Her yıl milyonlarca hasta ölüyordu! Kolon ve rektum kanserinde erken tedavi!

Memorial Bahçelievler Hastanesi’nde 4’üncüsü gerçekleştirilen programda açılış konuşmasını Kolon rektum Cerrahi, Proktoloji ve Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ediz Altınlı, Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Fahrettin Acar, Memorial Sağlık Grubu CEO’su Bora Uludüz, Memorial Bahçelievler Hastanesi Direktörü Sevim Şuekinci yaptı. Alanında uzman doktorların katıldığı sempozyumda kolerektal ve proktolojik cerrahide güncel yaklaşımlar konuşuldu.

 Sağlık Bakanlığı’nın 2023 yılı verilerine göre dünyada 1 milyon 900 bine yakın kolon ve rektum tümörü vakası tespit edildiğini belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ediz Altınlı, bilinen yıllık vakanın 950 bininin kurtarılamadığını söyledi. 

ROBOTİK CERRAHİ İLE 3 BOYUTLU MÜDAHALE 

Kolon ve rektum tümöründe en güncel tedavinin robotik cerrahi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ediz Altınlı, robotik cerrahinin laparoskopik cerrahiden (kapalı cerrahi) farkını anlattı. Prof. Dr. Altınlı, “Kolon ve kalın bağırsağın son kısmı olarak bilinen rektum kanseri artık önlenebilir bir hastalık. Robotik cerrahi ile 3 boyutlu görüyorsunuz. 3 boyutlu görünce daha keskin diseksiyon yapıyorsunuz. Damarlanmaları daha iyi gördüğümüz için daha az kanama oluyor. Hastanın iyileşmesi ve günlük hayatına dönmesi daha hızlı oluyor. Çok ufak bir kesiden tümörü çıkarıyoruz onun için hastanın ağrısı sızısı olmuyor” ifadelerini kullandı.

GAİTADA GİZLİ KAN TESTİ YAPILIYOR 

Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ediz Altınlı, kolon ve rektum tümörlerinin dünyadaki tüm tümörler arasında 3’üncü sıraya yükseldiğini ifade ederek, “Kadın ve erkek hemen hemen eşit görülmekle birlikte bu hastalık erkeklerde biraz daha fazla görülüyor. Sağlık Bakanlığı’nın 2023 yılı verilerine göre dünyada 1 milyon 900 bine yakın kolon ve rektum tümörü vakası tespit ediliyor. Bilinen yıllık vakanın 950 binini ise maalesef kaybediyoruz, bu çok yüksek bir oran. Esasında bu önlenebilir bir hastalık ve bu konuda birtakım tedbirler almak gerekiyor. Sağlık Bakanlığı’nın çok güzel bir uygulaması var. Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Ana Çocuk Sağlığı gibi benzer kuruluşlarda gaitada gizli kan testi yapılıyor. Bu test ücretsiz olarak iki yılda bir yapılıyor, bunu herkesin bilmesi lazım. Çok basit bir testle kolon tümörü varlığını öncesinden tespit ediyoruz” dedi.

AİLEDE VARSA 8 KAT DAHA RİSKLİ 

Tümörlerin gaitada kanamayla kendini belli ettiğini söyleyen Prof. Dr. Altınlı, “Belirtiler tümörün tarafına göre şekil değiştirilebiliyor. Sağ kolon tümörleri sol kolon tümörlerinden farklı. Sağ kolon tümörleri daha çok anemi dediğimiz kansızlıkla kendini belli ediyor ve hastalar genellikle halsizlikle hekime başvuruyor. Sol kolon daha dar ve tümör daraltıcı lezyonlar yaptığı için kabız ve ishal atakları yaşanıyor. Yani hasta 3-5 gün kabız 3-5 gün ishal oluyorsa sol kolon tümöründen şüphelenmemiz gerekiyor. Bakanlığın uyguladığı güzel bir politika daha var; gaitada gizli kanı pozitif olanlara kolonoskopi öneriyor ve 10 yılda bir kolonoskopi yapılması isteniyor. Eğer ailede birinci derecede akrabalarda kolon tümörü varsa şahsın riski 6 ila 8 kat arttığı için yakınının kolon tümörüne yakalandığı yaştan 10 yıl geriden başlıyor. Örneğin babası 50 yaşındayken kolon tümörü olmuşsa oğlunun 40 yaşında kolonoskopi yaptırması, kendini tarattırması gerekiyor” diye konuştu.

