İnşaat sektörü zorda! Maliyetlerdeki büyük artış sektörün belini büktü… Dev markalar konkordato talep etti! Tek çare: Tasfiye
İnşaat maliyetlerindeki artış kamu ile çalışan müteahhitleri zor durumda bıraktı. Enflasyon hesaplaması nedeniyle fiyat farklarını maliyete yansıtamayan inşaat sektörü, batma noktasına geldi. Artan maliyetler nedeniyle projeler ya yarıda kalıyor ya da hiç başlanmıyor. Öte yandan krediye ulaşma imkânları çok zorlaştı. Krediye ulaşsanız bile faiz oranları çok yüksek. Sektörde konkordato başvurularında yaşanan artış da henüz 2024 yılının ilk altı ayında geçen senenin tamamındaki sayıyı geçti.
Son zamanlarda artan inşaat maliyetleri özellikle kamu ile çalışan müteahhitleri zora soktu. Binlerce müteahhit ticaret yapamaz duruma geldi. Doların hızlı artışı, enflasyonun hızlı artışı inşaat maliyetlerini ciddi oranda arttırmış durumda. Malzeme ve işçilik maliyetlerindeki beklenmedik artışların önüne geçilemiyor.
Bazı büyük inşaat şirketleri can çekişir hale geldi. Konut üreten inşaat firmaları yaptıkları evleri satamazken, taahhüt şirketleri de zor durumda kaldı.
20 BİN İHALE
Şu anda irili ufaklı devam eden yaklaşık 5 bin kamu ihalesi var. Bunlara belediyelerin ihalelerini de eklediğinizde rakam 20 binin üzerine çıkıyor.
Artan maliyetler karşısında fiyat farkını istedikleri düzeyde alamayan bu müteahhitler her gün zarar hanesine biraz daha zarar ekliyor.
SÖZLEŞMELER TASFİYEYE İZİN VERMİYOR
Bazı firmalar işi tasfiye ederek sonlandırmak istese de sözleşmeler buna izin vermediği için müteahhitler de yavaş yavaş batmaya başlıyor.
FAİZ ORANLARI YÜKSEK
Yüksek faiz oranları ve enflasyon, inşaat projelerinin maliyetlerini daha da artırıyor. İnşaat kredilerinin faiz oranlarının yükselmesi, projelerin finansmanını zorlaştırıyor ve bu da birçok müşterinin projelere başlamasını geciktiriyor. 2023 yılında, inşaat sektöründeki firmaların %90'ı yüksek faiz oranlarını önemli bir sorun olarak nitelendirdi.
DEMİR FİYATLARINDA BÜYÜK ARTIŞ
Fiyat artışları en çok demir de hissedildi. 2022 ve 2023 yıllarında fiyatı katlanarak artan demirde bu yılın ilk yarısında görülen artış 2 yıllık toplam artışı aşarak iki katına yükseldi. Geçen yılın sonunda 10 bin lira civarında olan inşaat demirinin tonu şu anda 30 bin Türk Lirası’na ulaştı.
ÇİMENTO VE BETON FİYATLARI UÇTU...
Beton fiyatlarındaki artış demirden geri kalmadı. Kum, çakıl, kırma taş gibi malzemelere verilen genel adıyla agrega da fiyatlar 20 kat zamlandı.
Son bir sene içerisinde yaşanan demir ve çimento fiyatlarındaki artış, inşaat maliyetlerini adeta uçuşa geçirdi. İnşaat sektöründe deyim yerindeyse işler tam anlamıyla durdu. İnşaata başlama kararı alan şirketler maliyet hesabı yaparken harcama kalemlerini hesaplayamaz duruma geldi.
ASFALT KAPLAMALAR
Malzeme Fiyatları Tırmanışta: Çimento, beton ve yalıtım malzemeleri gibi temel yapı malzemelerinin fiyatları, enerji maliyetlerindeki artış ve küresel tedarik zinciri sorunları nedeniyle hızla yükseliyor. COVID-19 pandemisi sırasında yaşanan fiyat dalgalanmaları, piyasalarda hala hissediliyor. Özellikle asfalt kaplamalar ve çatı malzemeleri, petrol fiyatlarındaki artış ve lojistik problemler nedeniyle pahalandı.
İş Gücü Açığı Krizi: Sektör, deneyimli iş gücünün emekliye ayrılması ve genç işçilerin sektöre yeterince katılmaması nedeniyle ciddi bir iş gücü açığıyla karşı karşıya. Bu durum, müteahhitlerin daha yüksek ücretler ödemesine ve projelerin tamamlanma süresinin uzamasına neden oluyor. 2023 yılında, inşaat sektöründeki şirketlerin %74'ü iş gücü sıkıntısını en büyük sorun olarak belirtti ve bu oranın 2024'te de benzer kalması bekleniyor.
KONKORDATO TALEPLERİ PATLADI
Konkordatotakip.com’un verilerine göre 2023 yılında toplam 1516 konkordato talebi olurken 2024’ün ilk yedi ayında bu rakam 1554 oldu. Mahkemelerin yılın ilk yarısında iflas kararı verdiği dosya sayısı ise 55. En riskli sektörler listesinde ise ilk sırayı 398 firma ile inşaat sektörü aldı. Sektörde geçen yılın tamamında 143 konkordato talebi varken bu yılın ilk 7 ayında bu sayı 97’ye ulaştı bile. Sektör temsilcileri, devletten ödeme alamama sorununa dikkat çekiyor.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, inşaat sektöründe son bir yıldır malzeme fiyatlarının artmasından dolayı ekonomik dalgalanma yaşandığına dikkat çekti.
Tellioğlu, “Alınan işlerle ilgili en az iki kat fiyat farkı ortaya çıkıyor. Krediye ulaşma imkânları çok zorlaştı. Krediye ulaşsanız bile faiz oranları çok yüksek. Umarız bu durum daha fazla bir sarmala girmez. Müteahhidi iflasa sürüklemekten çok koşulsuz tasfiye hakkı (işi bırakma) tanımalı. Çünkü işi kendi başına bıraksa teminat mektubu yanıyor veya ceza alıyor” dedi.
