Dünya dehşetle izliyor! Afganistan'da son durum... Biden'dan flaş Afganistan açıklaması

Dünyanın gözü kulağı Afganistan'da yaşanan olaylarda...

Birleşmiş Milletler (BM) acil oturum sonrası "çatışmaların derhal durması ve müzakereler yoluyla yeni, birleşik ve kapsayıcı bir hükümet kurulması" yolunda bir çağrı yaptı.

Dünyanın gözü kulağı 'Afganistan'a çevrildi. ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilmesiyle zemin kazanan Taliban, başkent Kabil'e girdi. Ülkenin dış dünyayla kalan tek bağlantısı Kabil Uluslararası Havalimanı olurken, ülkeden kaçmak isteyen binlerce insanın bu noktaya akın etmesi, kan donduran görüntülerin ortaya çıkmasına sebep oldu.

Uluslararası ajanslara ve sosyal medyaya yansıyan kaotik anlarda en az yedi kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. 

Kendilerini uçağın tekerliğine bağlayan iki kişinin kalkıştan kısa süre sonra uçaktan düştüğü anları yansıttığı öne sürülen bir görüntü ajanslara düştü. İsimleri tespit edilemeyen bu kişilerden biri ise uçağa kendilerini bağladıkları ipin kopması sonucu yakınlarda bulunan bir evin çatısına düştü.

İşte Afganistan'daki son durum...

23.09- Biden'dan flaş Afganistan açıklaması

ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan'da yaşanan olaylarla ilgili açıklamalarda bulunuyor. İşte Biden'ın açıklamalarından satır başları: 

Ulusal Güvenlik ekibim ve ben çok yakından takip ediyoruz. Hızlıca planlarımızı uyguluyoruz. Her türlü duruma cevap vermek için. Gördüğümüz hızlı düşüş de dahil. Buraya nasıl geldiğimizi hatırlatmak istiyorum. ABD'nin çıkarlarını... Afganistan'a 20 yıl önce gittik. Bize saldıranları yakalanmak için. Çok ciddi anlamda El-Kaide'ye hasar verdik. Onları yakaladık. Afganistan'da hiçbir zaman merkezi bir ulus kurmak değildi. Amacımız ABD topraklarında terör saldırılarının önüne geçmekti. Birçok ülkede uydu örgütler kuruyor. Bu tehditler bizim desteğimizi gerektiriyor. Bu yüzden terörle mücadele operasyonları yürütüyoruz birçok ülkede. Terörle mücadele kapasiteyi geliştirdik. Net bir şekilde tepeden tehditleri kontrol edebilecek durumdayız.

'Olay beklediğimizden hızlı gelişti'

Göreve başladığımda Trump'ın Taliban ile yaptığı anlaşmayı devraldım. ABD güçleri Trump döneminde zaten azalmıştı. 2500'e asker sayısı düşmüştü. Benim kararım şuydu: Ya bu anlaşmaya sağdık kalacaktım ya da Taliban'la savaşacaktım. Amerikalılar ölmeden hiçbir statüko sağlanmayacaktı. Binlerce ABD'li savaşa girecekti. Üçüncü bir yılına girecekti. 30 yılına. 20 yıldan sonra zor bir şekilde bunu öğrendim. Hiçbir zaman ABD güçlerini çekmek için uygun zaman değildi. Acil durum planları hazırladık. Açıkçası bu olay beklediğimizden hızlı gelişti.

'Gani'ye Taliban'la anlaşmasını söyledim'

300 bin kişilik bir ordu kurduk. Kocaman bir güç oluşturduk. İhtiyaçları olabilecek her şeyi verdik. Maaşlarını bile biz karşıladık. Taliban'ın hava kuvveti yok örneğin. Onlara bu gücü de verdik. Ama şunu veremedik. Savaşacak cesareti veremedik. Hiçbir şekilde 1 yıl daha 5 yıl daha ABD ordusunun orada kalmasının bir fark yaratması söz konusu değil. Ben buna inanıyorum. Afganistan'ın kendi askerleri savaşmayı istemedikten sonra savaşın demek doğru değil. Şimdi stratejik motivasyonumuz rakibimiz Çin ve Rusya bizim milyonlarca dolar harcamamızı isteyecekti. Bu onların işine gelecekti. Gani ile Temmuz'da konuştuğumuz dürüst bir görüşme yaptık. Konuştuğumuz tüm konularda sınıfta kaldılar. Taliban'la anlaşma yapmaları söyledim. Başkan Gani, askerlerin savaşacağını söyledi. Ama hatalı düşünmüş.

