Enflasyon nedir? Enflasyonu ne belirler? Enflasyonla nasıl mücadele edilir?

Enflasyon, Türkiye'de yıllardır varlığını koruyan ve vatandaşın yüzünü güldürmeyen bir terim olarak hayatımızda. Bu kavramın kimse için iyi bir anlamı olmadığı aşikar. "Enflasyon nedir?" sorusuna birçok açıdan farklı cevap verenler olsa da, asıl tanım olarak 'paranın satın alım gücünün düşmesi' anlamına geliyor. Peki, enflasyonu ne belirler? Vatandaşların en temel ihtiyacını bile karşılamakta güçlük yaşadığı şu dönemde en çok bu sorunla nasıl başa çıkılacağı merak ediliyor. Herkesin aklında, enflasyonla nasıl mücadele edilir? sorusu yatıyor. 

Enflasyon nedir?

Enflasyon, bir para biriminin satın alım gücünün azalması anlamına gelir. Para biriminin satın alım gücü sepetler aracılığıyla, 'enflasyon beklentisi' ya da tahmini olarak kayıtlara geçer. Enflasyon sepeti pek çok ürün ve servisten oluşmalıdır. 

Sepete dahil edilen ürün ve servislerin belirli bir zaman diliminde yaşadığı fiyat artışı, o zaman diliminde para biriminin satın alım gücünün ne kadar düştüğünü gösterir. Enflasyona karşı yaşanan duruma 'deflasyon' denir. Deflasyon para biriminin satın alım gücü arttığında ve fiyatlar düşmeye başladığında yaşanır.

Enflasyonu ne belirler?

Enflasyon sepeti oluştururken, seçilecek ürün ve hizmetler çok önemlidir. Yalnızca 1-2 adet değil bütün ekonominin nasıl etkilendiğini gösterecek ürün ve hizmetler seçilmelidir. Enflasyon sepetlerine gıda, elektrik, ulaşım ve sağlık gibi pek çok madde eklenir.

Bir para birimi değer kaybetmeye başladığında satın alım gücü azalır. Bu şekilde artan fiyatlar aynı paraya giderek daha az ürün alınmasını sağlar. Sonuç olarak ekonomik büyüme kötü etkilenir. Ekonomistler arasında kabul gören fikir enflasyon artışının ülkelerin nakit rezervi oluşturma hızının ekonomik büyüme hızını geçmesi sonucu olduğudur.

Enflasyonla nasıl mücadele edilir?

Enflasyonla yani paranın satın alım gücünün düşmesi ile mücadele edebilmek için izlenebilecek yollardan biri de Merkez Bankası'nın gerekli önlemleri almasıdır. Piyasadaki paranın seviyesini ve akışını kontrol eden Merkez Bankası, enflasyonun kontrolden çıkmasını engellemekle yükümlüdür.

2022 Enflasyon Oranı

2022 yılı Ocak ayında TÜFE yüzde 11,10 oranında arttı. Ocak ayındaki artışla birlikte yıllık enflasyon yüzde 48,69 düzeyinde gerçekleşti.
Yüzde 10,90 oranında artan Gıda ve Alkolsüz İçecekler grubu fiyatları Ocak ayı enflasyonunun temel belirleyicisi oldu.  Grubun enflasyona katkısı 2,76 puan olarak gerçekleşti.

2022 yılı Ocak ayında TÜFE yüzde 11,10 oranında arttı. Ocak ayındaki artışla birlikte yıllık enflasyon yüzde 48,69 düzeyinde gerçekleşti.
Yüzde 10,90 oranında artan Gıda ve Alkolsüz İçecekler grubu fiyatları Ocak ayı enflasyonunun temel belirleyicisi oldu. Grubun enflasyona katkısı 2,76 puan olarak gerçekleşti.

Yüzde 18,91 oranında artan Konut grubu fiyatları Ocak ayı enflasyonunun belirleyicilerinden bir diğeri oldu. Grubun enflasyona katkısı 2,67 puan olarak gerçekleşti.
Yüzde 11,15 oranında artan Ulaştırma grubu fiyatları Ocak ayı enflasyonunun temel belirleyicilerinden bir diğeri oldu. Grubun enflasyona katkısı 1,87 puan olarak gerçekleşti.

Yıllık enflasyona en büyük etki 14,23 puanla Gıda ve Alkolsüz İçecekler, 10,51 puanla Ulaştırma ve 7,43 puanla Konut gruplarından geldi.
C endeksi, (enerji, gıda, içecek, tütün, altın hariç TÜFE) Ocak ayında yüzde 6,94 oranında arttı. Çekirdek enflasyonun ana alt kalemlerinden Temel Mallar grubu fiyatları yüzde 6,15 oranında artarken, Hizmet grubu fiyatları yüzde 7,89 oranında arttı.

Çekirdek enflasyon yıllık artış oranı yüzde 39,45 olarak gerçekleşti. Temel Mallar grubu yıllık fiyat artışı yüzde 48,49, Hizmet grubu yıllık fiyat artışı ise yüzde 29,56 olarak gerçekleşti.
Çekirdek enflasyonun 12 aylık ortalama değişim oranı 2,12 puan artışla yüzde 18,28’den yüzde 20,40’a yükseldi.

Yİ-ÜFE Ocak ayında yüzde 10,45 oranında artmış ve Yİ-ÜFE yıllık artış oranı yüzde 93,53 olarak gerçekleşti.
İmalat fiyatları Ocak ayında yüzde 10,16 oranında arttı. Buna göre yıllık değişim oranı yüzde 90,29 olarak gerçekleşti.
Ara malı fiyatları ise Ocak ayında yüzde 9,84 arttı. Bir önceki yılın aynı ayına göre ara malı fiyatlarında yüzde 106,40 oranında artış kaydedildi.