Türkiye, Kahramanmaraş'ta yaşanan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerle felakete uyandı. Şehirler yerle bir oldu, binlerce vatandaş göçük altında kaldı. Toplamda 12 bin 873 kişinin öldüğü depğrem faciasında arama-kurtarma çalışmaları 4'üncü gününde de devam ediyor. Çalışmalarda; termal kameralar, ses dinleme cihazları ve çeşitli teknolojilerden yararlanılsa da uzmanlara göre en sağlıklı ve doğru veriler eğitimli arama-kurtarma köpekleri aracılığıyla sağlanıyor. Peki bu köpeklerin sırrı ne?
Milliyet'te yer alan habere göre; 2020 yılında dönemin Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Başkanı Dr. Mehmet Güllüoğlu, termal kameralar ya da ses dinleme cihazlarına göre eğitimli arama-kurtarma köpeklerinin çok daha doğru ve etkili sonuçlar ortaya koyduğuna dikkat çekmişti. Türkiye'yi yasa boğan son depremlerde hem Türkiye'deki hem de Almanya, İsviçre, ABD, Yunanistan, Japonya, Almanya gibi dünyanın dört bir yanından gelen arama-kurtarma köpekleri görev alıyor. Enkazlarda görev yapan can dostlarımıza ilişkin AKUT Arama Kurtarma Derneği Koordinasyon Sorumlusu Mustafa Aygün ve Rumeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Veteriner, İç Hastalıkları ve Psikoloji Uzmanı Prof. Dr. Tamer Dodurka, Milliyet.com.tr'ye dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Türkiye'nin yakın geçmişine damga vuran depremlerden sonra eğitimli arama-kurtarma köpekleri bir kez daha sahada ekiplere destek vermeye devam ediyor. 1999'da Gölcük ve Düzce'de, 2011'de Van'da, 2020'de Elazığ ve İzmir'de enkaz çalışmalarında görev yapan can dostlarımız son olarak Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 depremleri sonrasında da arama çalışmalarında görev yapıyor. AKUT ve AFAD haricinde yurt dışından Türkiye'ye yardım için başka ülkelerden gelen yardım ekiplerinin köpekleri de sahada yer alıyor.
Şu anda devam eden arama çalışmalarında kaç eğitimli arama-kurtarma köpeğinin yer aldığına ilişkin tahmini rakamlar veren AKUT Koordinasyon Sorumlusu Mustafa Aygün, şunları söyledi:
CİDDİ EĞİTİMLER ALIYORLAR
Köpeklerin enkaz altındakileri nasıl bulabildiği birçok kişi için merak konusu. Veteriner, İç Hastalıkları ve Psikoloji Uzmanı Prof. Dr. Tamer Dodurka arama-kurtarma köpeklerinin enkaz altında kalanları bulmak konusunda ciddi eğitimler aldığını belirterek, "Aldıkları eğitimlerle canlı ve cansız insan bedenine ait koku duyuları geliştiriliyor. Bu sayede de doğru tespitte bulunabiliyorlar" diye konuştu.
KALABALIK OLAMAMASI ÖNEMLİ
Peki köpeklerin enkaz alanlarında etkili şekilde kullanılabilmesi için hangi şartların sağlanması gerekiyor? AKUT Koordinasyon Sorumlusu Mustafa Aygün, arama-kurtarma köpeklerinin enkazda daha sağlıklı sonuçlar verebilmesi için çevredeki kalabalığın uzaklaştırılması gerektiğine dikkat çekti. Yani enkazda canlı insan dokusunun yaydığı kokunun arama-kurtarma köpekleri tarafından daha sağlıklı ölçülmesi için enkaz çevresinde başka insanlara ait kokuların olmaması daha iyi sonuçlar sağlıyor.
BULUNCA OTURARAK YERİNİ GÖSTERİYOR
Enkaz altındaki vatandaşlara ulaşmak için en pratik yöntemin hâlâ köpekli aramalar olduğunu belirten Mustafa Aygün, canlı ve ceset arayan köpeklerin yanında ses kayıt cihazlarının da belirli tekniklerle kullanıldığını kaydetti. Aygün, kurulan ses sistemlerinin verdiği uyarıyla en çok ses gelen alana yoğunlaşıldığını ve tam noktaların belirlenmesi için köpeklerin devreye girdiğini ifade etti.
7-8 YIL SAHADA GÖREV YAPABİLİYORLAR
- Türkiye'de her yıl arama-kurtarma köpekleri çeşitli standartlara göre seçiliyor ve sertifikalanarak deprem, çığ ve çeşitli afetlerde kullanılmak üzere 2 yıl boyunca eğitiliyor.
- AFAD, 40'a yakın köpekle kurulan arama-kurtarma köpeğiyle kurulan ağını genişletirken, en fazla arama-kurtarma köpeğine sahip olan ülke ise 200 bin ile Almanya.
- Eğitimlere başlamak için en az 18 aylık olması gereken köpekler, 7 ila 8 yıl sahada destek amaçlı kullanılabiliyor.
TEKNOLOJİNİN TIKANDIĞI YERDE KÖPEKLER DEVREDE
Enkaz alanlarında hayat kurtaran eğitimli köpekler kısa süre içinde önemli veriler topluyor, 30-40 dakika canlı dokuların kokusunu araştırdıktan sonra uzun süreli dinlenmelere ihtiyaç duyabiliyorlar. Ancak teknolojik cihazların gösteremediği önemli noktaları, köpekler burunlarıyla tespit ederek enkazdakilere daha hızlı ulaşımı sağlıyor.