'Gördüğüm görüntüler bana dokunuyor'

Kaç nesil daha kızlarımızı oğullarımızı göndereyim. Kaç ABD yaşamı pahasına devam edelim. Acaba buradaki ulusal mezarlığımız da kaç tane daha dikilmesi lazım. Sonsuza kadar kalıp savaşmak hataydı. Bu ABD için yanlıştı. Bunlar bizim tekrar etme lüksümüzün olmadığı hatalardır. Bu bir çoğumuz için acı verici süreç. Afganistan'da gördüğümüz görüntüler bana dokunuyor. Orada savaşan ABD'ler için. Bu çok çok kişisel bir mesele. Ben bu meseleler de hemen hemen herkes gibi uzun çalıştım. Savaş devam ederken Afganistan'a gittim. 4 kez seyahat gerçekleştirdim. Şunu anladım. Afganistan'da neyin ne olmayacağını anladım. Afgan halkına desteğimizi kesmeyeceğiz. Bölgesel diplomasiyi sürdüreceğiz. Afgan halkının en basit hakları için mücadele vereceğiz. İnsan hakları dış politikası tepesinde olmalı çeperinde değil. Bu ekonomik aletlerle, dünyayı arkamıza alarak olur.

'Hava trafik kontrolünü biz aldık'

6 bin askerin bölgeye gönderilmesine onay verdim. ABD müttefiklerin ve sivillerin tahliyesine yardım ediyorlar. Askerlerimiz Havalimanı'nın güvenliğini sağlamaya çalışıyor. Hava trafik kontrolünü biz aldık. Diplomatik varlığımız şuan havalimanında sürüyor. Önümüzdeki günlerde binlerce ABD vatandaşını çıkarmayı düşünüyoruz. Müttefiklerimizin sivillerinin tahliyesini de sağlayacağız. 2000 Afgan'ın ailesinin ABD'ye gelmesi sağlanacaktı. Daha fazla Afgan ve ailesi bu yolla Afganistan'dan çıkartılacak. Büyükelçilikte çalışan Afganları da kapsayacak bu tanım. Neden tahliyeye daha önce başlamadık diyeceksiniz. Afganistanlıların bazıları gitmek istemedi. Hala umutlulardı.

Biden'dan Taliban'a tehdit

Bize güven krizi oluşur dediler. ABD askerleri şuan bunu yürütüyorlar. Bunun riskleri de var. Bunu sürdürürken Taliban'a şunu söyledik. Bize saldırırsanız ABD'nin cevabı çok hızlı ve kuvvetli bir şekilde gelir. Şuan ki askeri görevimiz kısa süre içinde bitecek. Tahliyeleri tamamladıktan sonra askerimiz de geri çekilecek. Bugün şahit olduğumuz olaylar hiçbir askeri gücün ne kadar kuvvetli olursa olsun birleşik bir Afganistan'a yol açamayacağı imkansız. Afganistan'daki görevimiz son yıllarda atılan adımlarla yanlış yola girdi. Ben 4. gelen Başkanım. Bu sorunu 5. bir başkana yöneltmeyeceğim. Bugün bu sorumluluktan kaçmayacağım. En son kara ben de. Çok üzgünüm şuan karşımızda olan gerçeklerden dolayı. Lazer kadar etkili bir terörle mücadele sürdüreceğiz. Hem Afganistan'da hem de dünyanın diğer yerlerinde. Afganistan'ı baştan aşağı değiştirme görevini başaramadık. Ben buna zaten inanmamıştım. Bu bizim ulusal çıkarımız için değil. Bu askerlerimizin için değil. Daha da önemlisi. Bu ülkede bu ulusa hizmet eden askerlere de bir söz verdim. Bu savaşın biteceğini söyledim. Liderlerimiz bunu Vietnam'da yaptı.

22.50 Taliban lunaparkta görüntülendi

22.30- Afganistan İçişleri Bakanlığının eski kıdemli NATO Danışmanı Charlie Herbert, İngiliz hükümetinin, kendi silahlı kuvvetlerine yardım eden Afganların güvenliğinin sağlanarak ülkeden çıkarılmasında yeterince hızlı hareket etmediği eleştirisinde bulundu. Eski İngiliz ordu komutanı Herbert, İngiltere ordusu için çalışan Afgan tercümanların hızlıca ülkeden çıkarılması ve İngiltere'ye yerleştirilmesi için 3,5 hafta önce bakanlara mektup yazdığını fakat göz ardı edildiğini söyledi. Her gün konuştuğu çok sayıda genç tercüman ve ailesinin saklandığını aktaran Herbert, bu kişilerin tahliye edilme şansının artık neredeyse kalmadığını kaydetti. Herbert, "Demek istediğim; şu anda olan şey (tahliyeler) harika ama çok geç. Taliban, havaalanına erişim noktalarını kontrol ediyor. Artık tek kelimeyle çok geç." ifadelerini kullandı.

