diye ekledi.
İlginç bir sanat eseri olduğunu kabul etti
Kunsten direktörü Lasse Andersen, DR'ye Haaning'in ilginç bir sanat eseri yarattığını kabul ettiğini söyledi:
"Kendi başına bir çalışmanın yaratıldığı konusunda Jens'e katılıyorum, aslında sahip olduğumuz sergi hakkında yorum yapıyor. Ama aramızdaki anlaşma bu değildi. Hayır, Jens o parayı almamalı."
Andersen, Haaning'in Kunsten ile olan sözleşmesinin, Haaning'in eseri için yaklaşık 1.340 €'luk bir gösterim ücreti içerdiğini söyledi. Andersen, müzenin 6.000 Euro'ya kadar olan masraflarını da karşılayacağını söyledi.
Müze müdürü Lasse Andersen, CBS News'e maille yaptığı açıklamada, Haaning'eçalışma için tazminata ek olarak, banknotlar da verildiğini söyledi. Andersen, müzenin gerekirse çalışmayı güncellemesi için Haaning'e ek 6.000 avro bile vereceğini belirtti. "Danimarka'nın Ortalama Yıllık Geliri" adlı eser ilk sergilendiğinde ortalama 328.000 kron değerinde, yaklaşık 37.800 $ olarak gösterilen "Avusturya'nın Ortalama Yıllık Geliri" adlı eserin ise 25.000 € veya 29.000 $ civarında olduğunu vurguladı.
Parayı göremeyince şoke oldular
Andersson, "Personel kasaları açtığında çok şaşırdı. Kasalar açıldığında yurt dışındaydım ve aniden çok fazla posta aldım" dedi. "Paray Al ve Kaç" isimli boş tabloyu gördüğünde güldüğünü belirten Andersen, "Jens, mizahi bir dokunuşa sahip kavramsal ve aktivist sanatıyla tanınıyor. Bize de bunu gösterdi. Fakat herkesin bildiği gibi gerçek şu ki; para gitti."
Haaning parayı vermemekte ısrar etti
Parayı alıp kaçtığı iddia edilen Haaning, "Hayır, hırsızlık değil. Bu bir sözleşme ihlalidir ve sözleşmenin ihlali işin bir parçasıdır" dedi.
Kunsten müzesi Euronews Next'e, para iade edilmezse Haaning'e karşı harekete geçmeye hazır olduğunu söyledi.
Bir sözcü, "Şu anda bekleyip göreceğiz. Para kararlaştırıldığı gibi 16 Ocak'ta iade edilmezse Jens Haaning'in sözleşmesine uymasını sağlamak için elbette gerekli adımları atacağız" dedi.
Henüz anlaşmaya varılmadı
Kunsten Modern Sanat Müzesi, "Danimarka'da saygın ve tanınmış bir sanatçı" olarak adlandırılan Haaning ile temas halinde fakat henüz anlaşmaya varamadılar.