Caz piyanisti ve şarkıcı Bozkurt İlham Gencer, bugün Google'da en çok aratılan isimlerden biri oldu. 2. Sayfa programına konuk olan İlham Gencer, Türkçe sözlü pop müziğini başlatan kişidir.95 yaşında olmasına rağmen şarkı söylemeye devam eden ünlü isim, Türkiye'nin ilk piyanist şantörlerinden biridir. Peki, İlham Gencer kimdir, kaç yaşında, nereli? Caz müziğin yaygınlaşmasını sağlayan ünlü piyanist ve şarkıcının hayatına gelin göz atalım. İlham Gencer ne iş yapıyor? İşte, İlham Gencer'in işi ve hayatı...
İLHAM GENCER KİMDİR?
Bozkurt İlham Gencer 27 Ağustos 1926'da İstanbul'da dünyaya geldi. Gencer, Türkiye'nin ilk piyanist şantörlerinden biridir. Türkiye'de caz müziğinin yaygınlaşmasınakatkıda bulundu ve Türkçe sözlü pop müziğini başlattı. Günümüzde hala aktif olarak şarkı söylemektedir.
5 yaşındayken ilk bestesini yaptı
İlham Gencer müziğe ilk defa 1931 yılında başladı. Müziğe başladığında henüz beş yaşında olan Gencer müziğe annesinden aldığı derslerle ve evlerindeki konsol piyanoyu çalarak başladı. Gencer, nota bilmemektedir, doğaçlama çalıp söyler. Bu bilgileri kendisiyle yapılan bir röportajda söylemiştir. İlham Gencer henüz 5 yaşındayken ilk bestesi olan "İlham Vals"i besteledi ve ilk konserini yine aynı yaşta Saray Sineması'nda verdi.
Ünlü piyanist, 1938 yılında henüz 12 yaşındayken Mustafa Kemal Atatürk'ün cenazesinde çıkan kargaşada tören atlarının altında kaldı ve başından yaralandı. Gencer bundan dolayı 3,5 ay Teşvikiye Sağlık Yurdu'nda yattı.
1943 yılında Gencer, "Beyoğlu Erkek Lisesi"nden mezun oldu. Amatör müzik hayatına Halk Evleri'nde başlayan İlham Gencer, müzik hayatına 1944'de Beyoğlu’nda profesyonel olarak devam etti. İlham Gencer, dönemin ilk yerli caz grubunda piyanoda yer alırken, trompette Badi Kemal, klarnette Mehmet Akter, vokalde Türkan Pasiner yer aldı. Bu grup üç kişiden oluşuyordu ve1949 yılında kuruldu.
Berkant'ı ünlü yaptı
İlham Gencer, 1949’dan 1963’e kadar İstanbul Radyosu'nda program yaptı. Bu dönemlerde şarkılar hep yabancı dillerde söyleniyordu. O tarihlerde televizyon henüz ortada yoktu, bu yüzden rayo çok önemliydi. İlham Gecer'in radyoda ilk kez tanıttığı şarkıcılardan biri de Berkant'tı.
Katibim şarkısının hit olduğu yıllar
Gencer, Amerikalı şarkıcı Eartha Kitt'e 1950'li yılların başında "Kâtibim" şarkısını öğretti. Kitt 1953'te bu anonim şarkıyı caz tarzında ve eğlenceli İngilizce ve Türkçe sözlerle seslendirdi. Diğer adıyla "Üsküdar'a Gider İken" şarkısı dünya çapında hit oldu.
Üç yalı fiyatında konser piyanosu
1953 yılında İlham Gencer, kendisine ait ilk piyanosu olan bir "Steinway" konser piyanosunu, Koç ve Sabancılar'ın da katıldığı bir müzayededen tam otuz bin lira para vererek aldı. Gencer'e göre o tarihte bu paraya üç yalı satın alınabiliyordu.
O kulüpten yıldızlar geçti...
1960'da Gencer, İstanbul Şişli'de Site Sineması'nın da bulunduğu binada kendisine ait olan "Çatı Kulübü"nü açtı. Gencer'in birçok şarkıcıyı müzik dünyasına kazandırdığı bu kulüp için "Türkiye’nin bir tür özel konservatuvarıydı" demiştir. Gencer, bu kulüpte yetiştirdiği bazı şarkıcıların da kendi üsluplarını ortaya çıkarmalarına fırsat tanıdı.
Gencer'in kulübünde kimler kimler sahneye çıkmadı ki...
Eski eşi Ayten Alpman'dan Ajda Pekkan'a, Cem Karaca'dan Barış Manço'ya, Emel Sayın'dan Metin Ersoy'a, Füsun Önal'dan Fikret Kızılok'a birçok isim onun kulübünde sahneye çıktı. Bu dönemde misafir ettiği sanatçılar arasında Timur Selçuk, Yurdaer Doğulu, Erkut Taçkın, Cahit Oben, Cahit Berkay gibi müzisyenlerle Moğollar ve Silüetler gibi gruplar da yer alıyordu.
