Çalışan kadınların doğum öncesi ve sonrası çalışma hayatındaki hakları nelerdir?

Bu sebeple kadın işçilerin çalışma koşulları gerek iş kanunlarında gerekse ilgili tüzük ve yönetmeliklerde ayrıntılı olarak düzenlemiştir.

1-Kadın çalışan kimdir?  

Bu terim, medeni durumuna bakılmaksızın on sekiz yaşını doldurmuş kadın çalışanları ifade eder.

2-Gebelik süresince çalışırken periyodik kontroller nasıl yaptırılır?

Gebelik süresince, çalışırken periyodik kontrollerinizi yaptırabilmeniz için işverence size ücretli izin verilir.

3-Gebe kadın çalışanın günlük çalışma süresi ne kadar olmalıdır?

Gebe kadın çalışanlar günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz.

4- İşveren gebe kadın çalışana gece çalışması yaptırabilir mi?

Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.

5-Sağlık raporu ile gerekli görülmesi halinde gebelik süresince daha hafif bir işte çalıştırılabilir mi?

Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılamaz. Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanır. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

6- Kadın işçinin doğum izni ne kadardır?

Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde bu süreler doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz hafta olarak belirlenmiştir.

7- Doğum öncesi ve sonrasındaki sekizer haftalık izin süreleri artırılabilir mi?

Doğum öncesi ve sonrası öngörülen süreler sağlık durumunuz ve çalıştığınız işin özelliği göz önünde bulundurularak hekim raporu ile artırılabilir.

8- Doğum öncesi sekiz haftalık iznin bir bölümünü doğum sonrasına aktarılabilir mi?

Sağlık durumunuz uygun ise ve doktorunuz da bu durumu onaylarsa doğumdan önceki son üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilirsiniz. Bu durumda doğum öncesi çalıştığınız süreler doğum sonrası izin sürenize eklenir. Başka bir deyişle, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışan bir kadın işçi, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresinin beş haftasını çalışarak geçirdiğinden, bu süreyi doğum sonrasına aktarabilecek ve böylece doğum sonrası sekiz haftalık izin süresine söz konusu beş haftanın da eklenmesi ile toplam on üç hafta izin kullanabilecektir.

9- Erken doğum yapılması halinde, kullanılmayan doğum öncesi izin süresi kaybolur mu?

Erken doğum yapılması halinde, doğum öncesi sekiz haftalık (çoğul gebelik halinde on haftalık) izin süresinin tamamını kullanılamaması halinde, kullanamayan süre doğum sonrası izin süresine eklenir. Örneğin, 8 haftalık doğum öncesi izne ayrılmanız, ancak üç hafta erken doğum yapmanız halinde, kullanamadığınız üç haftalık doğum öncesi izni, doğum sonrası sekiz haftalık izninize ekleyerek on bir hafta izin kullanmanız mümkündür.

10-Evlat edinen kadınlar doğum izninden yararlanabilir mi?

Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu tek başına evlat edinilmesi halinde kendiniz, eşinizle birlikte evlat edinmeniz halinde siz veya eşiniz, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz haftalık analık izni kullanabilirsiniz.

11- Kadın gazetecilerin doğum izinleri konusunda özel bir düzenleme var mıdır?

Kadın gazetecilerin doğum izinleri, 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalışan kadın işçilerden farklı olarak, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. Söz konusu kanuna göre kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin yedinci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılır.

12- Kadın gazeteci doğum izni süresince ücret alabilir mi?

Hamileliğinin yedinci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılan kadın gazeteciye, bu süre boyunca çalıştığı müessese tarafından son aldığı ücretin yarısı ödenir. Doğum gerçekleşmez veya çocuk ölü dünyaya gelirse, bu halin oluş tarihinden itibaren bir ay süreyle aynı ücret ödenir. Gazetecinin sigortadan ya da bağlı bulunduğu kuruluşlardan alacağı yardım, bu ödemeye engel değildir.