Doktorun anlattıkları dünyayı şoke etti: "Açıkça söyleyeyim hapı yutarız!"

İsmini değiştirerek hastanesinde olanları aktaran doktorun paylaştıkları dünyayı şoka soktu: "Şu anda kullanmakta olduğumuz filtreli yüz maskelerinin tümünün son kullanım tarihi geçip, yeni tarih basılmış. Dün bir maskede son kullanım tarihinin üç kez yenilenmiş olduğunu gördük. İlki 2009, ikincisi 2013 tarihinde bitiyor, hepsinin üzerine 2021 diye yeni tarih basılmıştı."

Corona virüse karşı savaş veren İngiltere ve Birleşik Krallık'ta, yoğun bakımda çalışan bir doktor, hastalıkla mücadelenin cephesinde bazı sağlık çalışanlarının karşı karşıya olduğu gerçekleri BBC'ye anlattı. İngiltere çapında BBC'nin görüştüğü bir çok sağlık çalışanı hastanelerde donanım yokluğundan şikayet ediyor. Medyaya konuşmamaları konusunda uyarıldıkları için yayınlanmak üzere konuşmaktan kaçınıyorlar.

Fakat Orta İngiltere'den bir doktor BBC'ye konuşmayı kabul etti. Kimliğini korumak için asıl ismi yerine haberde doktor Roberts olarak söz edilen uzman, şu bilgileri verdi: "Yoğun bakım üniteleri şimdiden Covid-19 hastaları ile tamamen dolu, acil olmayan bütün ameliyatlar, kanser klinikleri de dahil ertelenmiş. Personel, yatak, en temel antibiyotikler ve solunum cihazı sıkıntısı yaşanıyor.

Bütün bunlar yaşanırken bir de hastalığın yayılışının ne zaman en yüksek düzeyine ya da tepe noktasına geleceği konusundaki belirsizlik var. Bu noktaya 14-15 Nisan tarihleri civarında gelineceği tahmin ediliyor ama daha oraya gelmeden hastane çalışanları güçlerinin sınırına gelmiş durumda.

Fakat daha fazla kaygı veren şey, günde 13 saat yoğun bakımda hastalarla ilgilenen sağlık çalışanlarının, kendilerini korumak için çöp torbaları, plastik önlükler ve ödünç aldıkları kayak gözlükleri gibi malzemeler uydurmaya çalışması. Ülke çapında herkese birbirinden 2 metre mesafede durmak tavsiye edilirken, doğru dürüst koruyucu giysi ve donanımdan yoksun bir çok sağlık çalışanı corona virüs taşıdığı düşünülen hastalara 20 santim mesafede çalışmak zorunda kalıyor."

Ölümcül sonuçlar yaratması ihtimali çok yüksek bu eksiklikler yüzünden doktor Roberts, çalıştığı hastanede bir çok bölümün mevcut koruyucu donanımı kendilerine saklama yoluna gittiğini anlatıyor: "Halbuki bu konuda pragmatik olmak gerekiyor. Şu anda bu malzemeye en çok yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ihtiyacı var. Virüse maruz kalma tehlikesini çok artıran işlemler yürütüyorlar. Fakat onlara normal ameliyathane başlıkları giymeleri söylenmiş. Oysa bunlar delikli ve hiçbir koruma sağlamıyor. Böyle olmaması lazım. O yüzden kafamıza çöp torbaları ya da önlükler geçirmek zorunda kalıyoruz."

Doktor Roberts kendisinin çalıştığı hastaneye henüz hükümet tarafından gönderilmiş bir koruyucu bir malzeme ulaşmadığını ve ellerindeki malzemenin yetersizliğinin kaygı verici olduğunu söylüyor: "Şu anda kullanmakta olduğumuz filtreli yüz maskelerinin tümünün son kullanım tarihi geçip, yeni tarih basılmış. Dün bir maskede son kullanım tarihinin üç kez yenilenmiş olduğunu gördük. İlki 2009, ikincisi 2013 tarihinde bitiyor, hepsinin üzerine 2021 diye yeni tarih basılmıştı."

İngiltere Sağlık Dairesi bu konuda bir açıklama yaparak son kullanma tarihleri yenilenen bütün koruyucu malzemelerin çok sıkı testlerden geçirildiğini, ihtiyacı olan sağlık personeli için koruyucu giysi konusunda bir acil telefon hattının olduğunu da söyledi ama doktor Roberts bu konuda ikna olmuş değil.

Şu anda sadece kendisinin bakımı altında olan ve her biri solunum cihazına bağlanmış üç meslektaşı olduğunu, bunlardan birinin Covid-19 hastalarına bakan bir yoğun bakım doktoru olduğunu ve yeterli koruyucu donanımı olmadan çalıştığını anlatıyor. Diğer iki hasta sağlık çalışanının ikisi de Covid-19 hastalarıyla çalışmayan personel ve bu nedenle koruyucu giysi zaten kullanmadıklarını ama her ikisinin de virüsü muhtemelen hastanede kaptıklarını söylüyor.

