Dipsiz Göl'ü yok eden herkes açığa alındı

12 bin yıllık Dipsiz Göl'de define kazısı için olumlu görüş bildiren kültür varlıkları koruma kurulu, çevre ve şehircilik ile arkeolog ve müze müdürlüğü görevlileri, haklarında bakanlık ve valilik tarafından başlatılan çifte soruşturma kapsamında açığa alındı.

Gümüşhane merkeze 50 kilometre uzaklıkta, deniz seviyesinden 2 bin 140 metre yükseklikte olan, manzarasıyla ilgi çeken Taşköprü Yaylası'ndaki kaynağı ve akarı olmayan Dipsiz Göl'de 'define' söylentisi üzerine ismi açıklanmayan 2 kişi, kazı için başvuruda bulundu. Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün olumlu görüşleri üzerine Gümüşhane Müze Müdürlüğünce ilgili kişilere define arama ruhsatı verildi. Gümüşhane Valiliği ile Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün onayı ile 6 Kasım'da jandarma yetkililerinin eşlik ettiği kazıda suyu tahliye edilen göl alanı, iş makineleri ile kazıldı. Jandarmalar, kazı alanına kimsenin yaklaşmasına izin vermedi.

Aranan hazine

Dipsiz Göl'de, yasal izinle yapılan kazıda sonuca ulaşılamazken, iddiaya göre, bölgede bir dönem kalan Roma İmparatorluğu'nun Anadolu'daki 4 büyük lejyonu arasında gösterilen, 15'inci Apollinaris lejyonunun var olduğuna inanılan hazinesinin arandığı öğrenildi. Dipsiz Göl'de, 4 gündür sürdürülen kazı çalışmaları, define bulunamayınca sonlandırıldı. Altın olduğuna inanılan göldeki kazının kimler tarafından yapıldığı ise halen açıklanmıyor.

Gölü toprakla doldurdular!

Kaynağı ve akarı olmayan, Buzul Çağı'ndan kalma, 12 bin yıllık krater Dipsiz Göl'de tamamlanan kazı çalışmalarının ardından ekipler, alandan ayrıldı. Gümüşhane valiliği de göl alanının eski haline getirildiğini açıkladı. Ancak, Dipsiz Göl alanının toprakla doldurularak, kapatıldığı görüldü. Yol seviyesi ile birleştirilen göl alanına ise bir de su akarı için plastik boru koyuldu. Su kalmayan göl alanı, taş ve toprak yığını haline döndü.

Herkes açığa alındı

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dipsiz Göl'de gerçekleştirilen kazı çalışmalarının, gölün kurumasına neden olduğunu ve ilgililerin haklarında başlatılan soruşturma kapsamında görevden uzaklaştırıldığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Gümüşhane'de bulunan Dipsiz Göl'de gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda gölün kurumasına sebep olunmuştur. Bakanlığımızca ilgililer hakkında 15.11.2019 tarih ve 372 sayılı onay ile soruşturma başlatılmış ve görevden uzaklaştırılmışlardır" denildi.

Gümüşhane Valiliği de kazı için uygunluk raporu veren ilgililer hakkında ayrıca soruşturma başlatıldığını açıkladı.

Valilik'ten açıklama

Gümüşhane Valiliği'nden Dipsiz Göl'le ilgili yazılı açıklama yapıldı. Söz konusu define arama izninin Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü ve Gümüşhane Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce, kazı yapılması talep edilen alanın doğal ve tarihi sit alanları dışında olduğunun tespit edilmesi üzerine verildiğinin vurgulandığı açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Yukarıda arz edilen ilgili kurumların; belirtilen alanın tarihi, arkeolojik ve doğal sit dışında olduğu çerçevesindeki görüşleri akabinde, define aranacak yerin, 2863 sayılı kanunun 6. maddesinde belirtilen yerler ile tespit ve tescil edilen sit alanları ve mezarlıklar içinde olup olmadığı, define aranmasında sakınca bulunup bulunmadığı hususlarında arkeolog ve uzman tarafından yapılan tespit akabinde ilgili müdürlükçe Define Arama Ruhsatı düzenlenmiştir. Define Arama Yönetmeliğinin 9. maddesi çerçevesinde tespit yapan ve bu tespiti uygun bularak define arama ruhsatı düzenleyenler hakkında; mevzuat kriterlerine uygunluk tespiti ve kazının yapılmasında herhangi bir sakınca olmadığına dair düzenlenen raporun hazırlanmasındaki özensizlik ve ruhsat düzenlenmesi nedenleriyle Valiliğimizce ve İlgili Bakanlığımızca soruşturma başlatılmıştır. Gölün rehabilitasyonunun sağlanabilmesi için akademisyenler ve teknik elemanlarla görüş alışverişi içerisinde planlamalar yapılmış olup, hemen çalışmalara başlanarak gerekli düzenlemeler yapılacaktır."

Göl eski haline getirilmeye çalışılıyor

Taşköprü Yaylası'nda define için yasal izinle yapılan kazı sonrasında toprak doldurularak kapatılan Dipsiz Göl için harekete geçildi. Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile Gümüşhane Valiliği Özel İdare Genel Sekreterliği ekipleri gölün eski haline getirilmesi için çalışma başlattı. Göl alanında incelemelerde bulunan ekipler, ölçüm yaptı yüzey alanının çapını belirledi. Göl alanına dökülen dayanıksız toprağın çıkarılarak, yerine suya dayanıklı kireçli ve killi toprak döküleceği ardından ise suyla doldurulacağı öğrenildi.

Dereleri de kuruttular

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Osman Bektaş, hem alttan hem de üstten beslenen gölün kazı sırasında yer altı kanalları tahrip edilmişse o alanın su tutmayacağını belirterek, "Yer üzerinde nasıl dereler varsa ve onların bir yolu varsa yer altında da aynı şekilde yer altı dereleri vardır. İşte o derelerin akış yolu çoğu zaman bu tür göller olur. O dereler zarar görmüş ise eğer geçmiş olsun. Kazı sırasında gölün doğal yapısı muhtemelen bozulmuştur. Çünkü bilinçli bir kazı yapılmamış. Orası sonuçta öyle ya da böyle bir şekilde dengede idi. Gelen su ile buharlaşan su arasında bir denge vardı. Gölün beslenme yolları kapandıysa eğer doldurduktan sonra o su kaçar gider" dedi.

Dipsiz Göl Kazı define avı