İŞLENMİŞ GIDALAR, KOLON TÜMÖRÜNÜ ARTTIRIYOR

Kiloya dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Altınlı, “Her gün yürüyüş, spor yapın. Akdeniz tarzı, sebze ve zeytinyağı ağırlıklı beslenin. Kırmızı etten mümkün olduğu kadar kaçının. İşlenmiş ve tütsülenmiş et yemeyin" dedi. Türkiye’de kolerektal kanserlerde bir artış olduğunu söyleyen Prof. Dr. Altınlı, “Kırmızı et, salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş etler maalesef kolon tümörüne yöneltiyor. Fast food beslenme ve obezitenin artmasıyla kolon tümörü tetikleniyor. Yani şişmanlık ve hareketsizlik negatif bir faktör, hareketli olursak kolon tümörüne yakalanma riskimiz az olur.” dedi.

ERKEKLERDE ORAN DAHA YÜKSEK 

Kolon tümörüne yakalanma oranının erkeklerde daha yüksek olduğunu ifade eden Prof. Dr. Altınlı, “Kuzey ülkelerinde, Amerika ya da Avustralya gibi bazı bölgelerde yaşayan insanların daha fazla kolon ve rektum kanserine yakalanma şanssızlığı var. Aynı zamanda kolon ve ülseratif kolit hastalığı olanların, karın ön duvarına radyasyon veya başka bir nedenle ışın tedavisi alan insanların bu hastalığa yakalanma durumu var. Türkiye’de gaitada gizli kana bakan yaklaşık 683 tane merkez var. Gidelim bu testi yaptıralım, gerekirse kolonoskopi yaptıralım. Çünkü bu önlenebilir bir hastalık” diye konuştu.

Kolon rektum cerrahisinin başarısı yüksek bir ameliyat olduğunu söyleyen Prof. Dr. Altınlı, “Bugün yurt dışıyla bağlantılı Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği’nin de katkılarıyla çok özel bir sempozyum yapıyoruz. Çok yeni teknikler gelişti. Laparoskopik cerrahi zaten yapıyoruz. Robotik cerrahi gündemde, biz robotik cerrahi de yapıyoruz. Şu an en güncel tedavi robotik cerrahi. Dünya standartlarına yakın robotlar kullanıyoruz. En iyi robotlara sahibiz. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Almanya veya Hollonda’da hangi robot varsa bizde de aynı robot var. Biz daha kabiliyetli bir cerrahız onu da çok açıklıkla ifade edeyim” ifadelerini kullandı.

"HASTA DAHA HIZLI TOPARLANIYOR" 

“Robotik Cerrahi genelde halkın inandığı gibi robotun yaptığı bir cerrahi değil. Yani robot kendi kendine yapmıyor. Cerrah yanında kahve içiyor robot çalışıyor diye bir şey yok, robotu zaten cerrah kullanıyor. Bu ameliyatın laparoskopik cerrahi denilen kapalı cerrahiden farkı şu; robotik cerrahi ile bir defa 3 boyutlu görüyorsunuz. 3 boyutlu görünce daha keskin diseksiyon yapıyorsunuz. Damarlanmaları daha iyi gördüğümüz için daha az kanama oluyor. Hastanın iyileşmesi ve günlük hayatına dönmesi daha hızlı oluyor. Çok ufak bir kesiden tümörü çıkarıyoruz onun için hastanın ağrısı sızısı olmuyor. Örneğin hasta ertesi gün kendi yatağını toplayabiliyor. Hastalar robotik cerrahi ile günlük aktivitelerini daha kolay yapabiliyor ve iş yaşantısına dönebiliyorlar. Kolon rektum cerrahı olarak benim ilk tercihim robotik cerrahi. Çünkü daha olumlu sonuç alıyoruz.”