Sorunlar bundan da ibaret değil. Doktor Roberts sadece Covid-19 hastalarının değil hastanedeki kimsenin ailelerinin ziyaretine izin verilmediğini anlatıyor: "Şu anda en zorlandığımız şey ailelere, hastalarının artık tedaviden fayda görmediğini, ölmekte olduklarını ya da öldüklerini ama gelip onları göremeyeceklerini telefonda söylemek. Normal koşullarda hastaya refakat eden yakınına 'Elimizden gelen her şeyi yapacağız' deriz. Ama şimdi bunu söyleyemiyorum çünkü her şeyi yapamıyorum. Onlara solunum cihazı bağlayamayabilirim, en iyi hemşirelik hizmetini sunamayabilirim, çünkü hemşirelerin iş yükü çok ağır, antibiyotiklerimiz bitiyor. Dolayısıyla onlara faydası olabileceğini bildiğim her şeyi yapacağımı garanti edemiyorum."

Ulusal Sağlık Hizmetleri', İngiltere'de kaç sağlık personelinin hastalığı kaptığı konusunda kayıt tutulmadığını söylüyor. Oysa Avrupa'da hastalıktan en çok etkilenen iki ülke İspanya ve İtalya bunu yapıyor. İspanya Sağlık Bakanı 27 Mart itibariyle ülkede 9 bin 400 sağlık çalışanının corona virüs pozitif çıktığını açıklamıştı. İtalya'da da 30 Mart tarihi itibariyle yaklaşık 6 bin 500 sağlık çalışanının virüsü aldığı bildirildi. Britanya çapında corona virüs nedeniyle en az 7 sağlık görevlisinin yaşamını yitirdiği biliniyor.

Doktor Roberts İtalya ve İspanya deneyimlerine dayanarak, İngiltere'de de hastalığın en hızlı yayıldığı tepe noktasına iki haftadan az bir süre içinde gelinmesinin beklendiğini anlatıyor: "Eğer vakalarda İspanya ve İtalya kadar hızlı bir artış yaşanırsa açıkça söyleyeyim hapı yutarız. Hazırladığımız bütün ek kapasiteler yakında dolmuş olacak. Normal olarak iki ya da üç saat çalışmak üzere tasarlanmış anestezi cihazlarımız şu anda dört beş gün üstüste durmaksızın çalışıyor, bozulmalar, sızdırmalar olmaya başladı."

Ek yoğun bakım yatakları koyabilmek için hastanede ameliyathaneler ve koğuşlar yoğun bakım ünitelerine dönüştürülmüş ve hastanenin kapasitesi iki misline çıkarılmış. Buralara hastalığı ağır geçiren ve özellikle nefes alamadığı için solunum cihazına bağlanması gerekenler yatırılıyor. Fakat, doktor Roberts yoğun bakım kapasitesini artırmanın hemşirelerin işini çok ağırlaştırdığına dikkat çekiyor:

"Yoğun bakım hemşireleri özel eğitim görmüş ve kritik hastalara bire bir sürekli bakım sağlayan kişiler. Hastaları uyutuluyor olabilir ama onlar hastalarının saçının teline kadar yakından ilgili ve bilgili olurlar. Fakat şu anda ek yataklarla birlikte bir hemşire bazen dört yoğun bakım hastasına birden bakmak durumunda kalabiliyor. Çok zorlanıyor, gözyaşları içinde kalıyorlar. Onlar bu sistemin en önemli parçaları ama işler oradan çökmeye başlayacak"

Rusya'da 954 yeni vaka ile en yüksek günlük artış kaydedildi, artış önceki güne kıyasla yüzde 18'i buldu. Ülkedeki toplam vaka sayısı 6 bin 343’e yükselirken Covid-19 nedeniyle ölenlerin sayısı da 47 oldu.

Son üç günün rakamları düşüş göstermişti. Salgının merkezi ise Pazartesi günü eklenen 591 yeni vaka ile başkent Moskova. Rusya sınırlarını kapattı, 12 milyon nüfuslu Moskova’da ise zorunlu ihtiyaçlar dışında sokağa çıkma yasağı getirildi.

Afrika ülkesi Fildişi Sahili’nin en kalabalık kenti Abidjan'da, kurulmak istenen corona virüs test merkezi, 'İstemiyoruz' sloganları arasında onlarca kişi tarafından yıkıldı.

Genelde emekçilerin yaşadığı Yopougon sakinleri, henüz inşaat halindeki merkeze karşı çıkmalarına sebep olarak, evlerine çok yakın olmasını ve muhitlerinin tam ortasına inşa edilmesini gösterdi. Sağlık bakanlığından bir yetkiliyse, yıkılan yeri tedavi için değil, yalnızca test için kullanmayı planladıklarını ifade etti.

