Doğal gazda kritik eşik: Esneklik ve indirim masada

Türkiye'nin 15,9 milyar metreküplük uzun dönemli doğal gaz kontratının süresi 2021'de doluyor. Bunun 11,4 milyar metreküplük kısmının yenilenmesinin muhtemel olduğunu değerlendirilirken, bu kontratların yeniden müzakere edilmesi sürecinde kontrat yapısında esneklik ve fiyatlarda indirim yapılması, Türkiye'nin taleplerinin başında geliyor.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) Azerbaycan ile olan 6,6 milyar metreküplük gaz kontratının süresi Nisan 2021'de dolacak. BOTAŞ'ın Rus şirket Gazprom ile 4 milyar metreküplük ve Nijerya ile 1,3 milyar metreküplük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sözleşmesinin süresi de 2021'in sonunda bitecek.

BOTAŞ'ın 2007'de özel sektöre devrettiği 4 milyar metreküplük sözleşmelerin süresi de aynı şekilde gelecek yıl sonunda tamamlanıyor.

Sağanak vurdu! Plakalar sulara karıştıTürkiye

2021 Eylül ayında sona eren 2,1 milyar metreküplük LNG Katar sözleşmesinin akıbetinin de yeni yılda netleşmesi bekleniyor. 

Rusya, Katar ve Nijerya ile süresi biten toplamda 11,4 milyar metreküplük gaz sözleşmesinin de yenilenmesine de muhtemel gözüyle bakılıyor. Bu rakam, Türkiye'nin toplam gaz kontratlarının yüzde 20'sini oluşturuyor.

Türkiye'nin Rusya ile doğal gaz kontrat müzakereleri devam ederken, BOTAŞ ve özel sektör şirketlerinin bu müzakerelerdeki taleplerinin başında, uluslararası ticaret merkezlerindeki fiyatlara endeksli formüllere dayalı esnek bir kontrat yapısı oluşturulması ve fiyatlarda indirim yapılması geliyor.

Kayıp yüzde 15'e yaklaştı! Euro 9'un altını gördüEkonomi

APLUS Enerji'nin ortaklarından Volkan Yiğit, Türkiye'nin son yıllarda LNG altyapısında yaptığı yatırımların kaynak çeşitliliği ve esneklik açısından önemli adımlar olduğunu dile getiriyor. Depolama tesislerinin hacminin artırılması ile sistemin esnekliğinin ve düşük fiyat avantajlarının da artacağına değinen Yiğit, sözlerine şöyle devam etti:

Bu alanda yürütülen stratejinin meyvelerinden ilkini bu yıl LNG fiyatlarının tarihin en düşük seviyesine gerilediği ikinci çeyrekte aldık ve tedarikimizin büyük bir miktarını LNG ile yaparak, gaz maliyetimizi düşürdük, sözleşme pazarlıklarında elimizi güçlendirecek kazanımlar elde ettik" diye konuştu.

Altın zayıflayan dolardan destek bulduEkonomi

Yiğit, Türkiye'nin mevcut doğal gaz kontratlarındaki "al ya da öde" yükümlülükleri ve doğal gazın başka bir ülkeye ihraç edilememesi kısıtlarının birer engel oluşturduğunu dile getirerek şöyle devam etti:

"Bu açıdan esnek bir kontrat yapısı Türkiye'nin en önemli taleplerinden. Pazarlıklardan bir diğer beklentimiz de doğal gaz satış fiyatında olası bir indirim. Bu beklentimizin sadece bitecek sözleşmeler için mi geçerli olacağı, devam eden Rus gazı sözleşmeleri için de geçerli olup olmayacağı ise pazarlıklar sonucu ortaya çıkacak. Bizim indirim beklentimizi destekleyen unsurlardan biri, Rusya'nın son olarak bu yılbaşında Bulgaristan'a sağladığı yüzde 40 indirim. Rusya diğer Avrupa ülkeleriyle bu pazarlıkları sürdürürken de hatırı sayılır indirimler yapmak zorunda kalmıştı. Devam eden Akkuyu nükleer enerji santrali projesi, savunma sanayi iş birlikleri ve tedarik anlaşmaları ile siyasi konuları da bir arada düşünmek zorundayız. Rusya ile bitecek 8 milyar metreküplük doğal gaz sözleşmesinin en az yarısının yenilenmesine kesin gözüyle bakıyorum. Diğer yarısı için ise pazarlık sürecinin daha kritik olduğunu düşünüyorum. Bu pazarlıkların ve varılacak sonucun 2025'te tamamlanacak 16 milyar metreküplük Mavi Akım kontratı için de referans oluşturacağını düşünüyorum."

İnfaz yasasında yeni dönem! 2021'de değişiyorTürkiye

İthalat fiyatı düştü

Petrole endeksli kontratlarda petrol fiyatlarındaki değişimin 6 ila 9 ay geriden gelerek gaz fiyatlarına yansıdığına dikkati çeken Yiğit, petrol fiyatlarında bu yıl yaşanan düşüşün ardından 2019'da 1000 metreküpü 285 dolar seviyesinde olan gaz ithalat fiyatının bu yıl 210 dolar seviyesine gerilediğini ifade etti.

Bu rakamın 2021'in ilk çeyreğinde son dönemlerin en düşük seviyesine ulaşarak 1000 metreküp için 170 dolara kadar ineceğini düşündüğünü belirten Yiğit, bu dönemden sonra petrol fiyatına endeksli olarak gaz fiyatlarının artmasını ve 2021 sonunda 1000 metreküp için fiyatın 200 doların üzerine çıkmasını beklediklerini bildirdi.

Yiğit, Azerbaycan ile biten kontratın ise Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı projesi kapsamında ithal edilen 6 milyar metreküplük yeni kapasiteyle yenilendiğini kaydetti.