Emeklilik, vergi indirimi... Başvuran yararlanıyor!

Erkek çalışanlar askerlikte geçen süreleri, kadınlar ise doğum sonrası boşta geçen sürelerin 2 yıla kadar olan kısmının primini ödeyerek emekliliklerine saydırabilir. Peki, boşa geçen sürelerin emekliliğe saydırabilmek için neler yapılması gerekiyor? İşte detaylar...

Emekli olmak isteyen yüz binlerce kişinin araştırdığı konular arasında en fazla dikkat çekenler askerlik borçlanması ve doğum borçlanması... 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca boşta geçen bazı sürelerin emekliliğe sayılabilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) borçlanma yapılabiliyor. SGK'ya askerlik veya doğum borçlanması yapanların büyük kısmı borçlarını geçmişe yönelik kapatma ve vergi avantajlarının olduğunu bilmiyor. Gelir Vergisi Kanunu’na göre, işçi ve memur statüsünde çalışanlar ile serbest meslek kazancı elde edenler, SGK’ya ödedikleri borçlanma tutarlarını vergi matrahından indirebilir.

Uzun ve kısa dönem er ve erbaş olarak yapılan askerlik süreleri ile yedek subay okulunda geçen süreler için askerlik borçlanması yapılabiliyor. Kadın sigortalılar ise staj sigortası ile normal çalışmaya başladıkları tarih arasında doğan çocukları ile sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocukları için boşta geçen sürelerinin 2 yıla kadar olan kısmı için doğum borçlanması yapabiliyor.

Borçlanmalar sırasında ödenecek prime esas kazanç tutarı serbestçe belirlenebiliyor. Prime esas kazanç tutarı brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişiyor. Borçlanma primi ise prime esas kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanıyor.

2021 yılında borçlanma yapanlar günlük 38.16 TL ile 286.20 TL arasında değişen tutarda prim ödeyecekler. En düşük kazanç üzerinden borçlanma yapanlar 540 günlük askerlik borçlanması için 2021 yılında 20.606.40 TL prim ödeyecek. 18 ay askerlik için en yüksek kazanç üzerinden borçlanma yapanlar ise 154.548 TL ödeme yapacak. Doğum borçlanması her çocuk için 2 yıla kadar olmak üzere 3 çocuk için toplam 6 yıla kadar yapılabilmektedir. Bir çocuk için 720 gün doğum borçlanmasını en düşük kazançtan yapan bir kadın sigortalı 2021 yılında 27.475.20 TL ödeyecek.

Vergi indirimi

Askerlik veya doğum borçlanması yapanların büyük kısmı vergi avantajı olduğunu bilmiyorlar. Gelir Vergisi Kanunu’na göre, işçi ve memur statüsünde çalışanlar ile serbest meslek kazancı elde edenler, SGK’ya ödedikleri borçlanma tutarlarını vergi matrahından indirebilir.

Askerlik ve doğum borçlanmalarının süresi serbestçe belirlenebilir. Sürenin tamamını borçlanma mecburiyeti bulunmuyor. Bu nedenle öncelikle ne kadar borçlanma yapma ihtiyacı olduğu tespit edilmeli.

Ne kadar süre için borçlanma ihtiyacı olduğu tespit edilmeli?

Erkek veya kadın sigortalının asgari prim süresini doldurmak için 320 gün eksiği var ise sadece bu süre için borçlanma yapabilir. Askerliği sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce yapmış olanların sigorta başlangıcı, borçlandıkları süre kadar geriye çekilir.

Kaç gün borçlanılacak ise bu süre için borçlanma talebinin SGK’ya bildirilmesinin ardından, kurum ödenecek prim tutarını tebliğ edecek. Tebliğ edilen tutarın bir ay içinde peşin olarak ödenmesi gerekir.

Borçlanmayı çalışırken yapabilirsiniz

Askerlik ve doğum borçlanması için ödenen primler, ücret geliri elde eden işçi ve memurlar ile serbest meslek kazancı elde edenlerin vergi matrahından indirilebiliyor. Bu haktan yararlanabilmek için borçlanmanın sigortalı olarak çalışırken yapılması gerekir.

İşçi ve memurlar vergi indirimi hakkını kullanabilmek için borçlanmaya ilişkin ödeme belgesini işyerine vermelidir. Belge işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilir. Asgari ücretli bekâr bir kişinin 18 aylık askerlik süresi için şubat ayında 20.606.40 TL prim ödediği varsayıldığında bu tutarın tamamını 2021 yılı kazançlarından indirdiğinde 3 bin lira dolayında vergi indiriminden yararlanır. Başka bir deyişle ödediği paranın 3 bin liralık kısmını vergi indirimi yoluyla geri alır. Yüzde 20 vergi diliminde yer alan kişinin avantajı ise 4 bin lirayı aşar.

Geriye dönük vergi indirimi

Vergi düzeltme hakkından yararlanabilmek için hem borçlanmanın yapıldığı tarihte, hem de düzeltme başvurusu yapılan tarihte sigortalı olarak çalışıyor olmak gerekir. Askerlik ve doğum borçlanması yapanlar daha önce vergi indirimi hakkından yararlanmamış ise beş yıllık zaman aşımı süresince vergi düzeltme talebinde bulunarak geriye dönük indirim hakkından yararlanabilir (Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 16 Temmuz 2019 tarihli özelgesi).

Beş yıllık süre hesabı, ödemenin yapıldığı tarihi izleyen takvim yılından başlar. 2016 yılı ve sonrasında borçlanma yapmış olanlar, bu yıl düzeltme talebinde bulundukları takdirde vergi matrahından indirebilirler. 2015 yılı ve daha önceki tarihte borçlanma yapmış olanların vergi düzeltme hakkı ortadan kalkmış bulunuyor.

Askerlik borçlanması doğum borçlanması vergi avantajı