22.25- Özbekistan'da, Taliban'dan kaçan 20'den fazla Afgan askerinin içinde bulunduğu 2 askeri helikopterin Afganistan sınırı yakınlarında, Surhanderya bölgesindeki pamuk tarlasına indiğine ilişkin görüntüler, sosyal medyada yayınlandı. Gece saatlerinde çekilen görüntüde, Özbek yetkilinin tarlaya iniş yapan 2 helikopterdeki Afgan askerlerine, kim olduklarını ve aralarında yaralıların olup olmadığını sorduğu, Afgan askerlerin de kendilerinin pilot olduklarını söylediği görülüyor. Videoda, bir Özbek yetkilinin "Niye buraya iniş yaptınız ki?" diye sorması üzerine, Afgan askeri Özbekçe, "Afganistan'da savaş oldu. Taliban Kabil'i aldı. Bizler de alandan kaçtık. Başka çare yoktu. Buraya iniş yapmaya mecbur kaldık." şeklinde yanıt veriyor.

21.20 - Afganistan'dan olası bir mülteci dalgası konusuna değinen Merkel, "Ana hedefimiz bize doğrudan yardım edenlerin getirilmesi ancak şu anda Kabil'de hareket kabiliyeti kalmadı. Birçok insan korkuyor şu an için, komşu ülkelerde yaşamlarını sürdürmelerine bakacağız. 2015'teki hatayı tekrarlamak istemiyoruz. Bu tür durumlar için komşu ülkelere yardım ve destek teklif edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

21.05 - KAOS uydu görüntülerinde 

Kabil Havalimanı'nda yaşanan kaos, uydu görüntülerine yansıdı Tailban'ın kontrolü ele geçirdiği Afganistan'ın başkenti Kabil'de tahliye çalışmalarının kaosa dönüştüğü Kabil Havalimanı'nda yaşananlar, uydu görüntülerine de yansıdı. Uydu görüntüleri sağlayan Maxar Technologies adlı şirket, Twitter üzerinden paylaştığı görsellerde, havalimanı ve çevresindeki kalabalığı aktardı.

21:00 - İngiltere'den 200 asker daha

İngiltere, Afganistan'daki İngiliz vatandaşları ve onlar için çalışan Afganların tahliyesine yardımcı olmak için başkent Kabil'e 200 asker daha gönderecek.

20.50 - Özbekistan'dan dikkat çeken açıklama

Özbekistan Cumhuriyet Savcılığı, 2 günde 585 Afgan askerinin bulunduğu 22 askeri uçak ve 24 helikopterin Özbekistan hava sahasını ihlal ettiğini duyurdu.

Açıklamada, dün Hanabad Havaalanı'na iniş yapmak için izin isteyen 314 Afgan askerinin bulunduğu 3 Embraer tipi Afgan uçağının Tirmiz Havaalanı'na yönlendirildiği aktarıldı.

Yönlendirilen söz konusu Afgan uçaklarını takip etmek için havalanan Özbek Mig-29 uçağının ise bu uçaklardan biriyle havada çarpışarak Surhanderya bölgesine düştüğü ifade edilen açıklamada, pilotların paraşütle atladığı kaydedildi.

Açıklamada, böylece son 2 günde 585 Afgan askerinin bulunduğu söz konusu tüm uçak ve helikopterlerin zorunlu olarak Tirmiz Havalanı'na indirildiği ve konuyla ilgili soruşturmanın başlatıldığı vurgulandı.

20.30 - BMGK'dan Afganistan çağrısı

Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele almasının ardından acil toplanan BM Güvenlik Konseyinden, toplantı sonrası ortak bir açıklama yayımlandı.

Afganistan'da çatışmaların derhal durması çağrısında bulunulan açıklamada, müzakereler yoluyla kadınların da eşit katılımının olduğu yeni, birleşik ve kapsayıcı bir hükümet oluşturulması gerektiği bildirildi.

Açıklamada, tüm Afgan ve ülkedeki yabancı vatandaşların güvenliğinin de sağlanması gerektiği çağrısında bulunularak, ülkedeki mevcut otorite krizini çözmek ve Afgan liderliğinde barışçıl bir çözüme ulaşmak için görüşmelerin acilen başlaması gerektiği vurgulandı.

Afganistan'daki ciddi insan hakları ihlallerinden duyulan endişenin de dile getirildiği açıklamada, tüm taraflara insan hakları konusundaki uluslararası norm ve standartlara uyma ve tüm ihlallere son verme çağrısı yapıldı.