Gezginler ve bilim insanları dağ dağ gezerek yıllardır onu arıyor... Türkiye'de en son 1896'da görülmüştü
Bilim insanları ve gezginler yıllardır şehrin zirvesindeki dağları dolaşıp gizemli bitkiyi arıyor. Bilim insanları ve gezginlerin yıllardır aradığı 'Yitik Lale', Amasya'nın dağlarında aranmaya devam ediyor. Yüz yılı aşkın süredir Türkiye'de görülmeyen bitkinin neslinin tükendiği rapor edildi. Ancak gizemli bitkiden vazgeçmeyen doğaseverler, onu bulma umuduyla dağlarda geziyor.
İlk kez 1892’de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak Avrupa’ya gönderilip ''Tulipa Sprengeri'' adıyla bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896’da doğada görülen bitkinin Anadolu’da varlığının sona erdiği kayıtlara geçti.
UZUN YILLARDIR ARIYORLAR
Gizemli bitki Avrupa’da az sayıdaki özel bahçede süs bitkisi olarak varlığını devam ettirebildi. Çekilmiş fotoğrafı Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olan Yitik Laleyi, botanikçilerden Amasya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yıldırım, uzun yıllardır arıyor.
PEK ÇOK ÇALIŞMA YAPILDI
Yıldırım, “1896’dan bu yana yitik olan Amasya Lalesine bir daha rastlanmadı. Yaklaşık 30 yıldır Amasya’nın farklı bölgelerinde çalışma yaptık. Ama karşılaşamadık” dedi.
AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ
Nisan ve mayıs aylarında doğa gezginleri ile vatandaşların da dağlarda bu türü takip ettiğini anlatan Prof. Dr. Yıldırım, “Amasya Lalesinin ayırt edici özellikleri çiçek yaprakları uca doğru sivrilen mızrak şeklindedir. Kırmızı güzel görüntüsünün arkasında da sarı şeritler var.
TARİHE GEÇMEK İSTİYOR
Benim için en büyük ödül Amasya Lalesini bulan olarak tarihe geçmek olur. Şu anda süs bitkisi olarak çok nadirde olsa Avrupa’daki bahçelerde üretilmektedir. Bizim hedefimiz de doğal vatanı olan Amasya’da görmektir” diye konuştu.
UMUTLA ARAMAYA DEVAM EDİYORLAR
Gümüşlü mahallesi muhtarı Asuman Topuz, Kırklar Dağı’nda lalelerin izini sürdüklerine değinirken, Çakallar mahallesindeki evlerinin bahçesinde yetişen başka türdeki lalelere özenle bakan Ercan Eftelioğlu ve kardeşi Altan Eftelioğlu da kayıp laleleri umutla aramayı devam ettirdiklerini söylediler.
AVRUPA'YA GÖTÜRÜLDÜ
Araştırmacı-yazar Hüseyin Menç ise Kanuni Sultan Süleyman döneminde Amasya’dan lale soğanlarının büyükelçiler aracılığıyla Avrupa’ya götürüldüğünün kayıtlara geçtiğine işaret etti.