IMF nedir, neden var? IMF nasıl çalışır? IMF nasıl bir fayda sağlar?

 IMF nedir, neden var? sorusu gündemde. Global bir kuruluş olan bu 'Uluslararası Para Fonu' 1944 yılında Dünya Bankası ile birlikte kuruldu. Peki, Türkiye'de yaşayan birçok vatandaşın yakından tanıdığı IMF nasıl çalışır? İkinci dünya savaşı sonrası stabilite sağlamak için hayata geçen IMF hakkında birçok detay merak konusu oldu. IMF nasıl bir fayda sağlar? sorusuna yanıt aranıyor.

CAN MUTABAKANİ

IMF nedir, neden var?

Açılımı nternational Moneytary Fund olan fakat Türkçe'de karşılığı Uluslararası Para Fonu olan IMF, 1944'te Dünya Bankası ile birlikte kuruldu ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra hayat geçti. IMF, o günden beri üyesi olan ülkelere döviz rezervi, borsa ve borçlanma gibi konularda destek olur.

Açılımı “International Money Fund” yani uluslararası para fonu. IMF'nin varoluş sebebi ise üye ülkelere finansal destek ve tavsiye vermek. Uluslararası para sisteminin de kurucusu olan IMF uluslararası ticareti desteklemek amacıyla döviz fiyatlarıyla da ilgileniyor. Üyesi olan ülkelere makro-ekonomik tavsiyeler veren IMF bu sayede bütçe, hazine, döviz rezervi ve borçlanma gibi konularda olumlu sonuçlar alıyor. Kötü günler geldiğinde ve ekonomik kriz yaşandığında üye ülkeler IMF’yi borç almak için aracı bir kurum olarak kullanabilir.

 IMF nasıl çalışır?

IMF, üyelerin harçlarıyla çalışıyor. Yani üye ülkelerin hepsi ekonomileri boyutunda bir harç ödüyor. Ödedikleri harca göre de oy hakkı ve borçlanmaları gerekirse ne kadar borçlanma hakları olduğu belirleniyor. 

Yani ülkenin ekonomisi ne kadar büyükse o kadar sözü vardır. Bu yüzden Amerika Birleşik Devletleri %17.44 katkı payı sağlarken Seyşeller %0.005 sağlıyor. IMF onayladığı takdirde üye ülkeler harçlarını kendi para birimleriyle dahi verebiliyor. Şu ana kadar IMF’den üye ülkelere aktarılan miktar yaklaşık 300 milyar dolar.

IMF nasıl bir fayda sağlar?

IMF dünyaya olan yardımını yıllık denetim şeklinde sunuyor. Yılda bir yaptığı denetimi ülke, bölge ve global çapta yapıyor. Denetleme sonucu oluşturulan politikalar bir sene boyunca geçerli oluyor. Öte yandan IMF üyesi ülkeler, maddi yardım talebinde bulunabiliyor.

Bir ülkede yaşanan ekonomik krizin sebepleri ani bir ekonomik şok ya da yanlış verilmiş makro ekonomik kararlar olabiliyor. Sebebi ne olursa olsun ekonomik kriz bir ülkede ya devalüasyona ya da döviz rezervlerinin erimesine yol açıyor. Global ticaretin stabilitesini misyon edinmiş olan IMF ülkeleri, bulundukları krizden çıkaracak nakiti sunsa da bu borç karşılıksız değil.

KOŞULLU BORÇ

IMF borçları beraberinde çoğu zaman IMF tarafından yönetilen bir ekonomik reform planı getiriyor. Çoğu ülke tarafından insan haklarına aykırı ve etik dışı sayılan bu sistem IMF kredisi kullanan yönetimlerin genelde oy kaybetmesi ile sonuçlanır. IMF kredisi kullanmak ekonomik olarak doğru fakat politik olarak yanlış bir hamle kabul ediliyor.