İhracatta yeni rekor... Yüzde 8,4 arttı! Bakan Bolat açıkladı: 20 milyar 903 milyon doları aştı

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, temmuz ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı. Bakan Bolat "İhracatımız Temmuz ayında yüzde 8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle tarihin en yüksek Temmuz ayı ihracat değerine ulaşılmıştır" dedi.

Bolat açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Yerinde Dönüşü projesi başlatıldı. Bu noktada şu ana kadar 146 bin hak sahibi müracaat etti bundan büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Maliyet tasarrufu sağlamak adına hem kalıcı konut inşaatlarını dükkanların inşaatlarını hızlandırmak adına bu çalışmalar başlatıldı. Konutlar için 500 bin TL hibe, artı 500 bin ile 800 bin arası kredi verilmesi, iş yerleri için 250 bin TL hibe ve 250 bin TL ile 500 bin TL arasında büyüklüğüne göre kredi verilmesi kararlaştırıldı. Krediler 2 yılı geri ödemesiz, 10 yıl vadeli ve faizsiz olarak verilecek.

Hak sahipleri açısından çok büyük avantajlı şartlarda kalıcı konutlar ve iş yerlerinin tamamlanması sağlanacak. Şehirlerimizin yeniden imar çalışmaları iki kat hızlandırılmış olmaktadır.

6 Şubat asrın depremi 13.5 milyon insanımızı 11 vilayetimizi ve onların ilçelerini etkileyen dünyanın en büyük felaketlerinden biriydi. 51 bin canımızı aldı götürdü bu nedenle büyük yıkımı kısa bir sürede ayağa kaldırmak konusunda hükümetimiz bütün kaynaklarını, imkanlarını ve çalışmalarını seferber etmiş durumdadır. Ayrıca ulaşım yolları, iletişim, enerji altyapıları, yol, elektrik hatları da büyük hasara uğramıştı. 

"DEPREMZEDELERİ UNUTMAYA ASLA HAKKIMIZ YOK"

Cumhurbaşkanlığı Bütçe Başkanlığımız depremden kısa bir süre sonra büyük bir çalışma yaptı. 6 Şubat depreminin ülkemize, can kaybı ve yaralılarımızın dışında maddi anlamda maliyeti 2 trilyon TL, yani mart ayındaki kurla 104 milyar dolardı.

KÜRESEL EKONOMİDEKİ GELİŞMELER VE BEKLENTİLER

Bakanlığımızca atılan tüm bu adımlarla birlikte depreme ilişkin kararlı çalışmalarımızı göstermek amacıyla iş dünyamızla birlikte iki büyük ve yıkıcı depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta Dış Ticaret Rakamlarının açıklanmasına karar verdik.

Bu kapsamda sizlerle yurt içi ve yurt dışı gelişmelerle birlikte Temmuz 2023 dönemine ait Dış Ticaret verilerimize ilişkin değerlendirmelerimizi paylaşmak istiyorum.

Bilindiği üzere, 2023 yılında küresel üretimde ve dış ticarette oldukça zayıf bir seyir gözlenmektedir. Nitekim 2023 yılı Ocak-Mayıs dönemde küresel mal ihracat hacmi %0,2 oranında daralmıştır.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Küresel Ekonomik Görünüm Temmuz 2023 güncellemesine göre, küresel büyümenin, 2022 tahmini olan %3,5 seviyesinden 2023 yılında %3,0'a gerilemesi beklenmektedir.

2023 yılı için en önemli ticaret partnerimiz olan Avro Bölgesinin bu sene %0,9 büyüme göstermesi beklenirken, ABD için büyüme beklentisi %1,8 olarak açıklanmıştır.

Küresel ticaret büyümesinin, 2022'deki %5,2 seviyesinden 2023'te %2,0'a gerilemesi, 2024'te ise %3,7 ile tarihsel ortalamanın altında kalmaya devam etmesi beklenmektedir. (2000-2019 ortalaması %4,9).

2023 yılı Temmuz ayı PMI (İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi) verileri de küresel talebin bir müddet daha zayıf seyredeceğine işaret etmektedir.

Açıklanan Temmuz ayı öncü PMI göstergeleri Avro bölgesinde 42,7, en büyük ticaret ortağımız Almanya’da 38,8, İngiltere’de 45,3 ve ABD’de 49’la 50 eşik değerin altında kalmıştır.

TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER

Pandemi ve devamındaki Rusya-Ukrayna savaşının üzerine gelen deprem felaketine karşın ülkemiz ekonomisi, 2023 yılının ilk çeyreğinde de büyüme trendini koruyarak son 11 çeyrektir kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür (2023 ilk çeyrek büyüme: %4,0).

İhracatımızda da benzer performansı göstermeye devam ediyoruz. 2021 yılında, tarihinde ilk defa %1 seviyesinin üzerine çıkan küresel ihracattan aldığımız payı; 2022 yılında %1,02’ye; 2023 yılı ilk çeyreğinde ise %1,04 oranına yükselttik.

Söz konusu gelişmelere paralel olarak, deprem felaketinin ekonomik etkilerinin telafi edilmeye başlandığını da gözlemliyoruz.

Mayıs 2023 itibarıyla istihdamda, geçen yılın aynı ayına kıyasla 858 bin kişi ve pandemi öncesine göre (2020 Ocak) yaklaşık 4 milyon kişi artış yaşanmıştır.

İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı, Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %76,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Böylece Şubat ayında yaşanan deprem felaketi ardından kapasite kullanım oranı son 10 ayın (2022 Eylül: %77,3) en yüksek değerini almıştır.

Turizmde de pandemi nedeniyle yaşanan zorlu sürecin akabinde, Rusya ve Ukrayna savaşı ile gelen belirsizliklerden sonra, TÜİK verilerine göre, bu sene 2022 yılını ilk yarısına kıyasla ülkemize gelen turist sayısı %21 artışla 22,2 milyon kişi oldu. İlk altı ayda turizm gelirimiz ise %27 artışla 21,7 milyar Dolar oldu. Gecelik ortalama harcama da beş yıl önce 67 (2018 yılı) dolarken 100 dolara yükseldi.

İHRACATTA REKOR

İhracatımız Temmuz ayında %8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle tarihin en yüksek Temmuz ayı ihracat değerine ulaşılmıştır.

2023 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise ihracatımız küresel üretim ve ticaret de düşüş ile deprem felaketine rağmen geçtiğimiz yılki seviyelerine yakın 143 milyar 435 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (Bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatımız yılın ilk altı ayında %0,6 oranında düşmüştür.)

Temmuz ayı itibarıyla son 12 aylık ihracat ise %2,1 oranında artış ile 253 milyar 379 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Bu sonuç küresel üretimdeki ve özellikle en büyük ihracat pazarlarımız olan AB ülkelerindeki durgunluğa, dünya ekonomisinde zayıflayan üretime ve ticaret hacmine ve ayrıca dünya ticaret fiyatları ile Emtia fiyatlarındaki ciddi düşüşe rağmen başarılmıştır.

Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, motorlu kara taşıtları ihracatı %36,0 oranında artarak 2,4 milyar dolar; kazan ve makine ihracatı %24,9 oranında artarak 1,9 milyar dolar; elektrikli makine ve cihaz ihracatı ise %30,7 oranında artarak 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Önemle vurgulamak istediğim bir diğer gelişme ise katma değerli ihracattaki artıştır.

Bu kapsamda, 2022 yılında %36,9 olan orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı, bu yılın ilk yedi ayında %40,8’e yükselmiştir.

TEMMUZ AYINDA YÜZDE 11 ARTIŞ

Önümüzdeki dönemde de katma değeri yüksek ürünlerin üretimini ve ihracatını artırarak daha fazla değer yaratılmasını sağlayacak ve sürdürülebilir refah artışlarını elde edeceğiz.

Temmuz ayında ithalatımız ise %11,1 artışla 32 milyar 475 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Ocak-Temmuz dönemde ithalatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,1 oranında artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaşmıştır.

İthalattaki artış önemli oranda işlenmemiş altın ithalatından kaynaklanmaktadır. Nitekim bu dönemde işlenmemiş altın ithalatı 12,5 milyar dolar, yani %180,4, artarak 19,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2022 yılında ithalattaki artışın temel belirleyicisi olan enerji ithalatı ise %26,0 oranında gerileme ile 41,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Bir önemli sevindirici husus ise, TL ile yapılan ithalattaki artıştır. Ocak-Temmuz döneminde TL ile ithalatımız %157,1 artarak 309,5 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu artış ödemeler dengesi finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir.