Kritik üçlü zirve sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan açıklama: Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin davetine icabetle ülkenin batısındaki Lviv kentine geldi. Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bu yana ilk kez ülkeye ziyaret gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, tarihi Potocki Sarayı'nda Zelenskiy ile ikili görüşme gerçekleştirdi. 

Dünyanın gözü üçlü zirvede! Cumhurbaşkanı Erdoğan Ukrayna'ya gitti! Masada kritik başlıklar...Dünya

Ukrayna tahılı, Ukrayna-Rusya savaşı, Zaporijya Nükleer Santrali
Görüşmenin ardından Erdoğan, Zelenskiy ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres üçlü görüşmeye geçti. Görüşmede, Ukrayna tahılının dünya pazarlarına ihracı amacıyla teşkil edilen mekanizmanın faaliyetlerinin arttırılarak sürdürülmesi ile Ukrayna-Rusya savaşının diplomatik yollarla sona erdirilebilmesine yönelik olarak atılabilecek adımlar ve Rusya’nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’nde yaşananlar ele alındı.

"Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladım"
Konuşmasına, Zelenskiy ve Guterres'i selamlayarak başlayan Erdoğan, Zelenskiy'nin davetine icabetle Lviv'de bulunmaktan büyük memnuniyet duyduğunu belirtti. Zelenskiy ile gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, ülkeler arasındaki stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdiklerinin bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İş birliğimizi, dayanışmamızı mevcut şartlar altında ilerletme imkanlarını ele aldık. Tabii yaklaşık 6 aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladım." ifadelerini kullandı." dedi. 

"Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz"
Yaşanan can kayıplarından duyduğu derin üzüntüyü bir kez daha ifade eden Erdoğan, "Dün gece Kharkiv'de bir yurda yönelik gerçekleştirilen 9 sivilin öldüğü, 35 kişinin yaralandığı füze saldırısı için de ülkemiz ve milletimiz adına taziyelerimi ilettim. Zaporijya Nükleer Santrali etrafında devam eden çatışmalardan duyduğumuz endişeyi dile getirdik. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz. Türkiye olarak bir taraftan çatışmaların diplomatik çözümle sona ermesi için çaba harcarken diğer taraftan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk, olmaya devam ediyoruz." ifadelerini kullandı. 

"325 bine yakın Ukraynalıya geçici olarak ülkemizde ev sahipliği yaptık"
"Savaşın başından bu yana Ukrayna halkının acil insani ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 98 tırlık insani yardım malzemesi sevk ettik, 325 bine yakın Ukraynalıya geçici olarak ülkemizde ev sahipliği yaptık. Ukrayna'daki şartlar normale dönünceye kadar misafir etmek üzere 1099 yetim ve 408 refakatçisinden oluşan toplam 1507 kişiyi ülkemizde kabul ettik. Görüşmemizde, savaşın Ukrayna'da neden olduğu fiziki yıkımın boyutlarını da ele aldık. Bugüne kadar olduğu gibi Ukrayna'nın yeniden imarı için gereken desteği vereceğimizi Sayın Zelenskiy ile paylaştım." sözlerine yer verdi. 

"İstanbul Mutabakatı'nın olumlu yansımalarını sadece Ukrayna değil, tüm dünya hissetmeye başladı"
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Gutarres'in de katılımıyla gerçekleştirdikleri üçlü görüşmenin odak noktasını, savaşın ne şekilde nihayete erdirilebileceğinin oluşturduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Malumunuz bundan daha bir ay önce Birleşmiş Milletler, Ukrayna, Rusya ve Türkiye olarak tarihi nitelikte bir ortak çalışma örneğini sergiledik. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli şekilde dünya piyasalarına ihracını mümkün kılan İstanbul Mutabakatı'nın olumlu yansımalarını sadece Ukrayna değil, tüm dünya hissetmeye başladı." dedi.

"Diplomatik sürecin canlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine özellikle işaret ettik"
Mutabakatın uygulamaya konulduğu 1 Ağustos'tan bu yana toplam 25 gemi ve yaklaşık 625 bin ton Ukrayna tahılının dünya pazarına ulaştırıldığını anımsatan Erdoğan, "Bugünkü temaslarınızda mevcut mekanizmanın faaliyetlerini artırarak sürdürmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk. Üçlü görüşmemizde ayrıca İstanbul Mutabakatı'nın oluşturduğu müspet havanın kalıcı barışa tahvil edilmesi imkanlarını değerlendirdik. Diplomatik sürecin canlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine özellikle işaret ettik." ifadelerini kullandı. 

"Tekrar kolaylaştırıcı veya arabulucu rolünü oynamaya hazırız"
Erdoğan "Şahsen savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum. Esasen Sayın Zelenskiy ve Guteress de bu hususta aynı fikirdeler. Tüm mesele, müzakere masasına giden en kısa ve adil yolu tespit etmektir. Mart ayında İstanbul'da şekillenen parametreler üzerinden müzakerelerin canlandırılmasının imkan dahilinde olduğuna inanıyorum. Bu hedefe yönelik olarak her türlü desteği vermeye tekrar kolaylaştırıcı veya arabulucu rolünü oynamaya hazırız. Tabii görüşmemizde savaş esirlerinin mübadelesi konusunu ve bu konudaki girişimlerimizi ele aldık, bu konuyu önemsediğimizi de ayrıca ifade etmek istiyorum. İnanıyorum ki şu anda burayı takip edenler, 'Acaba bu esirlerin mübadelesi ne oldu?' sorusunu da cevaplamaya çalışıyor. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Putin ile Rusya tarafıyla da bugünkü bütün görüşmelerimizin neticesini değerlendirmeye devam edeceğiz." dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Lviv'e seyahati konusunda tüm kolaylıkları gösteren Ukrayna ve Polonya makamlarına bir kez daha teşekkür etti.

“Rusya'ya inancımın olmadığını Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ifade ettim”
Zelenskiy, İstanbul'da yapılan tahıl anlaşmasına değinerek, Rus tarafının anlaşmaya rağmen kendilerine yönelik saldırılarını sürdürdüğünü ifade etti. Zelenskiy, "Ukrayna tahılının ihracatıyla ilgili ‘diplomatik pencere’ oluştu. Rusya'ya inancımın olmadığını Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ifade ettim. Ancak Rus silahları yine aynı pencerede. Onların hali hazırdaki saldırılarına şaşırıyoruz. Her gün sivillerimiz öldürülüyor, tecavüze uğruyor ve altyapılarımıza seyir füzeleriyle zarar veriliyor" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, savaşın müzakere masasında sonlanacağına dair umudu olduğunu söylemesi üzerine Zelenskiy, "Rusya ile müzakereler ancak Rus birliklerinin yasadışı olarak işgal edilen Ukrayna topraklarından çekilmesiyle mümkün olabilir" dedi.

"Zaporijya'ya gelebilecek herhangi bir potansiyel zarar intihar olur"
Basın toplantısında, Rusya'nın kontrolü altında tuttuğu Ukrayna'nın Zaporijya Nükleer Santrali konusunda duyduğu endişeyi dile getirdi. Guterres, santralin silahsızlandırılması için çağrıda bulunarak, Zaporijya Nükleer Santraline verilen herhangi bir zararın "intihar" olacağını söyledi. Rus kuvvetlerinin askeri teçhizatını ve personelini tesisten geri çekmesi gerektiğini söyleyen Guterres, "Tesis herhangi bir askeri operasyonun parçası olarak kullanılmamalıdır. Bunun yerine Zaporijya'nın tamamen sivil altyapısının yeniden kurulması ve bölgenin güvenliğinin sağlanması için acilen anlaşmaya ihtiyaç var. Bunu söylemeliyiz ki, Zaporijya'ya gelebilecek herhangi bir potansiyel zarar intihar olur" şeklinde konuştu.

