Fiyatları üçe katlandı, 'Düşmesi zor!'

Halde portakal fiyatları üç katına çıkınca portakal da taneyle alınmaya başlandı. Üretici fiyatların kısa vadede düşmesinin zor olduğunu vurguladı.

Koronavirüs salgını sürecinde bağışıklı sistemini güçlendirme çabalarının vazgeçilmezi olan artan C vitamini talebinin ilk durağı portakalda fiyat artışı dudak uçuklattı. Geçen yıl markette en fazla fiyat artışı, yüzde 79,39 ile portakalda oldu. Mayıs ayındaki aşırı sıcaklar nedeniyle portakal dalında zarar gördü. Ardından gelen sağanak ve selin seralara zarar vermesi, ürün kayıplarını artırdı. Artan talebe karşın rekoltenin düşmesiyle portakalın kilogram fiyatı 8 lira ve üzerine çıktı. Peki, portakaldaki rekolte kaybı bu seneki fiyatlara nasıl yansıyacak? Fiyat artışı devam edecek mi?

Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, konuyla ilgili ntv.com.tr'nin sorularını yanıtladı. Mayıs ayındaki ani sıcaklık artışının portakal ağaçlarında şok etkisi yarattığını ve bu etkinin portakal çiceklerini "yaktığını" ifade eden Ali Çandır, ''Sıcaklıklardaki ani artış etkisinin üzerine de eylül-ekim aylarında oluşan rüzgar, fırtına, dolu ve aşırı yağmur da meyveye zarar verdi'' dedi.

Antalya'ya geçtiğimiz yıl aralık ayında sadece bir günde metrekareye 157,5 kilogram yağmur düştü. Sağanak ve ardından gelen sel suları ildeki birçok tarım arazisi ve seraya zarar verdi.

Sel vurdu, üretim azaldı

Meteorolojik verilere göre Mayıs'ta 1929'dan bu yana ilk defa mayıs ayında hava sıcaklığı 38,8 derece ölçüldü. İlde sıcaklıklar ay boyunca mevsim normallerinin 10-12 derece üstünde seyretti. Portakalın başkenti Antalya, ilkbahar aylarından bu yana küresel ısınmadan nasibini fazlasıyla aldı. Buna bağlı olarak gerçekleşen rekolte kaybına değinen Çandır, ''Biz zaten tüm bu etkileri gördükten sonra yüzde 30 ila yüzde 50 arasında bir kayıp bekliyorduk. Antalya'da şu ana kadar portakalda yüzde 30 azalma oldu. Bu azalış da portakal fiyatlarına yansıdı'' diye konuştu.

Portakaldaki fiyat artışının aylar öncesinden belli olduğunu da sözlerine ekleyen Çandır, ''Rekolte azalışı ile birlikte, doğal afetler portakal kalitesine de zarar verdi. Elde edilen kalitesi düşük ürünler de fabrikalara, portakal suyuna gidiyor'' dedi. Çandır, ''Antalya'ya yüzde 50'lere varan azalmalarımız olduğunu görüyoruz. Geçen yılın aynı döneminde halde 1.70 ila 2.60 lira arasında satttığımız portakal bu sene 6 lira ile 8 lira arasında yer alıyor'' dedi.

TÜİK verilerine göre, 2019 yılında Türkiye'de portakal üretimi önceki sezona göre yüzde 11 oranında azalarak, 1,7 milyon ton oldu. Ayrıca; bu azalış sadece portakalda değil tüm turunçgillerde de görüldü. Yine TÜİK verilerine göre; dünyada 2019/20 üretim sezonunda 94 milyon ton turunçgil üretimi gerçekleşirken, bir önceki sezona göre toplam turunçgil üretiminde yüzde 7 oranında azalma görüldü.

Geçen seneye kıyasla neredeyse 3 kat artan portakal fiyatının düşmesinin zor olduğunu belirten Çandır, ''Fiyatların artması çiftçilerin zararını bir nebze olsun azaltmış gibi görünüyor. Zaten çiftçiye 6 lira maliyeti vardı. 6-7 lira çifçinin ayakta kalmasını sağlayan bir fiyat'' ifadelerini kullandı.

Tüketirken de artık üretiyormuş gibi davranmalıyız diyen Çandır, ''Portakalı belki artık taneyle alamamız gereken bir dönemdeyiz. 3-5 kg alalım yiyemeyince çöpe atalım dememeliyiz. Biraz da bu sebepten fiyat artıyor. Ciddi oranda meyvelerimizi sebzelerimizi heder ediyoruz'' sözlerini kaydetti. Antalya'da portakalın en fazla üretildiği yer Finike'de rekolte beklentileri yarı yarıya düştü. Finike Ziraat Odası Başkanı Halil Sarıçobanoğlu da portakaldaki dikkat çeken fiyat artışı rekolte düşüklüğüne bağladı.

Rekolte düşüklüğünün sebebini de doğal afetlere bağlayan Sarıçobanoğlu, ''Artan fiyatlar üreticinin ayakta kalması için olması gereken noktada. Portakal yok, talep var. Haliyle fiyatlar artıyor'' dedi. Portakal fiyatlarında yükseliş beklediklerini de sözlerine ekleyerek "Yükselmek zorunda çünkü ürün yok'' diye konuştu.