Eksik primi olanlar dikkat! EYT ile emekli olmak için bunu yapmalısınız: Az bilinen o yöntemler
EYT düzenlemesinde son viraja gelindi. Emeklilik için başvurular düzenlemenin yasalaşmasının ardından başlayacak. Kişiler prim eksiklerini doğum, askerlik ve yurt dışı borçlanmasıyla tamamlayabilecek. Eksik primi olanlar dikkat! İşte tüm detaylar….
EYT düzenlemesinin kısa sürede yasalaşması bekleniyor. EYT'den 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar faydalanabilecek. Düzenlemede yaş şartı bulunmuyor.
SSK’lı EYT’liler 5 bin ile 5 bin 975 arasında değişen prim günleriyle emeklilik hakkı kazanacak.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki kadınlar 7 bin 200, erkekler ise 9 bin prim günüyle yasadan yararlanabilecek.
PRİM EKSİĞİ OLANLAR BAŞVURUYOR
Prim eksiği olanlar ya da primini artırmak isteyenler doğum, askerlik ve yurt dışı borçlanmasına başvuruyor.
1 gün için ödenmesi gereken en düşük prim tutarı günlük asgari ücretin yüzde 32'si. Askerlik ve doğum borçlanması günlük en az 106 lira 75 kuruş. Yurt dışı borçlanması da günlük brüt asgari ücretin yüzde 45'i oranında alınıyor. Bu rakam da 150 lira.
1999 ÖNCESİ EMEKLİ OLABİLİYORDU
1999 yılındaki düzenleme öncesi 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresiyle kadınlar 50 yaş ve üstü, erkekler 55 yaş ve üzerinde kısmi emekli olabiliyordu.
PRİMİ 3600 OLANLAR KAPSAMA ALINACAK MI?
30 Ocak günü Meclis'e gelen EYT düzenlemesi ile 3600 prim günü kapsam dışında kaldı. Yürürlükte olan mevzuata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor.
EYT şartları 1999 yılı öncesine dönerse 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50 ila 55 yaş şartını sağladıklarında emekli olma hakkı kazanacak.
Sigortasız olduğundan ya da sigortası geç yapıldığı için veya eksik yatırıldığından dolayı kişinin primi yetersiz kalabiliyor. Bu durumdaki işçiler, sigortasız çalıştıkları sürelerini, işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde önce arabulucuya gidip sonuç alamazsa açacakları ‘hizmet tespit davası’ ile tespit ettirebilir.
BUNU YAPARSANIZ EYT’DEN YARARLANMA İMKÂNINIZ OLUŞACAKTIR
8 Eylül 1999’dan önce başladığınız bir işte son 5 yıl içinde işten ayrıldıysanız ve sigorta girişiniz de 8 Eylül 1999’dan önceki döneme rastlıyorsa yapacağınız başvuru emeklilik yaşınızı öne çekeceği gibi EYT düzenlemesinden yararlanma imkânınız oluşacaktır.
Eğer, 1999’dan önce işveren sigorta bildirgesi, sigortalı hesap fişi gibi belgeleri SGK’ya bildirmiş ancak prim hizmet belgesi göndermemişse bu durumda 5 yıllık zamanaşımı süresi işlemez.
EYT’DE ASKERLİK BORÇLANMASI
Askerlik borçlanması normalde sigorta başlangıç tarihini öne çekmez, sadece prim gün sayısını artırır. Ancak, askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış kişiler askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihleri borçlanma yaptıkları gün kadar geri çekilir.
Burada askerlik süresi ve 8 Eylül 1999’dan ne kadar sonra sigortalı olunduğu belirleyici oluyor. Borçlanmanın günlük tutarı 69 lira. 18 ay (540 gün) askerlik borçlanması yapanlar 31 Aralık 2022’ye kadar 37 bin 272 lira ödeyerek tüm bu süreleri primine ekletebilir.
DOĞUM BORÇLANMASIYLA EMEKLİLİK
Anneler doğum sonrası ücretsiz izin kullanır ve 2 yıl çalışmaya ara verirse bu süreleri borçlanabiliyor. Borçlanma hakkı 3 çocuğa kadar tanınıyor. Anneler bu yolla 6 yıla kadar doğum borçlanması yaparak toplamda 2160 gün prim kazanabiliyor.
Doğum borçlanması normalde sigortalı işe girdikten sonra yapılan doğumları kapsıyor. Ancak staj döneminde staj sigortası yatmış kadınlar da doğum borçlanması yapabiliyor.
Staj sigortası olmayan sigortalı kadınlar ise eksik günlerini borçlanmayla kapatabilecek.
Öte yandan tüm staj ve çıraklık sigortası olanlar, emeklilik için sigorta başlangıcının bu sigorta tarihlerine çekilmesini yani stajın sigorta başlangıcı kabul edilmesini istiyor.