Bu şarkıcıların İlham Gencer'in kulübünde ilk başlarda caz ve pop tarzında şarkılar söylüyordu. Daha sonra bu sanatçılar bu şarkıcılarkendi bilinen tarzlarına döndüler. İlham Gencer, burada çeşitli şarkıcılarla oluşturduğu gruba "Los Çatikos" adını verdi.
Bob Azzam'ı meşhur etti
Gencer, 196'de "Çatı Kulübü"nde Lübnan asıllı Fransız şarkıcı Bob Azzam'ın dünyada meşhur etti. "C'est écrit dans le Ciel" adlı şarkıyla meşhur olan Bob Azzam, Fecri Ebcioğlu'nun yazdığı bu şarkıyı eğlenceli sözlerle Türkçe olarak seslendirdi.
Türkçe söylenmiş ilk pop şarkı
Bu şarkı Türkçe söylenmiş ilk pop şarkı olarak tarihe geçti. O zamana kadar Türkiye'de pop şarkılar Türk şarkıcılar tarafından İngilizce, İspanyolca, Fransızca ve İtalyanca söyleniyordu. Bu şarkının adı şimdilerde "Bak Bir Varmış Bir Yokmuş" ve ilk olarak 78 devirli taşplak formatında, ardından da 45'lik vinil plak olarak yayınlandı. Daha sonra bu şarkı ülke çapında büyük bir ilgiyle karşılandı. Bu şarkı kendinden sonra gelen bu tarz şarkılara öncülük yaptı.
Bak Bir Varmış Bir Yokmuş'un başarısı
O yılları takip eden senelerde daha yüzlerce yabancı şarkıya Türkçe sözler yazıldı. Türk ve Avrupalı şarkıcılar tarafından plaklar yapıldı. Yani, "Bak Bir Varmış Bir Yokmuş" Türkiye'de on yıl kadar sürecek olan "aranjman" müzik akımını başlatan şarkı olarak Türk pop tarihine geçmiş oldu.
İlham Gencer, Hürriyet gazetesi tarafından 1965'de ilk defa düzenlenen ve sonradan gelenekselleşecek olan "Altın Mikrofon" yarışmasında söylediği "Zamane Kızları" şarkısıyla yarışmada ilk 10'a girdi. Yarışmanın birincisi ise "Gençliğe Veda" şarkısıyla Yıldırım Gürses oldu. Gencer'in şarkısı yayıncı tarafından 45 devirlik vinil plak olarak da basılıp müzik marketlere dağıtıldı.
AİLE HAYATI
İlham Gencer iki defa evlendi. Gencer ilk olarak 1953’te şarkıcı Ayten Alpman’la evlendi ve çift 1961'de boşandı. İkinci evliliğini ise Necla Gencer'le gerçekleştirdi. İlham Gencer'in Bora Gencer, Ayşe Gencer ve İlhan Gencer isimli çocukları da müzikle ilgilendiler. Dünyaca ünlü opera sanatçısı Leyla Gencer, İlham Gencer'in amcasıyla evliydi. Gencer, 1960 yılında vergi rekortmeni oldu. 1997 yılında 50. sanat jübilesi yapıldı.
Gencer, on yıl kadar önce “İstanbul’un Güzelliklerini Koruma ve Yaşatma Derneği”ni kurdu. Gencer, kendisini koyu bir Türk milliyetçisi olarak tanımlıyor. Alparslan Türkeş'e uzun yıllar danışmanlık yaptı. Ünlü piyanist, İstanbul'dan MHP milletvekili ve belediye başkan adayı oldu. 2008'de mahkeme kararıyla asıl adı olan "İlham Osman Gencer"deki Osman'ı sildirdi ve adını "Bozkurt İlham Gencer" yaptı.
1970'lerde çok popüler olan ve eski eşi Ayten Alpman'ın seslendirdiği "Memleketim" şarkısının, içinde Türklük, vatan, bayrak kavramları yer almadığı gibi, aslında bir Musevi şarkısının aranjmanı olan bu şarkının Kıbrıs Harekâtı vesilesiyle de millî şarkı diye topluma yutturulduğunu, bunda eski eşinin bir kabahati olmadığını, onun sadece kandırılmış olduğunu ileri sürdü. Ona göre bu da Türkiye'de uzun yıllardır uygulanagelen "müzikte asimilasyon” projesinin bir parçasıydı. Günümüzde İlham Gencer, Pera Palas'ta performans vermeye devam etmektedir.
PLAKLARI
"Bak Bir Varmış Bir Yokmuş", 1961. 78 devirli bu taşplakta kendisine "Karakediler" vokal grubu eşlik ediyordu.
"Zamane Kızları", 1965. Altın Mikrofon yarışması finalisti olan şarkı, 45'lik plak olarak Hürriyet gazetesi tarafından bastırtıldı.
"Volare", 45'lik vinil plak, T.C. Basın-Yayın ve Turizm Bakanlığı'nın Milano'da bastırttığı plak.
"Yalnız Tek Bir Gece / Ne Olur Yapma", Odeon plak. 45'lik vinil.
“Bir Yaşayan Çınar”, 28 Nisan 2009. Elenor Plak. (Sanat yaşamının 60. yılı vesilesiyle yayımlandı)