Bu, yalnızca yaklaşık 5 milyon kişinin yaşadığı kentteki değil, ülkedeki de ilk koronavirüs bağlantılı şiddet eylemi. Resmi verilere göre, Batı Afrika ülkesinde yalnızca 261 kişide corona virüse rastlandı, üç can kaybı var.

23 Mart’ta olağanüstü hal ilan edilen ülkede, dünya çapındaki salgına yönelik önlemler alınıyor. Karantinaya alınan ticari merkez Abidjan’a giriş ve çıkışlar neredeyse tamamen engellenirken, bütün ülkede gece sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Okullar, kiliseler ve açık kalması gerekli görülmeyen dükkanlar kapatıldı, etkinlikler iptal edildi.

Her gün 100'ü aşkın insanın hayatını kaybettiği İran'da, son 24 saatte de 136 hasta yaşamını yitirdi ve ölü sayısı 3 bin 739'a yükseldi. İran'daki vakalar ise 2 bin 274 artışla 60 bin 500 oldu. Başkent Tahran'daki bir camide maske takmış gönüllü kadınlar, corona virüs hastanesindeki yataklar için çarşaf hazırlıyor.

Can kaybının azalmaya başladığı İspanya'da son 24 saatte 637 hasta hayatını kaybetti. 13 bin 55 insanı salgına kurban veren İspanya'da Cumartesi günü 950 can kaybı kayıtlara geçmişti. Vaka sayısında dünyada ikinci sırada yer alan İspanya'da 4 bin 273 testin daha pozitif çıkmasıyla Covid-19'a yakalananların sayısı 135 bin 32 oldu. Madrid'deki bir hastanede görev yapan doktor ve hemşireler, kendilerini balkonlarından alkışlayan komşularını selamlıyor.

İsrail’de bir hastane, aile fertlerinin corona virüs hastalarının son anlarında yanlarında olabilmesi için bir çözüm üretti. Bu yöntemle İsrailliler, yatağın etrafını kaplayan camekan dışından yakınlarını görebilecek. Haaretz’in haberine göre, vaka sayısının 8 bin 611, can kaybının 51'e ulaştığı ülkede hastaneler aile üyelerinin kendi hayatlarını riske atmadan veda edebileceği yöntem arayışına girdi.

"Yalnız ölen hastaların hikayeleri beni bir insan ve bir hastane idarecisi olarak şok etti" diyen Tel Aviv İçilov Hastanesi Başkanı Ronni Gamzu, hastaların birinci derece yakınlarının koruyucu giysiler giyerek sevdiklerinin son anlarına yanında olabileceğini söyledi. Gamzu, "Hiç kimse yalnız ölmek zorunda kalmamalı ve İçilov’da bu artık olmayacak. Dünyanın geri kalanının da bizim adımımızı izleyeceğine inanıyorum, olması gereken de bu" diye ekledi.

Ancak koruyucu ekipman sıkıntısı ve hastaneye kaldırılan corona virüs vakalarındaki artış nedeniyle Gamzu’nun bu hamlesini takip etmenin zor olduğu belirtiliyor. Mayanei Hayeshua Hastanesi Başkanı Prof. Mordechai Ravid ise, koruyucu giysi tedarikinde önemli bir eksiklik yaşandığını ve malzemeleri yenilemek için 'sürekli bir savaş' verildiğini aktardı: "Bölgede bu hastalıkla dolmuş küçük bir hastaneyiz ve diğer bölgelere nazaran solunum cihazına bağlı hasta sayımız daha fazla."

Fransa'nın başkenti Paris'te karantina nedeniyle evinden çıkamayan bir kadın pencerede güneşleniyor. 92 bin 839 testin pozitif sonuç verdiği Fransa'da, can kayıpları da 8 bini aştı.

Avrupa'da karantina uygulamayan iki ülkeden biri olan İsveç'te halk güneşli havanın tadını sahillerde ve parklarda çıkardı. Ancak Başbakan Stefan Löfven, sosyal mesafe kurallarına uyulmaması halinde binlerce insanın ölebileceği uyarısını yapıyor.

Tayland'daki Myanmarlı göçmen işçiler, ziyaretçilere kapatılan fil kampında hayvanlara banyo yaptırıyor. Tayland'da şimdiye kadar 2 bin 220 vaka ortaya çıktı, 26 can kaybı var.

Bangladeş'in başkenti Dakka'da bir corona virüs kurbanı son yolculuğuna uğurlanıyor. Tepeden tırnağa koruyucu kıyafet giyen defin ekibi, cenaze namazı kılıyor. Bangladeş'te 12 kişi yaşamını yitirdi, 123 test pozitif sonuç verdi.