"Tüm tarafları başarının devamını sağlamaya çağırıyorum"
Guterres ayrıca Rusya'yı "uzlaşma ruhu" göstermeye ve Ukrayna'dan tahıl ihracatının yeniden başlamasını sağlayan tahıl anlaşmasının başarısının devamını sağlamaya çağırdı. Guterres, anlaşma kapsamında 1 aydan kısa bir süre içinde 21 geminin Ukrayna limanından ayrıldığını ve 15 geminin Ukrayna'ya tahıl ve diğer malları yüklemek üzere İstanbul'dan yola çıktığını söyledi. Guterres ayrıca, "Ancak bu sadece başlangıç. Tüm tarafları başarının devamını sağlamaya çağırıyorum. Taraflar ilk günden itibaren gıda akışını sağlamak için profesyonelce ve iyi niyetle çalıştılar. Bunun devam etmesini ve tüm engelleri uzlaşma ruhu içinde aşmalarını ve tüm zorlukları kalıcı olarak çözmelerini istiyorum" ifadelerini kullandı.

Altyapı İyileştirmeye İlişkin Mutabakat Zaptı imzalandı
Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ve Ticaret Bakanı Mehmet Muş, görüşme sonrasında Ukrayna'nın savaş sonrası yeniden inşası için Altyapı İyileştirmeye İlişkin Mutabakat Zaptı imzaladı.

"Türkiye bizim stratejik müttefikimiz"
Erdoğan'ın önemli ziyaretine ve Türkiye'nin desteğine ilişkin açıklama yapan Kubrakov, "Türkiye bizim stratejik müttefikimizdir. Türk ortaklarımıza, Rusya tarafından tahrip edilen altyapının yeniden inşa edilmesinde işbirliği yapma istekleri için minnettarız. Türkiye, özellikle Zaporijya ve Kremenchuk köprüleri başta olmak üzere yol ve köprülerin yapımında geniş deneyime sahip. Türkiye güvenilir bir ortak olarak kendini kanıtlamıştır. Bu nedenle yeniden yapılanma çalışmalarının pratik sonuçlarını kısa sürede bekliyoruz" dedi.

İlk proje belirlendi
Ukrayna Devlet Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada ise, "Özel projeler dışında Türk devletinin danışmanlık ve teknik yardım sağlaması öngürülmektedir" denildi. Açıklamada ayrıca, Ukrayna ve Türkiye'nin Ukrayna'nın yeniden inşa edilmesi için ortak bir grup oluşturulacağı aktarıldı. Hayata geçirilmesi beklenen ilk projenin ise, Bucha ve Irpin'i Kiev bölgesindeki Romanivka köyüne bağlayan bir köprü olması planlanıyor.

"Güçlü bir destek mesajı"
Görüşmenin ardından Zelenski, Erdoğan'ın Lviv'i ziyareti için 'güçlü bir destek mesajı' ifadelerine yer verdi. 

Dünyanın gözü kulağı onlarda! Zelenski savaşı bitirecek şartını açıkladıDünya

Erdoğan-Zelenskiy son olarak 3 Şubat yüz yüze görüşmüştü
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zelenskiy ile en son 3 Şubat’ta Kiev’de yüz yüze görüşme gerçekleştirirken, iki lider arasında savaşın başından bu yana birçok kez telefon görüşmesi yapılmıştı.

Zirve dünya basınında büyük ses getirdi
Al Jazeera görüşmesi 'barışa bir şans' yorumu ile okurlarına sundu. Al Jazeera muhabiri Teresa Bo, Lviv'deki görüşmenin barış için bir şans sunduğunu söyledi.

FRANCE 24'ün baş dış haber editörü Rob Parsons, tahıl koridorunun Erdoğan'ın çabaları ile açıldığının altını çizdi. Parsons 'Erdoğan'ın çalışmaları sayesinde, şimdiden çok şey başarıldı' dedi.

İngiliz Independent gazetesi Türkiye'nin Karadeniz limanlarında sıkışıp kalan 22 milyon ton mısır ve diğer tahılları ihraç etmenin önünü açan anlaşmaya aracılık ettiğini hatırlattı.